Мұсылманның адамгершілік қасиеттері

??ранны? аяттары мен хадистерiнде адамгершiлiк ?асиеттердi? ма?ыздылы?ы баса айтылады. Б?л ?асиеттердi бойына сi?iрген адам д?ние мен ахирет ба?ытына жетедi.

Осылайша, Ислам дiнi адамды жа?сылы??а, iзгiлiкке ба?ыттай отырып, оны ?о?амны? г?лденуiне ?лес ?осатын т?л?а?а айналдырады.

Шынды?

М?сылман адам барша?а шыншылды?пен ?арайды, ?йткенi ол исламны? ?йретулерi ар?ылы шынды?ты? барлы? асыл ?асиеттер мен жо?ары адамгершiлiктi? негiзi екенiн бiледi. Ол адам?а та?уалы?ты? жолын ашып, оны ж?ннат?а жетелейдi, ал ?тiрiк к?н??а бастап, тоза??а апарады. Б?л туралы Пай?амбар М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай деген: «Шыншылды? та?уалы??а, ал ол ж?ннат?а жетелейдi. Адам оны айтуды ?детке айналдыр?ан сайын, Алланы? алдында шыншылдар ?атарында жазылады. Ал ?тiрiк к?н??а, ал ол тоза??а апарады. Адам ?тiрiктi ?детке айналдыр?ан сайын, Алланы? алдында ?тiрiкшiлер ?атарында жазылады» (?л-Бухари ж?не Муслим).

Сол себептi на?ыз м?сылман ?рдайым шынды?ты с?йлейдi ж?не с?зi мен iсiнде одан таймайды, ?йткенi осылай ?рекет ететiн адам жо?ары м?ртебеге жетiп, Алланы? алдында шыншылдарды? ?атарында жазылу?а лайы? болады.

Мейiрiмдiлiк – табыс?а жетудi? негiзгi кепiлi

На?ыз м?сылман ?рдайым адамдар?а деген мейiрiмдiлiк, сабырлылы? ж?не жа?сылы? танытады, ?сiресе б?л ?асиеттер ?ажет бол?ан, орынсызды? туындама?ан ж?не ??птарлы? жа?дайда. ?йткенi, Алла?а с?йiктi б?л ?асиеттер адамды ерекше етедi, оны ?згелердi? ж?регiне жа?ындатып, оларды? к??iлiне махаббат пен ??рмет ?ялатады.

Алла Та?ала былай дейдi: «Жа?сылы? пен жаманды? те? болмайды. Жаманды??а ?арсы жа?сылы?пен жауап ?айтар, сонда д?шпаны? е? жа?ын досы?а айналады. Бiра? б?л ?асиет тек сабырлылар?а ?ана берiлген ж?не ?лы ны?мет иелерiне ?ана берiледi».

Пай?амбар М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, да: «Шынында, Алла мейiрiмдi ж?не барлы? iстерде оны жа?сы к?редi», – деген. Ол – жай ?ана ?асиет емес, б?л – Алланы? ерекше сыйы, ол ?шiн Алла бас?а еште?е ?шiн бермейтiндей сауап бередi. Алланы? елшiсi, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, бiзге мейiрiмдiлiк кез келген iстi к?ркейтiп, оны м?н-ма?ына?а толтырып, адамдарды сол iстерге тартатынын ?йреткен. Ал мейiрiмсiздiк болса, кез келген ?рекеттi ?атал ж?не тартымсыз етедi.

Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ?рдайым м?сылмандарды адамдармен ?арым-?атынаста iлтипаттылы? пен мейiрiмдiлiк таныту?а ?йреткен ж?не б?л ?асиеттер ?сiресе а?и?ат?а ша?ыру кезiнде ?ажет деп к?рсеткен. Ол тiптi е? шиеленiскен с?ттерде сабырлы ж?не мейiрiмдi болуды насихатта?ан. Мысалы, бiрде мешiтте б?д?уи адам д?рет сындыр?ан кезде, сахабалар оны то?тату?а ?мтыл?анда, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, оларды то?татып: «Оны жайына ?алдыры?дар, д?ретiне бiр шелек су ??йып ?ойы?дар. Шын м?нiнде, сендер адамдар?а же?iлдету ?шiн жiберiлдi?дер, ауырлату?а емес», – деген.

Осылайша, адамдарды? ж?регiн ашып, оларды а?и?ат?а ша?ыруды? басты жолы – б?л ж?мса?ты?, мейiрiмдiлiк ж?не сабырлылы?. ?аталды? пен ?ата?ды? ар?ылы еште?еге ?ол жеткiзе алмайсы?. Сонды?тан Пай?амбар, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай деген: «?уант, ?ор?ытпа; же?iлдет, ауырлатпа» (?л-Бухари, Муслим).

Адамдар таби?атынан ?атiгездiк пен ?атыгездiктен ?ашады, керiсiнше, олар н?зiктiк пен мейiрiмге тартылады. М?ны Алла Та?ала Пай?амбарына, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын. ??ранда былай деп атап ?ткен: «…егер сен ?атал ?рi ?атыгез болса?, олар сенен ?ашып кетер едi».

Б?л с?здердi ?рбiр а?и?ат?а ша?ырушы ?зiнi? м??гiлiк ?а?идасы ретiнде есте са?тауы керек, ?йткенi ол адамдарды? ж?регiне жол табуы ?шiн ?р?ашан ж?мса?ты? пен мейiрiмдiлiк танытуы ?ажет, тiптi олар ?атал, ?дiлетсiз тирандар болса да. Мысалы, Алла Мусаны?, о?ан Алланы? с?лемi болсын, ж?не оны? бауыры Харунны?, о?ан Алланы? с?лемi болсын, пер?ауын?а ж?мса? с?здермен ж?гiнудi б?йыр?ан: «Екеуi? пер?ауын?а бары?дар, ол шектен шы?ты. О?ан ж?мса? с?йле?дер, м?мкiн ол ойланып, Алладан ?ор?ар» (Та ?а с?ресi, 43—44 аяттар).

Осы дiннi? та?ылымдары мейiрiмдiлiктi е? ?лкен игiлiк ретiнде атайды ж?не б?л ?асиетке ие бол?андар шын м?нiнде мол игiлiкке ие екендiгiн к?рсетедi. Ал б?л ?асиеттен айырыл?андар барлы? игiлiктен де ма??рым ?алады. Б?л туралы Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсы, Жарир ибн Абдулладан, о?ан Алланы? разылы?ы болсын, жеткiзген хадисiнде: «Кiм мейiрiмдiлiктен айырылса, ол игiлiктен де айырыл?ан», – деген (Муслим).

Пай?амбарымыз М?хаммедтi?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, биiк ?сиеттерiнде мейiрiмдiлiк жеке адамдар?а, отбасылар?а ж?не т?тас халы?тар?а шексiз игiлiктер ?келетiнi айтыл?ан, егер ол оларды? ?мiрiнде басты р?л ат?арса. Б?л туралы Айша анамыздан, о?ан Алла разы болсын, жеткен хадисте Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын: «О, Айша, мейiрiмдiлiктi ?стан, Алла бiр отбасына жа?сылы? тiлесе, оларды? жолын мейiрiмге б?рады», – деген.

Хадистi? бас?а бiр н?с?асында Пай?амбар М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай деген: «Егер Алла бiр отбасына жа?сылы? ?аласа, ол сол отбасында?ы м?шелерiне мейiрiмдiлiк пен ?айырымдылы??а бет б?руды насихаттайды» (Ахмад).

К?пшiлiкке тоза? отынан ?ор?айтын, рухани тынышты? пен ба?ыт сыйлайтын мiнез-??лы?ты? не екенiн елестету м?мкiн бе? Пай?амбарымыз М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай деп айт?ан: «Сiздерге тоза??а тыйым салын?ан адам туралы айтайын ба? Ол – досты?, ж?мса?ты?, же?iл мiнездi адам» (Ат-Тирмизи).

Пай?амбарды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, насихаттары адамдарды к?термелеп, олар?а мейiрiмдiлiк ?асиетiн сi?iредi. Тiптi жануарды ??рбан еткенде де, о?ан жа?сы м?мiле к?рсету ?ажеттiлiгiн атап ?тедi. Б?л – таза ж?ректiлiктi? белгiсi, iзгi жандарды? жететiн биiк сатысы. Ол былай дедi: «Алла барлы? н?рсеге жетiлдiрудi ?мiр еттi. Егер жануарды ?лтiрсе?iз, оны жа?сы т?сiлмен жанын алы?ыз. ??рбанды??а шалса?ыз, оны да жа?сы т?сiлмен жаса?ыз. ?р?айсы?ыз пыша?ын д?рыс ?айрап, жануарды азаптан ??т?арсын» (Муслим).

Демек, бейнеу с?зсiз жануар?а деген мейрiдiлiк таныту – адамны? ж?мса? ж?ректiлiгiнi? ж?не барлы? тiршiлiк иесiне деген белгiсi. Егер адам олар?а осындай жа?сы к?з?арас танытса, онда ол ?зге адамдар?а да ?лкен мейiрiммен, ж?мса?ты?пен ?арайтыны ай?ын. Исламны? насихаттары м?сылмандарды тiптi жануарлар?а да мейрiм к?зiмен к?руге ша?ырып, сол ар?ылы гуманизм мен мейiрiмдiлiк ??ндылы?тарын дамыту?а ба?ыттал?ан.

Исламда?ы с?здi? ?адiрiн бiлу

Исламны? к?з?арасы бойынша, на?ыз к?штi мы?ты б?лшы?еттермен немесе ?арсыластарды же?у ?абiлетiмен ?лшеуге болмайды. Шын м?нiнде, на?ыз к?ш – б?л арпалыс кезiнде сабырлылы? са?тап, ашу-ыза?а берiлмейтiн, ж?регi мен жанын ба?ылауда ?стайтын адамда. Пай?амбар М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, былай дедi: «На?ыз к?штi адам – б?л к?птеген адамдарды же?етiн емес, ашу кезiнде ?зiн-?зi ?стай алатын адам» (?л-Бухари ж?не Муслим).

Ашу – б?л от сия?ты, ол жануды талап етедi, бiра? оны? ?ызуын басу ?шiн су сия?ты сабыр керек. Ашуды? шо?тары жан-жа?ын шарпыса, сабырды? то?ы олар?а тос?ауыл ?ояды. На?ыз к?штi адам – б?л шо?ты? арасында тынышты? тауып, оны ?з бойынан аластата алатын, жанартау сия?ты ?немi жанып т?рмаса да, бейбiтшiлiк ?шiн к?ресетiн адам.

На?ыз мы?тылы? – б?л сырт?ы ?а?ты?ыстардан емес, iшкi жан д?ниесiнде бейбiтшiлiктi табу. ?зiн-?зi бас?ару, эмоцияларды ба?ылау, менмендiктен аула? болу – б?л шынайы адамны? айнасы. М?ндай адамдар, ?иынды?тармен бетпе-бет келгенде, тiптi дауылды? ортасында да, кеме капитанындай, сабырлы, сенiмдi ?рi к?штi болып, ?зiнi? ба?ытынан таймайды.

Ашуыза – б?л жартас, ал сабыр – б?л мы?ты ?зен. Жартас суы? ?рi ?атал, ал ?зен ж?мса?, бiра? ?з м?лкiнде табанды. Сонды?тан на?ыз к?ш – б?л сабырды? самалы, адамны? ж?регiндегi жанашырлы?ты? жалыны, ?зiне ?ана емес, айналасында?ы адамдар?а да берiк болуы.

На?ыз ерлiктi? к?рiнiсi – б?л ашу?а берiлмеу, ж?ректегi тол?уларды? ы?палына бой алдырмау, ?зiн-?зi ?стап, лаула?ан сезiмдерiн же?у. К?к аспанда к?ннi? с?улесi ?ал?ы?андай, адам да ашуын ба?ылап, сабырлылы? таныт?анда, айналасында?ы ?лемдi жары??а толтырады. Олай болса, з?лымды?ты? т?негiн ыдырату ?шiн, ол неге ашуланбас?а? Ашуын жасырып, ?зiн-?зi ?стай отырып, адам сырт?ы жа?дайларды бас?ару м?мкiндiгiне ие болады, жанжалдарды? ?ршуiнен са?танады, ма?саттарына жетiп, Алла мен адамдарды? разылы?ына б?лiнедi.

Бiр к?нi, бiр адам Пай?амбарымыздан, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, а?ыл-ке?ес с?ра?анда, ол о?ан тек бiр ?ана с?з айтты: «Ашуланба!» – деп. Осы бiр ?ыс?а, бiра? тере? ма?ыналы с?здi, аспаннан т?скен ж?лдыздай жар?ырап, оны? ж?регiнде м??гiлiк сабыр мен тынышты?ты? с?улесiн ?алдырды. ?лгi адам та?ы да: «Ма?ан ке?ес бер!» – деп с?ра?анда, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, сол бiр айтыл?ан с?здi ?айталап: «Ашуланба!» – деп жауап бердi.

Ибн Аббас, Алла о?ан разы болсын, жеткiзгендей, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, айтты: «Сенде Алла с?йетiн екi ?асиет бар: ж?мса?ты? пен сабырлылы?» – дедi (Муслим). Б?л ?асиеттер адам?а мейiрiмдiлiк пен мейiрiмдiлiкпен ?арай отырып, ?лемге с?лулы? ?келуге м?мкiндiк бередi.

На?ыз м?сылман кейде ашулануы м?мкiн, бiра? ол тек Алла ?шiн. Ол ?зiнi? жаны ?шiн емес, Раббысымен байланыстыратын шынды?тарды ?ор?ау ?шiн ашуланады. Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, еш?ашан жеке м?дделерi ?шiн ыза?а булы??ан емес. Аиша анамыз, Алла о?ан разы болсын, былай дедi: «Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, тек Алла?а ?атысты б?зушылы?тар?а ашуланатын» (?л-Бухари ж?не Муслим). Ол, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, дiннi? абыройына н??сан келтiретiн ?рекеттердi к?ргенде, ашу тол?ынына шомылып, ?з сезiмдерiн ба?ылап, орта? игiлiк ?шiн к?ресетiн. Мысалы, бiр адам о?ан келiп: «Мен та??ы намаз?а кешiгiп жатырмын, себебi менi ?за? о?ып жат?ан адам то?татты» деп айт?анда, Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ашуланып: «Ей, адамдар! Аралары?да дiндi жек к?ретiндер бар! Намаз о?ы?анда ?ыс?а болы?ыздар, ?йткенi артта к?рiлер, балалар, ж?не ма?ызды шаруалары барлар т?рады!» – деп т?рып, жинал?андарды? к??iлдерiн к?терiп, дiннi? абыройын ?ор?ау?а ша?ырды.

Пай?амбарды? Ашуы: ?дiлеттi? отты ж?регi. Алланы? елшiсi М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын – тек мейiрiм мен жанашырлы?ты? символы ?ана емес, сонымен ?атар, ?дiлеттi? ?атты ?олы ж?не шынды?ты? ?ылышы едi. Оны? ашуы – б?л тек ?ана эмоциялы? жарылыс емес, ?дiлетсiздiкке ?арсы к?рестi? отты ж?регi едi.

Бiрде, ?йiне орал?ан Пай?амбарымыз о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын ?йелi Айшаны?, о?ан Алла разы болсын, б?лмесiндегi жа?а перде мен суреттердi к?ргенде, оны? ж?регi ?ыз?ан темiрдей ?ызып кеттi. Б?л к?рiнiс оны? бойында?ы наразылы?ты? отын оятты. ?йткенi, ол кездегi м?сiншiлiк пен бейнелеу ?нерi, Алланы? жаратылысына те?естiрiлуi м?мкiн деген ?ауiп т?ндiрiп т?р?ан. Сонды?тан, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, б?л iстi? ?ате екенiн ?атты айтып, м?ндай ?рекеттердi? ауыр салдары болатынын ескерттi. Оны? ?рбiр с?зi, адал ж?ректi? ?атты со?ысындай, ?йдi? iшiн шарлап, аспан?а жеткендей сезiлдi.

Та?ы бiр о?и?ада, Усама ибн Зайд, Пай?амбарымыз?а, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, Бану Махзум тайпасынан бiр ?йелдi? ?рлы? жаса?анын айт?анда, Пай?амбарымыз, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын шари?ат бойынша оны? ?олын кесуге б?йырды. ?рине, б?л шешiм о?ай болмады. Алайда, Пай?амбарымыз о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын ?дiлеттiлiктi? жолынан таймады. Ол, ?з ?ызы Фатима болса да, егер ?рлы? жасаса, оны? ?олы кесiлетiнiн айтып, ?дiлеттiлiктi? ?асиеттiлiгiн к?рсеттi.

Б?л екi о?и?адан бiз, Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ашуыны? шын м?нiн т?сiнемiз. Б?л ?дiлетсiздiкке деген наразылы?, шынды?ты ?ор?ау?а деген ы?ылас, ж?не де Алланы? за?дарына деген шексiз ??рмет едi. Оны? ашуы – б?л ?о?амда?ы жаманды?пен к?ресуге ша?ыр?ан ?н, ?дiлеттi ?о?ам ??ру?а ба?ыттал?ан ?оз?алыс едi.

Жал?ан с?з – жанны? дертi

Алла Та?ала ??ранда: «…жал?ан с?здерден са?таны?дар», – деп б?йырады. Шынында да, шынды?ты? ба?асын бiлетiн м?сылман ?шiн жал?ан с?з айту – е? ?лкен к?н?ларды? бiрi. ?йткенi, ол с?з – б?л тек тiлдi? ?ана емес, жанны? дертi. Ол адамны? iшкi ?лемiн улайды, а?ыл-ойын б?зады ж?не а?ырында, оны тоза??а апаратын жол?а салады.

Жал?ан ку?лiк беру – б?л жал?ан с?здi? е? ?ауiптi т?рлерiнi? бiрi. ?йткенi, ол тек жеке адамны? ?ана емес, б?кiл ?о?амны? беделiн т?мендетедi. Оны берген адам ?згелердi? ?мiрiн б?зып, оларды? ???ы?ын басып талап, а?ырында ?зi де ?иын жа?дай?а т?суi м?мкiн.

Пай?амбарымыз М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, жал?ан с?здi? ?аупi туралы к?птеген хадистер бар, соны? бiрi: «Сендерге е? ауыр к?н?ларды айтып берейiн бе?» – деп с?рап, одан кейiн к?п??дайшылы? пен ата-аналар?а ??рметсiздiктен кейiн жал?ан с?з бен жал?ан ку?лiк берудi атап ?ткен. Б?л с?здерден Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, жал?ан с?зге деген жекк?рiнiшiнi? ?аншалы?ты ?лкен екенiн а??ару?а болады.

Атаулы с?з – б?л адамны? ж?регiн ?ара??ылататын, а?ыл-ойын б?затын улы ш?п сия?ты. Ол адамды ?орша?ан ортадан о?шаулап, оны? ?мiрiн ма?ынасыз етедi. Сонды?тан, шынайы м?сылман ?зiнi? с?зiне жауап беретiнiн ?мытпауы керек. Ол ?рбiр ??гiме м??ият ойластырып, тек шынды?ты айту?а тырысуы ма?ызды.

Адамдар туралы жаман пiкiрлер

Ислам дiнi тек адамдарды? сырт?ы ?ылы?тарына ?ана емес, сонымен ?атар оларды? iшкi д?ниесiне де ?лкен м?н бередi. Шынайы м?сылманны? е? ма?ызды ?асиеттерiнi? бiрi – ?згелер туралы жа?сы ойлау. Б?л – Алланы? разылы?ына жетудi?, адамдар арасында татулы? пен бiрлiк орнатуды? кiлтi.

??ран К?рiмде Алла Та?ала: «?й, иман еткендер! К?м?ндерден аула? болы?ыздар. Шын м?нiнде, кейбiр к?м?ндар – к?н?», – деп б?йырады. Я?ни, бiз бас?а адамдар туралы орынсыз к?м?нданудан аула? болуымыз керек. ?йткенi б?л ж?ректегi кiр, ол адамдар арасында?ы ?арым-?атынасты улайды.

Пай?амбарымыз М?хаммед, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, да ?з ?мметiне к?м?нны? зияны туралы ескерткен: «К?м?нданба?ыздар, ?йткенi ол – е? ?тiрiк с?здер!» – деген. Шынында да, к?м?н – б?л шайтанны? бiзге сыйла?ан улы жемiсi. Ол бiздi? ж?регiмiзге зиян тигiзiп, бiздi? арамыздан алауызды?ты? отын жа?ады.

Адамдар туралы жа?сы ойлау – б?л тек бiр ?ана адамгершiлiк ?асиет емес, б?л – иманны? талабы. ?йткенi, Алла Та?ала бiздi? б?рiмiздi жарат?ан, бiздi? кемшiлiктерiмiз бен арты?шылы?тарымызды жа?сы бiледi. Бiз ?згелердi? iшкi д?ниесiне енiп, оларды? ойларын о?и алмаймыз. Сонды?тан, бiз тек оларды? сырт?ы ?ылы?тарына ?арап ба?а беруiмiз керек.

Сыр са?тау

Сырды са?тау – шынайы м?сылманны? ж?регiндегi алтын ?азына. Б?л ?асиет – адамны? iшкi к?шiнi?, т?л?алы? жетiлуiнi? ай?ын д?лелi. Пай?амбарымызды?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, ?лгiсiнде ?скен ?рбiр м?сылман осы ?асиеттi бойына сi?iрiп, ?мiр бойы са?тау?а тырысады.

Анас ибн М?лiктi? балалы? ша?ында?ы о?и?а – сыр са?тауды? ма?ыздылы?ын к?рсететiн е? жа?сы мысал. Кiшкентай баланы? Алла Елшiсiнi?, о?ан Алланы? игiлiгi мен с?лемi болсын, сенiмiн а?тау ?шiн ?андай ?лкен жауапкершiлiк сезгенiн елестетiп к?рi?iзшi! Оны? б?л ?асиетi – шынайы иманны? н?тижесi.

Имам Муслим Анас ибн М?ликтен, Алла о?ан разы болсын, риуаят еткен хадисте: «Бiрде мен бас?а балалармен ойын ойнап ж?ргенде, Алланы? Елшiсi, о?ан Алланы? с?лемi мен игiлiгi болсын, келiп, бiзге с?лем бердi де, ма?ан бiр тапсырма бердi. Осы себептен, ?йге кешiгiп келдiм. Анам менi: „Неге кешiктi??“ деп с?рады. Мен: „Алланы? Елшiсi, о?ан Алланы? с?лемi мен игiлiгi болсын, тапсырма бердi“ дедiм. Ол: „Не тапсырма?“ деп с?рады. Мен: „Б?л ??пия“ деп жауап бердiм. Сонда анам: „Алланы? Елшiсiнi?, о?ан Алланы? с?лемi мен игiлiгi болсын, сырын ешкiмге ашпа“ дедi. Анас былай дедi: „Алламен ант етейiн, егер ол сырды бiреуге аш?анымда, са?ан, уа Сабит, айтар едiм!“» деп жеткiзедi.

Анас ибн М?ликтi? анасы ?лыны? Алланы? Елшiсiнi?, о?ан Алланы? с?лемi мен игiлiгi болсын, сырын са?тау?а деген ы?ыласын бай?ап, о?ан ешкiмге ашпау керектiгiн ескертiп, осы тiлегiн ны?айтады. Бiз оны? б?л сырды шынымен ешкiмге, тiптi риуаят еткен Сабит ?л-Бунаниге де айтпа?анын к?ремiз. Ал оны? анасы ?лыны? са?та?ан сырын бiлмек ниетпен арты? с?ра?тар ?оймады. Б?л – шынайы исламды? т?рбиенi? к?рiнiсi ?рi ер, ?йел немесе бала болсын, ?рбiр адамны? осы т?рбие ар?ылы жетуге болатын биiк де?гейi.

Сырды ашу – адамны? ж?регiндегi ?ара??ылы?. Б?л – сенiмдi сындырып, ?арым-?атынасты б?затын ?атерлi дерт. ?сiресе, отбасы ??пияларын ашып айту – ?йдi? тынышты?ын б?зып, ба?ытты отбасын ажыратып жiберетiн ?адам.

К?ркем мiнез

Иманны? н?ры т?ккен ж?ректе кiшiпейiлдiк пен ?ана?атшылды? г?лдейдi. М?ндай жан ?згеге ж?к болмайын деп тырысады, ?иынды??а кезiккенде сабырмен к?ресiп, Алла?а т?уекел етедi. Ислам дiнi м?сылманды жал?аулы? пен ?кпелеуден тыяды. ?йткенi, Алланы? у?десiне с?йкес, кiшiпейiл ж?не ш?кiршiл жан?а байлы? пен ба?ытты? есiгi ашылады.