Мұсылманның адамгершілік қасиеттері

Сахаба Усман, Алла о?ан разы болсын, да:

– Егер ?йел к?йеуiне: «Мен сенен еш?андай жа?сылы? к?рмедiм!» десе, оны? б?рын?ы ??лшылы?тары ?анша мол болса да, сауаптарынан айырылады, – деген болатын.

Б?л ?сиеттерден Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, отбасы iшiндегi ынтыма? пен мейiрiмнi? ма?ыздылы?ын ерекше ескергенiн а??арамыз. Ол ?йелдердi ж?байлы? ?мiрдi? жауапкершiлiгiне ??iлiп, отбасы ба?ыты ?шiн жанашырлы? таныту?а ша?ырды.

Абдурахман бин Ауф, Алла о?ан разы болсын, жеткiзген хадисте Алланы? Елшiсi былай деген:

– Егер ?йел к?йеуiнi? табысыны? азды?ына ша?ымданып, оны? денсаулы?ы м?нан арты? е?бек етуге м?рша бермесе, оны кiн?лап, мазасын алатын болса, Алла Та?ала оны? намаздары мен оразаларын ?абыл етпейдi.

Б?л с?здер бiзге некенi? киесi мен жауапкершiлiгiн ??тырады. Ж?байлар бiр-бiрiне демеу болып, ?иынды?тарда ?олдау к?рсетуге, мейiрiммен ?арай бiлуге тиiс. ?йткенi, отбасыны? берекесi мен ?о?амны? негiзi – осы жанашырлы? пен т?сiнiстiк.

Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ж?регiнен шы??ан б?л с?здер ?рбiр ?йелге рухани т?рбие мен имандылы?ты? шамшыра?ы болма?. ?рбiр жан ?лы? пай?амбарды? ?нiнде жа??ырып т?р?ан шексiз мейiрiм мен ?ам?орлы?ты ж?регiмен сезiнiп, ?з ?мiрiнде ?олданып, отбасы мен ?о?амны? г?лденуiне ?лес ?осуы тиiс.

«Егер ?йел ?з жарыны? р??сатынсыз ?йден шы?са, онда к?н с?улесi тиген барлы? н?рсе оны ?ар?айды, ол ?йiне ?айт?анша». «Ал егер ?йел ?шекейленiп, хош иiс себiнiп, жарыны? р??сатын алып ?йден шы?са да, оны? ?р ?адамы ?шiн Алла Та?ала оны? жарына Тоза?та ?й салып бередi», – хадис.

Талхат ибн Абдуллах, Алланы? ра?ымына б?ленген, бiзге М?хаммед пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, мынадай ?кiмiн жеткiзген екен: «?йел кiсi, ?йiнi? т?рiнде отырып, к?зге с?рме сызса да, к?йеуi о?ан наразы болса, я?ни, ?йелiн бояусыз к?ргiсi келсе, Алла Та?ала сол ?йелге, к?йеуiнi? ж?зiне к?лiмдегенше ашуланады».

Пай?амбарымыз М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай деген екен: «Егер ер кiсi жарыны? жылуына з?ру болса, ал ?йел, себепсiз, о?ан бет б?рса, к?йеуiнi? к??iлi ?алып, ?й?ы?а кетсе, онда перiштелер та? ат?ан?а дейiн сол ?йелге ?ар?ыс айтады».

Ж?регi жаралан?ан Фатима анамыз, Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, алдына барып, м??ай?ан ?нiмен: «Уа, Алланы? Елшiсi, жарым ?лимен арамыз суынып, ж?регiм жараланды», – деп зарлады. Сонда Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, мейiрiмдi ж?зiмен: «?айтып барып, жары?ны? ж?зiне к?лiмдеу сыйла», – деп бата бердi. ?йiне ?айт?ан Фатима анамыз, ж?регi ?мiтпен со?ып, к?йеуiнi? алдына барды. Махаббатыны? ??дiретiмен ол, Пай?амбарымызды? айт?анындай, к?йеуiнi? айналасында жетпiс рет айналып шы?ты. Сол с?тте ?ли батырды? ж?зiне азда?ан к?лiмдеу ??iлдi, к?лiмсiреп, ?алжы?дап: «Бай??с ?йелiм-ай!» – дейдi.

Ж?регi ?уаныш?а толы Фатима анамыз, Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, алдына асы?ып жетiп: «Уа, Алланы? Елшiсi! Жарым ма?ан ж?зiн жар?ыратып к?лiмсiреп, арамызда?ы б?лттар ашылып кеттi!» – деп шаттана хабарлады. Сонда Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, мейiрiмдi ж?зiмен: «?ызым, жанымны? иесi бол?ан, менi шынайы Пай?амбар етiп жiберген Алла Та?ала?а ант етейiн, егер сен к?йеуi?нi? мейiрiмiнен айырылып д?ниеден ?тсе?, мен сен ?шiн жаназа намазын о?ымас едiм. Бiл, ?ызым, Алланы? разылы?ы – к?йеуi?нi? разылы?ында, ал Алланы? ашуы – к?йеуi?нi? ашуында жатыр. Сен, Иса пай?амбарды? анасы М?риям сия?ты, ?аншалы?ты ?лы иман?а келiп, Алла?а ??лшылы? етсе? де, к?йеуi?нi? к??iлi болмаса, барлы? амалы? бос?а кетедi. Сонды?тан, ?ызым, ?йел ?шiн е? ?лкен ба?ыт пен сауап – к?йеуiне мойынс?ну», – деп насихаттады.

Егер к?йеуi ?йелдi Исламны? таза ?а?идаларына ?айшы келетiн iске итермелесе, онда иманды жар Алланы? б?йры?ына ба?ынып, к?йеуiнi? б?л ?тiнiшiне бой алдырмауы тиiс.

Алла Та?аланы? б?йры?тарына мойынс?нып, к?йеуiне адалды? таныт?ан ?йел ?шiн е? ?лкен сауап – ?ол ?нерiмен айналысу, ?сiресе то?ыма iсi. Пай?амбарымыз М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ?ызы Фатима?а, Алла о?ан разы болсын, ?арата: «?ызым, то?ыма то?у – б?л бiр жыл бойы к?н сайын ?осымша намаз о?ы?аннан да арты? сауапты iс. ?сiресе, то?ы?ан киiмдерi?дi к?йеуi? кисе, сауабы? еселене т?седi», – деп ?йреткен. Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, сондай-а?: «?йел ?рбiр т?йiн то?и сайын, Алла Та?ала о?ан ш??иттi? сауабын жазып ?ояды. ?ызым, егер то?ы?ан киiмi?дi к?йеуi? немесе балалары? кисе, сен мiндеттi ?рбiр т?йiн мен жiп ?шiн Алла Та?ала са?ан Ж?ннатта бiр ?аланы сый?а бередi».

«?йел жетi к?н бойы жарына адал ?ызмет етсе, Алла Та?ала о?ан Тоза?ты? жетi ?а?пасын жауып, Ж?ннатты? сегiз ?а?пасын ашады деп М?хаммед пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, хабар берген. Я?ни, м?сылман ?йел жарына деген iзеттiлiгi мен адалды?ы ар?ылы Пейiштi? кез келген ?а?пасынан ?з еркiмен кiре алады».

К?йеуiне ?ам?орлы? жасамау

Аль-Хайзаран мен Аль-Бармакиййаны? ?мiрi, тарихты? тере? ?атпарларында ?алдыр?ан iздерi – адам жаныны? н?зiк ??пиясын ашады. Екеуi де ??лды?тан босатылып, ?здерiне жо?ары лауазымдар мен д?улетке ?ол жеткiзген ?йелдер. Аль-Хайзаран халифаны? ?йелi, Аль-Бармакиййа патшаны? жары бол?анымен, оларды? ж?ректерiнде ?немi бiр н?рсе жетпейтiндей сезiм болды. ??дiреттi билiктi?, мол д?улеттi? арасында, оларды? iшкi ?лемi бiр н?рсенi а?саумен, ?ана?атсызды? пен наразылы?пен толы едi.

Аль-Хайзаран халифаны? барлы? ?алауларын орындап, оны? ж?регiнде бiр с?т болса да к?дiк тудырма?ан. Алайда, бiр к?нi ол ерiне ашу ?стiнде: «Мен сенен еш?ашан жа?сылы? к?рген емеспiн!» – деп ай?айлапты. Б?л с?здер оны? iшкi жан д?ниесiндегi ?ана?атсызды?ты?, билiк пен байлы?ты? б?рiбiр оны? ж?регiн тынышты??а б?лей алмайтыныны? ай?а?ы болды.

Ал, Аль-Бармакиййа, патшаны? барлы? еркелiктерiн к?рiп, оны? тiлектерiн орында?анымен, ?ткен ?мiрiне, ?арапайым ??л ?ызды? к?ндерiне орал?ысы келетiнiн айт?ан. ?мiр о?ан барлы? жа?дайды жаса?анымен, ол ?лi де к??iлi толма?ан едi. Тек бiр с?тте, патша оны? ерекше тiлегiн орындап, балшы?тан жасал?ан ж?мса? хош иiстердi ?келiп, оны? к??iлiн аулапты. ?л-Бармакиййа сол иiстермен ойнап, бiраз уа?ыт?а тынышты? тап?андай болады. Бiра?, бiр к?нi ол патша?а ашу-ыза бiлдiрiп: «Мен сенен еш?ашан жа?сылы? к?рген жо?пын!» деп, та?ы да наразылы?ын бiлдiредi.

Патша к?лiмсiреп, о?ан ж?мса? дауыспен: «Балшы?пен ойна?ы? келген сол к?ндi есi?е т?сiрмейсi? бе?» – деп с?райды. Б?л с?ра? ?л-Бармакиййаны тере? ой?а ?алдырып, оны? ?ателiгiн т?сiнуге себеп болды. Ол сол с?тте ?зiнi? ?кiнiшiн сезiнiп, ?яттан басын т?мен салды.

Б?л о?и?алар бiзге не айтады? ?йелдердi? ж?регi тере? ?рi ж?мба?, олар ?мiрдi? барлы? сыйларын ал?анымен, кейде олар?а бiр н?рсе жетпейтiндей сезiм ?немi бiрге ж?редi. Жа?сылы?тар?а ал?ыс айт?аннан г?рi, олар кемшiлiктердi к?бейтудi, оларды? жаныны? тере?iнде ?немi бiр н?рсенi а?сауды жа?сы к?редi. М?ны Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ?те тере? т?сiнiкпен айт?ан едi: «?йелдер, сада?а берi?дер, ?йткенi мен Тоза?та?ы к?п ?йелдердi? зарла?анын к?ру н?сiп болды!» Осы с?здермен ол ?йелдердi? к?йеулерiне жаса?ан жа?сылы?тарына ш?кiр етпеуi ж?не ?са? кемшiлiктерге ?атты к??iл б?луi жайында ескерткен.

Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, бiрде: «Ма?ан Тоза?ты? отты тере?дiктерi к?рсетiлдi. Сол жалында?ан отта к?птеген ?йелдердi? зарла?аны естiлдi», – деген. Сахабалар та??алып с?ра?анда: «Олар Алла?а иман келтiрмедi ме?» деп, Пай?амбарымыз: «И?, иман келтiрген. Бiра? к?йеулерiне жаса?ан жа?сылы?тары ?шiн ш?кiр етпедi. ?йткенi, ?за? жылдар бойы жа?сылы? жаса?аны?да да, бiр с?тте ?намай ?ал?ан н?рсеге наразы болып, „Мен сенен еш?ашан жа?сылы? к?рген жо?пын“ деп айтатынды?ы бар», – деп жауап берген.

Б?л о?и?алар адам таби?атыны? н?зiк т?старын, ?йелдердi? к??iлiндегi тынышсызды? пен наразылы? сезiмiн, сондай-а? Пай?амбарымызды? ?йелдерге деген тере? мейiрiмi мен оларды? сезiмдерiне деген т?сiнiгiн к?рсетедi.

Ер адам ?йел ж?регiнi? тере?дiгi мен к??iл к?йiнi? ?згергiштiгiн толы? т?сiнсе, ол еш?ашан ашу?а бой алдырмас едi. ?йелiнi? кейде ал?ыссыз, ренiштi с?здерi оны? ж?регiн жараласа да, ол сабыр са?тап, ж?регiнде мейiрiммен ?арайды. ?йелдi? ж?регi – н?зiк г?л секiлдi, о?ан абайлап ?арауды ?ажет етедi. Ал к?йеуiнi? махаббаты мен т?сiнiстiгi – сол г?лдi? ?сiп-?нуiне ?ажеттi су мен к?н с?улесi iспеттi. Осылайша, ер азамат ?йелiнi? iшкi ?лемiне ??iлiп, оны? н?зiк сезiмдерiне ??рметпен ?арайды.

Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, бiр с?тте Ж?ннатты? ба?шасына к?з ж?гiртiп, оны? к?з алдында жар?ыра?ан кедейлердi? ж?здерi мен ба?ытты к?лкiлерi елестеген. Сол с?тте Тоза??а ?ара?анда, онда ?йелдердi? зарла?ан дауыстары естiлгенде, сахабаларды? ж?регiнде ?обалжу пайда бол?ан. Б?л к?рiнiс оларды? iшкi ?лемiн д?р сiлкiндiрiп, ж?ректерiнде тере? ой сал?ан.

Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, б?л к?рiнiс жайында: «Нелiктен ?йелдер Тоза?та к?п?» деген с?ра??а жауап бергенде: «?йелдердi? к?бi Алла?а иман келтiргенiмен, к?йеулерiне жаса?ан жа?сылы?тары ?шiн ш?кiр етпейдi. Олар?а к?п жылдар бойы жа?сылы? жасаса? да, бiр ?ана ?намсыз н?рсе болса, олар барлы? жа?сылы?ты ?мытып, „Мен сенен еш?ашан жа?сылы? к?рген емеспiн“ деп айтады», – деген. Б?л с?здер ?йелдердi? н?зiк жан д?ниесiнi? бiр ??пиясын ашып, оларды? iшкi сезiмдерiне тере? бойлайтын ма?ызды ?сиет болды.

Ж?бiр ибн Абдулла?, Алла одан разы болсын, бiрде Пай?амбарымызбен, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, мерекелiк намазда бол?ан екен. Намазды? со?ында Пай?амбарымыз ж?рт?а ?лкен насихат айтты. Ол адамдарды Алладан ?ор?у?а, О?ан бой?сыну?а ша?ырды, ?сiресе ?йелдерге ?арап: «?йелдер, сада?а берi?дер! ?йткенi сiздердi? к?бi Тоза??а баратындарды? ?атарындасыздар», – деп ескерткен.

Осы с?здерден кейiн бiр ?йел орнынан т?рып, Пай?амбарымыз?а: «Уа, Алланы? Елшiсi, неге сонша ?атты айтасыз?» – деп с?ра?анда, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын: «Сiздер к?п ша?ымданасыздар, к?йеулерi?iзге жаса?ан жа?сылы?тары?ыз ?шiн ш?кiр етпейсiздер», – деп жауап берген. Осыдан кейiн ?йелдер ?здерiнi? зергерлiк б?йымдарын сада?а ретiнде бере бастады, тiптi Билялды? шапанын зергерлiкпен толтыра баста?ан.

?пкелерiм, осы хадистi о?ып, сахабаларды? иман мен та?уалы??а деген ??штарлы?ынан ?лгi алса?, оларды? Алла?а деген берiктiгi мен Пай?амбарымызды? с?здерiне деген сенiмi бiзге ?лкен саба?. Оларды? ж?регiндегi иман мен сенiм шуа?ы бiздi? де ?мiрiмiзге н?р шашып, рухымызды тербетiп, ж?регiмiзде шынайы с?йiспеншiлiк пен сабырлылы?ты оятады.

Алла Та?аланы? ?алауымен Тоза? отынан ??тылу ?шiн бiз де иман жолында жа?сылы? жасауды, Алланы? ризалы?ына жетудi ма?сат етуiмiз ?ажет. ?сiресе, намазымызды ?здiксiз о?ып, Алланы? барлы? б?йры?тарына толы? ба?ынуымыз керек. Себебi, адам ?з ж?регiндегi шынайы сенiммен ?ана рухани биiктiкке жетедi, ол тек Алланы? жарыл?ауы мен ?олдауымен к?терiлу м?мкiн.

?йелдер арасында ке? тара?ан ширк сия?ты ауыр к?н?лардан са?тануымыз аса ма?ызды. Алладан бас?а ешкiмнен к?мек тiлеу, си?ыршылар мен балгерлерге ж?гiну – б?л Алланы? ?зiне жасал?ан е? ?лкен ?арсылы? ж?не шын ж?ректен са?тануымыз ?ажет. Н?зiк жандарды? ж?регiнде Алла?а деген сенiм мен т?уекелдi? берiктiгi болу керек. ?пкелерiм, бiз Алладан бас?а ешкiмге сыйынбайы?, тек О?ан ?ана т?уелдi болайы?. ?йткенi, бiздi? барша ниетiмiз бен iстеген ?рекеттерiмiз тек Алланы? ?алауымен ?ана ж?зеге асады.

?мин, я Раббал-Аламин! Алла Та?ала бiздi? б?рiмiздi ?зiнi? рахметiмен ?оршап, Тоза? отынан са?тап, Ж?ннатты? жары? с?улесiмен н?рландырсын!

Шетелдегi ?мiр

Ер адамны? ?з маманды?ыны? талабымен ту?ан жерiнен алыстап кетуi – та?дырды? ?з сына?ы. Б?л жа?дай отбасыны? тынышты?ына к?ле?ке т?сiрiп, ?йел мен ер арасында?ы ?арым-?атынаста кейде т?сiнiспеушiлiктер тудырады. ?йелдер жиi к?йеулерiн жа?а орта?а бейiмделудi? ?иынды?ына кiн?лайды. Оларды? ж?регiнде «Б?л азап ?ашан бiтедi? Ата-анадан ?ашан?а дейiн алыстап ж?ремiз?» деген с?ра?тар ?немi жа??ырып т?рады. М?ндай с?ттерде ?йелдер к?п жа?дайда к?йеулерiне ренжiп, оларды? к??iл-к?йiн б?зады.

Дегенмен, а?ылды ?йел б?л сындарлы с?ттi бас?аша ?абылдайды. Ол к?йеуiн ?олдап, барлы? ?иынды?ты бiрге е?серуге дайын болады. Жа?а орта?а тез бейiмделiп, сол жерде ?зiн жа?а таныстар мен жа?а ?мiр табу?а тырысады. ?рбiр жердi? ?зiндiк ерекшелiктерi бар екенiн т?сiнiп, жа?а ортада?ы жа?сы ?асиеттердi iздеп табады. Мысалы, ?ала шуынан алыстап, ауылда таза ауаны?, тынышты?ты? ?аншалы?ты ?ымбат екенiн ба?алай бастайды.

А?ылды ?йел ?рдайым ?мiрдi? ?иынды?ынан жа?ымды жа?ын тауып, ба?ытты болу?а ?мтылады. Ол т?рлi жа?дай?а бейiмделе отырып, к?йеуiнi? ж?регiн жаулайды. ?йткенi к?йеуiнi? ризашылы?ы мен махаббаты – б?л Алланы? разылы?ына жетелейтiн е? асыл сый.

Ж?байыны? ?йден ж?мыс iстеуi

?лемнi? ?здiксiз ?згеруiне ?арай, отбасылы? р?лдер мен мiндеттердi? де жа?а ?ырлары пайда болуда. Б?рын ?йелдердi? ?й шаруасымен айналысып, ер адамдарды? отбасыны? асыраушысы бол?ан заманы артта ?алып, ?азiр б?л те?герiм бас?аша ?алыптасып келедi. Кейбiр жа?дайларда ер адамдарды? да ?йде отырып ж?мыс iстеуге м?жб?р болуы – б?гiнгi ?о?амны? шынды?ы. М?ндай с?ттерде ?йелдерге ерекше жауапкершiлiк ж?ктеледi: олар к?йеулерiне тынышты? пен шы?армашылы??а ?олайлы орта сыйлау?а тиiс.

Шы?армашылы?пен ш??ылданатын жандар – жазушылар, суретшiлер, ?алымдар – ?шiн тынышты? пен жал?ызды?ты? ма?ызы зор. Шабытты? ?айнар к?зiн ашып, ойды? еркiн ?шуы ?шiн олар ?зiлiссiз ж?мыс iстеуге м?мкiндiк ?ажет етедi. ?йелдер ?шiн м?ндай жа?дайды ?йымдастыру ?иын болуы м?мкiн, ?сiресе балаларды? ?нi мен ?й шаруасыны? бiтпейтiн мiндеттерi бар кезде. Алайда ?йелдi? к?йеуiне деген т?сiнiстiгi мен ?олдауы оны? ?абiлетiнi? ашылуына, е?бегiнi? н?тижелi болуына ж?не мансап жолында биiк белестердi ба?ындыруына ?лкен ?сер етедi.

К?йеуi ?йде отыр?анымен, оны? уа?ытты бос?а ?ткiзiп жат?анын немесе бей?амды? танытып отыр?анын ойлау – ?ателiк. Ол да ?з жауапкершiлiгi мен мiндеттерiн ат?аруда. Оны? е?бегi де ?мiрдi? бiр ?ажеттiлiгi екенiн ескерiп, тынышты? пен ?олдау к?рсету – ?йелдi? даналы?ы мен отбасы ба?ытыны? кепiлi. К?йеуiнi? шы?армашылы? ?лемiне ??рметпен ?арап, о?ан жал?ызды?ты? ?асиетiн сыйлай бiлу – на?ыз жан серiктестi? белгiсi.

Ж?байыны? мансапты? жолында ?олдау к?рсету

А?ылды ?йел к?йеуiнi? ?рбiр жетiстiгiне шын ж?ректен ?уанып, оны? ?рбiр ?адамында жанында бола бiледi. Ерiнi? ?ылым?а, бiлiмге ??штарлы?ын ?олдау ар?ылы ол оны? iзденiс жолын же?iлдетiп, рухани ?лемiнi? баюына ы?пал етедi. Егер к?йеуiнi? бiлiмiн шы?дау?а деген ?мтылысы болса, ?йел о?ан барлы? жа?ынан ?олайлы жа?дай жасап, оны? iшкi д?ниесiне сенiм мен шабыт ?ялатады.

Бiлiм жолы – ер азаматты? тек мансапты? табыс?а жетуiне ?ана емес, оны? жеке т?л?а ретiнде ?алыптасуына да ы?пал ететiн ?лы жол. ?йел к?йеуiн ?олдай отырып, оны? ж?регiне сенiмдiлiк ?ялатса, б?л оны? тек ?зiн ?ана емес, б?кiл отбасыны? ?мiрiн м?ндi де ма?ыналы етерi с?зсiз. ?йткенi, бiлiм мен рухани даму – адамны? жан д?ниесiне н?р ??йып, оны шынайы ба?ыт пен ?мiрдi? шексiз тере?дiгiне жетелейдi.

Мiне, осындай а?ылды ?йелдi? ?олдауы ер адамны? ?мiрiне ерекше м?н мен ма?ына бередi. Б?л тек жан?яны? ?ана емес, т?тас ?о?амны? ал?а басуына себепкер болатын ?лкен ?лес. Себебi ба?ыт пен жетiстiк – тек орта? е?бектi? н?тижесi.

К?йеуiнi? немесе анасыны? р??саты

Некеге дейiн ?ыз баланы? ата-анасымен ?арым-?атынасы оны? болаша?ына негiз болатын алтын ар?ау iспеттi болса, некеден кейiнгi ?мiрiнде ол ?з ша?ыра?ыны? ?йыт?ысына айналып, к?йеуiне ??рмет пен с?йiспеншiлiк танытуы – ?йелдi? е? ?лкен борышы. К?йеуiнi? м?ддесiн, оны? тiлектерiн бiрiншi орын?а ?ою – отбасылы? тынышты? пен берекенi? басты кепiлi. Егер ата-анасыны? тiлектерi к?йеуiнi? ?алауларымен ?айшы келсе, парасатты ?йел отбасыны? б?тiндiгiн са?тау ?шiн а?ылмен шешiм ?абылдай бiлуi керек.

М?ндай жа?дайда ?йелдi? даналы?ы, сабырлылы?ы мен к?регендiгi к?рiнедi. Ол к?йеуiнi? к??iлiн ?алдырмай, ата-анасына деген ??рметiн де жо?алтпастан, екi жа?ты? арасында?ы тепе-те?дiктi ?стай бiледi. ?айта, ?йел ата-анасына т?сiнiстiкпен ?арап, олар?а былай деп айт?ан ж?н:

«Анашым, мен т?рмыс?а шы?ып, жа?а ?мiрдi? есiгiн аштым. Ендi менi? ша?ыра?ымны? берекесiн са?тау – е? ?лкен мiндетiм. К?йеуiме ?арсы шы?у – ?з ба?ытымды ??рбан ету деген с?з. Оны? ж?регiне жылулы? пен махаббат сыйлай отырып, мен ?з отбасымны? тынышты?ын ?амтамасыз етемiн. Сiздi? а?ыл-ке?есi?iздi ?рдайым ты?даймын, бiра? б?л жолы мен ?з ша?ыра?ымны? аманды?ын са?тауды басты борышым деп бiлемiн».

Осындай шынайы да жылы с?здер, ж?ректен шы??ан тiлектер ата-ананы? к??iлiндегi к?м?ндi сейiлтiп, оларды к?йеуiнi? ?адiрiн т?сiнуге итермелейдi. Себебi ?рбiр дана ата-ана ?з баласыны? шын ба?ыты оны? ша?ыра?ыны? б?тiндiгi мен к?йеуiнi? риза ж?зiнен к?рiнетiнiн жа?сы бiледi.

?йелдi? даналы?ы мен мейiрiмге толы ж?регi – отбасы iргетасыны? берiк болуыны? кепiлi. ?йткенi, ?ш?ан ??сты? да ?з ?ясы ысты? болса ?ана, ?анаты талмай, алыс?а сам?айды. Осындай парасатты к?з?арас ар?ылы ?ана ?йел адам отбасылы? ?мiрдi? сына?тары мен ?уаныштарын бiрге б?лiсiп, ба?ытты ??мырды? биiгiне жете алады.