Сарман алты таңба кітабы

– О?т?стiкке ?арай беттедi, ?азiр олады? со?ында бiздi? сарбаздар бар, оларды жiбермеймiз.

– Ма?ан ат алып кел! – дедi ол жерге е?кейе.

– Бiра? сiз ат?а отыратын шамада емессiз ?ой, – деп жауап ?ат?аны сол едi, оны? жа?асынан Дат ж?л?и ?стап.

– Айтыл?ан б?йры?ты орында, солт?стiк ?а?па?ада?ы жауынгерлердi? барлы?ын о?т?стiкке жiберi?дер, ал м?нда?ылар жылдам ?айта топтассын, оларды ?а?па жа?тан ?ол?а т?сiремiз, – деп ма?дайын тыржита с?йледi.

Б?л уа?ытта Ер?лан к?пiрге де жетiп ?алды, алайда оларды? ?арсыластары да ?алысар емес, а?ырындап ?уып жете бастады, ?у?ыншылар олар?а о? атуын то?татар емес, тек к?шейте т?стi, ?ала на?ыз шай?ас ала?ына айналды.

?зын к?шенi? со?ы жа?ындап, к?пiр де к?рiне, сол с?тте Ер?лан атты? жылдамды?ын б?се?детiп сарбаздарды? арасынан ?тiп, ?ала бастады.

– Сендер шаба берi?дер, то?тама?дар, мен бiр н?рсенi бiтiруiм керек, – дедi ол, оны? iс-?рекетiн к?рiп то?тама? бол?ан жауынгерлерге, б?л жолы Ер?лан мен оны? сарбаздарыны? ж?зiнен батылды? бай?алды, оларды? ?анаттан?аны соншалы?ты, кез келген ?скермен со?ысатын к?йде болды.

Арада аз уа?ыт ?те олар к?пiрге жа?ындап, ?зеннi? ар?ы бетiнде биiктiгi орташа тастан жасал?ан ?оршауды? екi жа?ында сада?тарын тартып тiзiле орналас?ан атты сарбаздар к?рiндi. ?зен айтарлы?тай ?лкен бол?ан жо?, к?лдене?iнен отыз ?адамдай шы?ады, ал а?аштан жасал?ан к?пiрдi? ?лкендiгi Ер?лан мен оны? сарбаздарына жылдам ?тiп кетуге еш?андай ?иынды? тудырмады. Олар жа?ындай келе Батыра?а ?олдарына байла?ан а? мата к?рiндi, бiра? оларды? арасында Ер?лан к?рiнбегендiктен, оны? санасын к?дiк жайлады.

– М?нда Ер?лан жо? ?ой, м?мкiн бiз к?дiктенбесiн деп олар да а? мата байлап ал?ан шы?ар, – дедi де, сарбаздар?а ату?а б?йры? бермек болып едi, сол с?тте:

– Батыра, дайындал! – деген ай?айла?ан дауыс, келе жат?ан топты? арасынан шы?ты.

Батыра Ер?ланны? дауысын естiп:

– Ух, – деп бойында?ы к?м?нi сейiлдi, бiрер с?ттен кейiн оларды? артына т?скен ?у?ыншылар да к?рiндi. Ер?лан мен сарбаздары к?пiрдi сiлкiндiре ?тiп, артында ?ал?ан Ер?лан к?пiрдi? ?стiне жарыл?ыш ?апшы?ын тастап кеттi де, сарбаздарыны? артынан барып.

– Сада?тары?ды дайында?дар! – деп б?йры? бердi, олар артынан жетiп келген ?у?ыншыларды? жа?ын жерге жеткенiн к?тiп, олар к?пiрге жа?ында?ан с?тте.

– Аты?дар, – деген Батыраны? дауысы шы?ты, ж?зге жуы? жебе тар к?шеге ?арай ?шып, ?арсыластарыны? алды??ы шебiн жайратып салды, осы с?тте жарылыс болып, к?пiр ортасынан ?ирай ?зенге опырылып т?стi.

– Олар?а о? жаудырып, м?нда т?руды? ?ажетi жо?, тездетiп ?а?па?а барайы?, бiз кiшкене уа?ыт ?тты? деп ойлаймын, – деп Ер?лан алды?а ?арай ?мтылды.

М?ндай жарылысты б?рын-со?ды к?рмеген Батыра:

– Ер?лан, сен ?ып-?ызыл жындысы?! – деп ?уана оны? со?ынан ердi.

?зеннi? жанында ?лкен ?йдi? б?рышында С?лу отыр?ан к?йме алды?а ?оз?алып, оны сарбаздар ?оршай барлы?ы ?а?па?а бет алды. Батыра Ер?ланны? жанына жа?ындай:

– Сендерде еш?андай шы?ын болма?ан сия?ты ?ой, – дедi ол басын арт?а б?ра.

– Жо?, ?кiнiшке орай, бiрнеше сарбаз мерт болды.

– Т?сiнiктi, ары ?арай не iстеймiз, ?а?падан ?алай шы?амыз? К?пiрдi жар?андай, оны да жарамыз ба? – дедi Батыра Ер?лан?а.

– И?, д?л тапты?, – дедi Ер?лан, оны? ж?зi м??ды болды, Батыра оны к?рiп.

– Не болды ? ?ор?ып т?рсы? ба?

– Жо?, еште?е бол?ан жо?, тек мен осы жайтты т?сiмде к?рдiм, – дедi Ер?лан.

– И?, т?сi?де к?рсе? не болыпты? Б?рiмiзде болатын жа?дай. Ер?лан ?ндеместен назарын алды?а ?арай алыста орналас?ан ?а?па?а аударды. Оны? к?рген т?сi ??iнде болып жат?анына ол сене ал?ан жо?.

***

Барлы?ы ?нсiз, тек жыл?ыларды? т?я?тары мен пырылдап шы??ан тынысы ж?не са?ырла?ан ж?геннi? дыбысы тынышты?ты б?зды. К?шелердi? шетiнде олар?а халы? ?йлердi? арасынан сы?алай ?арады, бiра? ешкiмнi? к?шеге шы?у?а д?тi бар?ан жо?. Ер?лан олар?а м??ды к?зiн тастай ?а?па?а шаба бердi. К?п ?замай олар тас жабыл?ан ?а?па?а айтарлы?тай жа?ында?анда, оны? айналасында ж?не ?а?паны? т?бесiндегi сарбаздарды? ?алай сада?тарын тартып, оларды к?здеп жат?анды?ы Ер?лан?а аны? к?рiндi.

– ?ал?андары?ды дайында?дар! – деп ай?айлады. Барлы?ы ?ал?андарын т?бесiне ?ойып, ?арсыластарыны? шабуылын к?ттi.

Ер?лан ?ал?аныны? астынан олар?а ?арап келе жатты, сол с?тте о?ан «Аты?дар» деген дауыс естiлдi.

– Дайындалы?дар! – деп Ер?лан б?йры? бердi. Суылдай ?ш?ан о?тар оларды? ?ал?андарына тарсылдай тидi, кейбiр о?тар жыл?ылар?а тиiп, олар жерге домалай ??лады, ал кейбiр жолы болма?ан сарбаздар?а о? тиiп, олар ажал ??шты.

– ?азiр екiншi тол?ыны келедi, боса?сыма?дар! – дедi Батыра.

Олар ?а?па?а жа?ындай бердi, бiра? олар?а ?айта о? атыл?ан жо?, ??дды ?арсыластары оларды ?мытып кеткендей, Ер?лан ?ал?аныны? астынан ?а?па?а ?ара?ан с?тте ?а?па алдында?ы сарбаздарды? бiр-бiрiмен шай?асып жат?анды?ы к?рiндi, ал е? ?ызы?ы, жабы? ?а?палар ашыла бастады.

Ер?лан ?ал?анын т?сiрiп, ?з к?зiне ?зi сенбей, ?а?па?а аны?тап ?арады. Жо?, олар шынында шай?асып жатыр, ?а?па шынында ашылуда, ал бiреу олар?а «сырт?а шы?ы?дар» дегендей ?олын был?ады.

Ер?лан бiр с?тке олар?а к?м?ндана ?арады, бiра? ?амшат ?аласында бол?ан сарбаздар арасында?ы ?а?ты?ыс есiне т?сiп, «олар да сол ?а?ты?ыс?а ?атыс?ан жауынгерлермен бiр байланысы болар» деп iштей ойлап, сарбаздарымен ?а?падан шы?ып, ?ала алдына к?йменi ?оршай то?тады.

?а?па ?айта жабыла, олар?а ?арай ж?зге жуы? сарбаз келдi, оларды? бiрнешеуi Ер?лан?а ?арай жа?ындады, ?стерiне ?аланы? ?скери киiмiн киген, ж?здерi суы?, ??дды олар баланы тартып алу?а келе жат?андай.

– Бала сендерде ме? – деп с?рады.

– Оны ?айтесi?? – деп Батыра жауап ?атып едi.

– Бала сендерде ме? – деп ?айта с?рады.

– И?, оны ?айтейiн деп едi?дер? – дедi Ер?лан, ?лгi адам арты? с?з айтпастан:

– Оны бiзге берi?дер, бiзбен ол ?ауiпсiздiкте болады, оны ?айда апару керектiгiн бiлемiз, – дедi Ер?лан?а суы? ж?зiмен ?арай.

– Сендер кiмсi?дер? – деп оларды? ??гiмесiне Батыра араласты.

– Оны ?айтесi?, бiлгенмен, ол еште?енi ?згертпейдi, уа?ытты созбай баланы берi?дер, ?аладан шы?ып жат?ан шуды естiп т?р?ан боларсы?дар, ?азiр м?нда одан да к?п сарбаз келедi, – дедi ?лгi.

– Бала ешкiмге берiлмейдi, егер сендер кiм екендерi?дi ж?не бала сендерге неге керек екенiн айтпайынша, – дедi Ер?лан.

– Оны айтып отыратын уа?ыт жо?, бермесе?дер к?шпен аламыз, – деп ол ?ылышын суырып Ер?лан?а ба?ыттады.

Бейтаныс сарбаздар олар?а сада?тарын тартып, ату?а дайын т?р, Ер?ланны? да сарбаздары ?ылыштары мен сада?тарын сайлап, олар?а кезедi. Екi жа?та да бiр с?тке тынышты? орнады, тек ?аланы? iшiнде ?а?па?а ?арай шауып келе жат?ан аттарды? дыбысы мен жауынгерлердi? ай?ай-шуы ?ана естiлдi. Сосын ая? астынан:

– А?ыма?тар! Не iстеп т?рсы?дар? ?азiр бiр-бiрiмiзге ?ару кезейтiн уа?ыт емес, – деп бiреу олар?а жа?ындады, – м?нда кiм басшы? – дедi ?лгi адам. Сарбаздар мен Батыра барлы?ы Ер?лан?а ?арады. Ер?лан кiшкене алды?а ж?рiп:

– Ты?дап т?рмын, – деп салма?ты т?рде с?йледi.

– Аты? кiм?

– Ер?лан.

– Ер?лан, баланы ?айда алып барасы?дар?