Каця з задумлiвым выглядам i з рознабаковымi думкамi мыла посуд. Яна стамiлася чакаць, калi ж усё будзе добра. Калi ж яна будзе неспакойна жыць i радавацца з дзецьмi звычайным жыццём.
А Насцю y гэты момант ахапiлi пачуццi yдзячнасцi, яна yважлiва прыслухоyвалася да iх. Узяyшы штодзённiк, яна працягвала пiсаць аб сваiм болю. Сёння яе вечар дакладна будзе прысвечаны гарачым словам. Многае y яе душы назапасiлася i дастаткова нявольна yсё зыходзiла ад яе. Адчуваннi i думкi памаленьку выказвалiся на яе старонках. Яна з сур'ёзнасцю растлумачвала сваю занепакоенасць.
Глава IX
Толя даyно хацеy пакiнуць сваю кватэру, якая стала яму перашкодай на шляху да новага жыцця. Учора yсё ж ён адважыyся на гэты крок, якi доyга фармаваy у сваёй галаве. Раней ён не знаходзiy добрай матывацыi пакiнуць дом, але цяпер яна ёсць. Ён больш не бачыy перашкод для пераезду. Толя сышоy да Сафii, у якой два дзiцяцi. Да яе дзецям ён ставiyся лепш, чым да Кацiных. Уся гэтая любоy да Сафii давала свой вынiк. Сафiя была рада бачыць у сваiм доме Толю. Яна даyно гэтага жадала, бо было самотна ёй без мужчыны. Яна была гатовая на yсё, каб не yпусцiць яго. Толя з ёй быy па-сапраyднаму шчаслiвы, ён не адчуваy iншых клопатаy, толькi клопат Сафii. Цяпер ён стараyся заyсёды толькi для яе адной. Было вiдавочна – ён закаханы y яе.
Таццяна Андрэеyна была y разгубленасцi. Ёй хацелася радавацца ад таго, што Толя нарэшце сышоy ад Кацi, але даведаyшыся пра Сафiю, мацi Толi была yзрушаная сваiм сынам. Уся гэта агiднасць, якая варацiлася y яе душы, раздзiрала яе.
“І што ж рабiць цяпер?” – пыталася яна y сябе.
Таццяна Андрэеyна моyчкi глядзела на гэтую сiтуацыю, строгiм позiркам. Яна адчувала сябе чалавекам, якi прайграy вайну, перастаyшы быць цвёрдай i yпэyненай жанчынай у гэты перыяд жыцця. Яна была абражаная, параненая, адчувала да сябе нейкую несправядлiвасць. Мацi Толi апусцiла рукi, да слёз пагрузiлася y сябе.
Такiм чынам, Толя yсё радзей стаy з'яyляцца на вочы Кацi, а пазней зусiм не заходзiy у кватэру. Спачатку сям'i было не па сабе, неяк пустэльна стала. Праз тыдзень, iм было практычна yсё роyна, нават жыць стала лепш, вальней. Жыццё стала працякаць больш прыемна. Каця цвёрда вырашыла паспрабаваць жыць без мужчыны y доме, якога i так амаль не было. Яна толькi спадзявалася, што Толя будзе дапамагаць яе дзецям, як бы ён не ставiyся да iх. Таму яна не патрабавала ад яго нейкай дапамогi. Яна запэyнiвала сябе надзеяй.
Кватэра, у якой працягвае жыць Каця з дзецьмi, дадзена была Толе ад працы, прыкладалася яму. З-за гэтага Каця yчора яшчэ доyга разважала над тым, як гэта адб’ецца на iх становiшча цяпер, калi ён сышоy. Яна была страшэнна yсхваляваная.
Сёння ноччу Кацi прыснiyся сон, як яна цягне валiзкi, з дзецьмi прабiраецца па брудным вулiцам. Яна патанала, то y глыбокiх цёмных лужынах, не то y гразi. Яна азiралася па баках. І заyважала, як яе дзецi паступова знiкалi з вiду.
– Мама, мама! – крычалi яе дзецi.
– Насця!? Саша!? – у адказ крычала Каця. – Дзе вы?
Раптам, цёмная вада стала падымацца yсё вышэй i вышэй, плынь стала выносiць яе yсё далей ад галасоy. Крыкi дзяцей, як прывiды, гучалi здалёк. Сцены дамоy ззаду яе сталi разбурацца i цягнуць усе разбурэннi на Кацю. Крык дзяцей змянiyся на пiск.
У той момант Каця прачнулася. Яна была yстрывожаная, сэрца яе бiлася вельмi хутка.
– Гэта yсяго толькi сон. – прашаптала яна i легла на iншы бок.
Яна доyга не магла заснуць. Малюнкi сну, успамiны, вярталiся да яе.
Назаyтра, Каця яшчэ спантанна yспамiнала тыя пачуццi, якiя яна выпрабавала y сне. Яна старалася пазбягаць iх i перакрывала iх больш рэальнымi yспамiнамi.
На наступны дзень, да вечара, Каця iшла дадому з працы. І перад тым, як зайсцi y лiфт, яна праверыла паштовую скрыню. У ёй быy адзiн толькi лiст. Каця паспяшалася прачытаць адрас адпраyнiка, гэта было з чыгуначнага аддзела. Падняyшыся дадому, Каця yскрыла канверт. У iм было напiсана, што людзi якiя жывуць па гэтым адрасе, павiнны пакiнуць кватэру. Каця аслупянела. Пасля здрыганулася ад уражання, быццам Толя плюнуy ёй прама y твар. Прайшло пяць хвiлiн, Каця змякчыла свае эмоцыi. Акрамя гэтага, яна yспомнiла свой учорашнi сон. Яна нiбы чакала, што y гэты вечар нешта здарыцца. Каця злёгку збялела, яна адчула невялiкi страх i yскладненнi.
Новая праблема yстала перад ёй. Цяпер жа, для яе хутка iмчаyся час, заганяючы яе yсё блiжэй да сцяны. Па вечарах, яна садзiлася на ложак i пералiчвала застаyшыяся грошы. Каця yсведамляла, што трэба куды больш.
Не марудзячы, Каця цяпер павiнна была больш старанна працаваць над сваiмi цацкамi, ствараць новыя эскiзы i нарыхтоyкi. Ёй трэба больш грошай на патрэбы, для яе сям'i. Памiж гэтым, Каця шукала як выйсцi з гэтай складанай сiтуацыi па кватэры.
За yсе тры тыднi пасля сыходу, Толя не праявiy нiякай цiкавасцi да кiнутай сям'i, дзяцей. Ён забыyся пра iх, ён быy горача yцягнуты y сваё новае жыццё. Толя радаваyся, што з iм адбываецца гэта цяга да Сафii. Ён не баяyся, што кажуць пра яго на працы. Ён не сумняваyся y сваiм сучасным, думаючы толькi аб тым, што ён спазнаy сваё шчасце.
Цалкам зразумела, у Кацi yжо скончылася цярпенне i яна вырашае падаць на алiменты. Спачатку яна запатрабавала, каб Толя плацiy элементы за дачку, так як яна была запiсаная на яго, чым Саша. Зразумела, Толя зрабiy гэтую саступку, без усялякiх канфлiктаy пагадзiyся з дакументамi. Насця для яго мела нейкае yмоyнае значэнне y жыццi. Мiж тым увесь гэты судовы працэс задаволiy два бакi. Гэтае пытанне было хутка вырашаны.
І цяпер, калi Каця атрымлiвала хоць нейкiя грошы ад Толi, яна магла трохi супакоiцца. Перавесцi дух i адразу ж падумаць над тым, што будзе заyтра.
Так цi iнакш, пазней, Каця вырашае падаць заяву на алiменты y суд, на сына Сашку, а так як хлопчык быy не запiсаны на Толю, як яго сын, пачалiся высвятленнi. Толя yсё ж таксама працягваy паyтараць, што не мае нi якога дачынення да хлопчыка. Ён па-ранейшаму адпрэчваy бацькоyства, а калi яшчэ прыйшла позва y суд аб магчымай аплаце алiментаy, ён яшчэ больш раз'юшыyся. Толя ня быy супраць праверкi на сваяцтва, наадварот, ён гатовы быy даказаць былой жонцы, што яна не атрымае яго грошай. А больш за yсё, ён хацеy даказаць сваю правату.
Неyзабаве яны сустрэлiся на другiм паверсе раённага суда. Толя першым кiнуy погляд на Кацю: на яе густыя выдатныя валасы, на яе прычоску, на яе цiхi погляд. Толя ведаy адно, што yжо калi б яны сустрэлiся выпадкова дзе-небудзь на вулiцы, ён бы абавязкова кiнуy погляд на яе. Каця злёгку yсмiхнулася яму y знак сустрэчы. Ён жа рассудзiy гэтую yсмешку iнакш. Толя вырашыy, што яна здзекуецца над iм.
– У чым справа? – спытаy Толя.
Ён глядзеy на яе не адводзячы сваiх вачэй.
– Не y чым. – адказала яна i зноy злёгку yсмiхнулася.
– Цi не занадта ты задаволеная?
– Ммм…? Не. – сказала Каця, зразумеyшы, што яе добрая yсмешка верагодна не падыходзiць для гэтага месца i моманту. Аднак, яна не хацела станавiцца панурай на радасць Толе i таму заставалася сабой.
– Няyжо!? – сказаy ён. – А як жа…
Не паспеy дагаварыць Толя, яго словы перабiy гук, пстрычка дзвярной ручкi адкрываючых дзвярэй кабiнета. З кабiнета, у якi яны чакалi чаргi yвайсцi, выйшла маладая пара. У след за iмi выйшаy юрыст, ён запрасiy Кацю i Толю прайсцi y кабiнет.
Гадзiна, якую яны правялi y кабiнеце, цягнулася значна доyга, чым уяyляy сабе Толя. Яго атрутны погляд кiдаyся на yсё навакольнае. Ён чакаy, калi ж усё гэта скончыцца. Толя сам настойваy на здачы аналiзаy для праверкi бацькоyства. Ён згаджаyся амаль з усiм, што казаy яму юрыст, абы хутка завяршыць, вырашыць гэты агiдны для яго працэс.
А праз пару дзён, яны зноy усе сабралiся y кабiнеце, для заключэння. Толю цешыла думка, што сёння yсё будзе вырашана канчаткова. Ён быy цвёрда yпэyнены y сваёй праваце. А Каця настойвала на сваiм. Яны сядзелi i слухалi, жадаючы хутчэй даведацца пра вынiкi.
Пасля праверкi на ДНК, даследаванне паказала, што па yсiх вынiках: Толя – тата Сашкi. Цяпер жа yсё стала вiдавочна i ясна.
– Божа!.. – сказаy Толя, злегку прамок.
Каця y гэты момант нiчога не казала, нават не зiрнула на яго, чакаючы ад яго нейкай выхадкi.
– Як гэта? – са здзiyленнем спытаy Толя. – А вы yсё дакладна правiльна праверылi?
Яго сэрца кiпела, ён шукаy нейкага выхаду.
– Вынiк дакладны. Няма нiякiх сумневаy, што вы з'яyляецеся бацькам гэтага дзiцяцi. – пачаy юрыст. – Я прашу вас, супакойцеся!
Толя працягваy злавацца, злёгку пачырванеy. Стаy многае разважаць у галаве.
– Няyдзячная! – працягнуy Толя, сказаyшы палкiм голасам у адрас Кацi. – Ды ты заyсёды была такой, толькi карыстаешся людзьмi…
– Супакойцеся, мужчына! – заклiкаy да парадку работнiк суда.
У iншых выпадках, Каця б адказала Толi, але тут яе маyчанне надавала ёй правiльнае рашэнне.
Калi ж Толя трохi супакоiy сваю прамову, усе сышлiся да аднаго. Толя пагадзiyся з усiмi маючымi адбыцца yмовамi. Напрыканцы ён злосна зiрнуy на Кацю i хутка, разгарачана пакiнуy кабiнет. Для яго, гэта быy маральны yдар, як гром сярод яснага неба. Ён думаy цяпер толькi аб сваiм пройгрышы.
Зараз жа, у след за iм, развiтаyшыся, спакойна сышла Каця. Яна не спяшалася, не хацела даганяць Толю, наадварот, павольна пакiдала будынак. Яна iшла па калiдорах i лесвiцах, глядзела y вокны. Ёй не верылася, што яна зрабiла тое, што павiнна была зрабiць ужо даyно.
Толя, па дарозе дадому, не мог стрымлiваць сябе ад дзiyнага i глыбокага пачуцця здрады. Сур'ёзна разважаy i злаваyся за рулём аyтамабiля, нават калi выходзiy з яго, гэта пачуццё пераследвала яго. І толькi калi Толя прыйшоy да Сафii, ён зноy адчуy лёгкасць, спакой i yраyнаважанасць. Ён нiчога не хаваy нiколi ад яе.
Каця была y невялiкiм радасным настроi. Наблiжаючыся да дома, яна забывала пра iншых нявырашаных ёю задач. Калi ж яна yвайшла y кватэру, яна пачула шум сваiх дзяцей, iх размовы. У кватэры было чыста. Каля люстэрка, на тумбе для абутку, ляжала пакiнутая Насцяй кнiга. Каця зняла верхняе адзенне i пайшла yглыб кватэры. Вымыyшы рукi, яна зайшла y пакой, дзе гулялi яе дзецi. Каця yсмiхалася i адчувала пры гэтым прыемныя пачуццi. Яна падзялiлася з дачкой сваiм расповедам пра бацьку i яго неразуменнi да алiментаy для сына. Трохi празней, Каця пайшла y iншы пакой, дзе з лёгкасцю yладкавалася на канапе. У яе галаве яшчэ беглi yспамiны пра сустрэчу з Толяй, Каця y гэты момант, пагрузiлася y змрочныя роздумы. У гэтую хвiлiну таксама падаспела думка аб высяленнi. Яна быццам зусiм забылася пра гэта i y тую ж гадзiну падумала аб нявырашанай гэтай праблеме. Прыгнечаны настрой да яе прыйшоy даволi хутка.
Ад yсяго гэтага жыцця з Толем, у Кацi на твары з'явiлася шмат дробных маршчынак.
Глава X