Төңкеріс. Пьесалар

?ялы телефонын алып шейхтi? н?мiрiн тере бастайды. Осы т?ста есiк ?о?ырауы та?ы да шылдыр етедi. Ас?ар бiр мезет сол жа??а ?арап т?рып, содан кейiн есiкке беттейдi. Есiктi? ??лыпына ?олын соза бере ?олында?ы тапаншаны ?алтасына салады. Есiк ашып а?ырап ?арап ?алады. Б?лмеге Иван кiрiп келедi.

Ас?ар. Ваня?! Не болып ?алды? (есiктi жабады) Сен неге ?айтып келдi?? Халел ?айда?

Иван. Асеке, мен бiр минутке оралдым. Халел менi т?менде тосып т?р. Мен… мен мана сiзге келгенiм… сiзге келгенде…

Ас?ар. Ваня, са?ан не бол?ан? Сабыр ?ыл, жаным. Ж?р, орынды??а отырайы?шы, сосын баппен ??гiмелесейiк.

Иван. Жо?, Асеке, отыратын уа?ыт жо?. Мен тек сiзге бiр ?те ма?ызды ж?йттi айтайын деп едiм. Ол м?селе… ?ыс?асы, Г?лн?р…

Ас?ар. Г?лн?р?! Онымен бiрде?е болды ма? Ол ?зi аман ба?!

Иван. Жо?… И?, и?, аман! Ол аман-есен. М?селе онда емес, м?селе менде. Сiз еште?е бiлген жо?сыз, ал мен… бiз… ?ыс?асы – Г?лн?р екеумiз бiр-бiрiмiздi ?атты ?натты?, бiр-бiрiмiзге ?ашы? болды?. И?, ол ендi менi с?ймейдi… и?… Бiра? мен оны б?рын?ыдай… и?… ал ол ендi менi жек к?редi. Сонда менi? кiн?м тек на?ыз м?сылман боламын дегенiмде. Мен сiзден Г?лн?рды? ?олын с?райын деп ж?ргем, ал ол… ол ма?ан Ислам дiнiн ?абылдау керек дедi. Сонымен мiне…

Ас?ар. (Иван?а б?кiл денесiмен б?рылып) Не?! Сен Ислам дiнiн тек менi? ?ызымды алу ?шiн ?ана ?абылдады? ба?! (Иван т?мен ?арап к?рсiнедi) Жо-жо?! М?мкiн емес!

Иван. (басын к?тередi) И?, Асеке, мен бiр балалы? жасадым. Бiра? сiз ол ?шiн ашуланба?ыз. Мен б?рыннан дiн ж?нiнде ойланып ж?ргем. Мен м?сылмандарды е? адал, е? ?дiл, е? мейiрiмдi жандар деп есептейтiнмiн. Бала кезiмнен сiздi? ?лгi?iз к?з алдымда т?рды емес пе! Бала кезiмнен сiздi? ?улие-?мбиелер, ?з пай?амбарлар туралы ??гiмелерi?iз, е? со??ы пай?амбарымыз М?хаммед саллала?у ?алей?и у?ссалам мен оны? сахабаларыны? ?мiрi мен iстерi ж?нiнде айт?ан ??гiмелерi?iз жадымда са?талып ?ал?ан-ды. Сонды?тан, Г?лн?р ислам дiнiн ?абылдау керектiгiн айт?анда мен бiр минут та ойланбастан шешiм ?абылдадым. Содан б?рi жа?сы болушы едi, егер… егер мына шейх кездеспегенде. Ол… ол, бiлмеймiн не ?ыл?анын, ?йтеуiр со кiсiмен кездесуiм м?? екен, а?ыл-есiмнен айырылдым да ?алдым. Сосын со?ына ?алай т?сiп кеткенiмдi ?зiм де бiлмей ?алдым.

Ас?ар. (бiрер уа?ыт жiгiтке ?арап т?рып, сосын ?олын иы?ына салады) ?зi?дi кiн?лай берме, Ваня, жал?ыз сен емес шейхтi? арбауына тап бол?ан.

Иван. И?, ?аншама жiгiттер шейхтi? со?ында кете барды. Бiр жа?ынан сiз соны? жанында ж?рдi?iз ?ой. Сонды?тан бiзде еш к?м?н да бол?ан жо?.

Ас?ар. (ауыр к?рсiнiп) И?, оны? ма?ан соншама жабыс?аны ендi т?сiнiктi болды…

Осы жерде есiктi? ?о?ырауы та?ы да шылдыр етедi. Имамны? ?олы ??лып?а созыла бергенде Иван есiктегi тесiкке ?арайды да оны? ?олын ?стап ?алады.

Иван. (сыбырлап) То?тай т?ры?ыз. Б?л кiм ?зi?

Имам да тесiкке ?арайды, сосын Иван?а келесi б?лмеге ты?ыла т?р деп белгi бередi. Иван ол б?лмеге кiрiп кеткеннен кейiн имам есiк ашады. Шейх кiредi. Оны? ?стiнде капюшоны бар ?лкен плащ.

?абдуррахман. (табалдыры?ты аттап ?тiп то?тайды да капюшонды арт?а ?арай сыпырып тастайды) Ассалам? ?алайк?м, Асеке!

Ас?ар. Уа ?алайк?м ассалам. (шегiншектеп кетiп кiдiрiп ?алады)

?абдуррахман. (б?гелiп ?алып) Кiруге р??сат па?

Ас?ар. И?… и?, жо?ары шы?ы?ыз. (жо?ары жа??а ?арай ?ол сiлтеп ишарат жасайды)

?абдуррахман. (жо?ары ?тiп, столды? жанында т?р?ан орынды??а жай?асады, есiк ??лыпталмай ?алады) Кешiрi?iз, Асеке, т?н жамылып келгенiмдi. Бiра?, астыртын жа?дай… (имам?а тесiрейiп ?арайды да) Асеке, сiзге не бол?ан? Ж?зi?iз боп-боз ?ой.

Ас?ар. Жо… жо?, еште?е емес. Тек… сiздi б?гiн… д?л осы жерде к?рем деп ойламап едiм. Алайда мен де сiзбен о?аша с?йлесейiн деп едiм.

?абдуррахман. Кешiрi?iз, жа?дай солай болды. Сiздi тек ?йi?iзде о?аша кездестiрмесем… мешiтте жаны?ызда ?рдайым бiреулер ж?редi. Ал ?зiме ша?ырайын десем… бiлесiз ?ой – менi? сарбаздарым менi еш?ашан жал?ыз ?алтырмайды. Мiне, сонды?тан т?нделетiп, жасырын келдiм. Мен сiздi ?йы?тап ?ал?ан шы?ар деп ойладым… бiра?, сiз ?лi жатпапсыз.

Ас?ар. Ендi ?айда?ы ?й?ы! Не ?й?ы келмейдi, не ас ж?рмейдi…

?абдуррахман. Асеке, сiз менi кешiрi?iз. Мен сiздi? ?йдегi же?гейдi, ?ызы?ыз бен ?лы?ызды босатсын деп б?йры? бердiм. Жа?а, осында келердi? алдында стадион?а жiгiттердi жiбердiм. Менi? оларды т?т?ындайтын ойым жо? едi. Ол кiсi ?зi, ?оярда ?оймай кiрiптi стадион?а. «Мен халы?ты?, отандастарымны? жанына барамын, соларды? та?дырымен орта?тас боламын, менi? олардан жаным ?адiрлi емес» дептi. ?рине, менi? ызамны? ?айна?аны да бар – ?зi?iз бiлесiз ?ой, ?андай с?здердi ж?ртты? к?зiнше менi? бетiме бас?анын. Сiздi де табалап кеттi ?ой. Сосын ойладым, бiр-екi к?н отырып бiраз есiн жисын деп. Сiз олар ?шiн уайымдама?ыз – ?азiр олар азат етiледi. Бiра? ?йi?iзге ?айтып келе ме – келмей ме, оны бiлмеймiн. Мен жiгiттерiме же?гейдi апар деген жерiне жеткiзiп таста?дар деп б?йырдым. Тек ?ана ?аланы? сыртына шы?ара алмайды – о??а ?шатын ?ауiп бар. ?аланы ?оршап т?р?ан ?скердi? снайперлерi ?имылда?ан, ?ыбырла?ан адамды ?а?ып т?сiруi м?мкiн. ?алада же?гейдi? туыстары, ??рбылары бар ма едi? Баратын жерi бар ма?

Ас?ар. Бiлмеймiн… бар болар… тек сiз оларды шынында да азат етсе?iз.

?абдуррахман. Азат етемiз! Ол ?шiн к?м?нданба?ыз. Мiне б?гiн Иван Новиков та шешесi мен ?арындасын стадионнан алып кетуге р??сат с?ра?ан, мен о?ан р??сат бердiм. Алайда оны? шешесi ?лiп ?алыпты. Ал ?арындасы шешесiнi? м?йiтiнi? жанында ?алыпты. Мен ол баланы м?йiтпен бiрге ?йiне жеткiзсiн дедiм, жерлеуге ?ажет ?аражатты партияны? ?орынан б?лiп бердiм. М?мкiн осы ?йдегi же?гей солармен бiрге болар. Мiне, к?рдi?iз бе – уайымдайтын еште?е жо?.

Ас?ар. Мен ?з отбасым ?шiн ?ана уайымдап отыр?ан жо?пын. Мен б?кiл стадионда?ылар ?шiн, б?кiл ?ала т?р?ындары ?шiн уайым жеп отырмын. Сiз ендi ?зi?iз де т?сiнген боларсыз – сiздi? экспериментi?iзден еште?е шы?пады. Сонды?тан ендi ?ару-жара?ы?ызды таста?аннан бас?а амал ?алмады. И?, сiз с?зсiз сотталасыз… бiз б?рiмiз де сотталамыз. Бiра?, ?з еркi?iзбен ?ару-жара? тастап, ?аланы мемлекет ?арулы к?штерiне тапсырса?ыз, сот сiзге кешiрiм жасайды. ?лбетте жасайды.

?абдуррахман. (??i б?зылып кетедi) Жо?! Мен ол сотты за?ды деп санамаймын. Мен тек Алла?ты? сотын, Алла?ты? за?ын мойындаймын. ?ару-жара?ымызды да тастамаймыз – алдымыз?а ?ой?ан ма?сатымыз?а жетпей тастамаймыз. Бiздi? мемлекетiмiздi, бiздi? ?о?амымызды к?н??арлардан, ?ылмыскерлерден тазартпай то?тамаймын. Ал мына бiздi?, сiз айтпа?шы, экспериментiмiзден т?к шы?пады дегенмен мен келiспеймiн. ?зi?iз бiлесiз – осы ?ыс?а мерзiмнi? iшiнде ?аламыз ?жепт?уiр тазарып ?алды. Бiз ?ылмысты? барлы? т?рлерiн тыйды?. М?сылмандар о? мен солын а??ара бастады, намаз о?уды ?йрендi, адам сия?ты киiм киуге да?дыланды. ?азiр еш ?ауiпсiз т?нгi к?шелермен ж?руге болады. ?ала т?р?ындары бiр-бiрiмен сыпайы с?йлеседi, адал сауда-сатты? ж?рiп жатыр, ешкiм ешкiмдi алдамайды, ешкiм ешкiмдi ?анамайды, азы?-т?лiк пен бас?а т?тынатын тауарлар таза, х?л?л. Бiз ара? пен есiрткiнi жойды?, темекi шегушiлер мен насыбай ататындарды? да саны азайып келедi. Банкiлер д?рыс ж?мыс iстей бастады, олар м?сылмандар?а д?рыс ?ызмет к?рсетуде, б?рын?ыдай ?сiм пайызын алып ашы?тан-ашы? тонау деген жо?. Шенеунiктер ж?мысын адал, ?дiл ат?аруда. Ешкiм пара алмайды – пара бермейдi. Б?дан бас?а не керек?!.. (шейх имам?а ?арайды, бiра? ол ?ндемейдi) И?, м?мкiн бiздi? бастамамызды? болаша?ы жо? та болар. Бiра? мен к?мiл сенемiн – ?алай да болса, т?бiнде, егер халы? ?бден мал??нды??а, аз?ынды??а батып, ??рып кеткiсi келмесе, б?рiбiр, ерте ме, кеш пе, болаша?та бiр шари?ат за?ын ?абылдайды. Мен… тек сол болаша? ?о?ам?а ал?аш?ы жол салушымын. Менi? iзiме т?сетiндер болады ?лi, болады, иншалла! Олар тiптi менен де ас?ан м?сылман болады, адамзат ?лi т?седi Алланы? тура жолына, т?седi! Иншалла, т?седi!

Ас?ар. Мен шари?ат за?ыны?, ислам дiнiнi? болаша?ы жо? деп т?р?ан жо?пын. И?, адамзат т?седi тура жол?а, иншалла т?седi. Ал бiра? сол жар?ын болаша??а сiздi? сал?ан ?атерлi со?па?ы?ыз апармайды. Болаша??а iзгiлiк, ра?ымдылы?, мейiрбанды?, адамгершiлiк, шынайы имандылы? ?ана апара алады. З?лымды?, ?атыгездiк тек арт?а, керi тартатын жол. Сiздi? жа?а?ы ма?тан етiп отыр?ан жетiстiктерi?iз шын м?нiнде жетiстiк емес. ?йткенi ол жетiстiктерге сiз тек ?атал жазаны? н?тижесiнде жеттi?iз. Егер ерте? шари?ат за?ы ?з к?шiн жойса, ?о?ам б?рын?ы арнасына т?седi. ?йткенi сiз адамдарды ?згерткен жо?сыз, сiз оларды т?рбиелеген жо?сыз, сiз тек оларды о?дап т?рып ?рейледiрiп алды?ыз. Сiз ?лгi жар?ын болаша??а адамдарды ?амшымен айдап апар?ы?ыз келедi. Сiз болаша??а бiр к?нде, бiр-а? секiрiп т?семiн деп ойлайсыз. Сiзден де б?рын сондайлар бол?ан. Тарих сiз сия?тылары? бiрсыпырасын бiледi. Тек ?ана сiз сия?тылар тарихты бiлмейдi. Тарихтан саба? алмайды. Алыс?а бармай-а? ?ояйы?. Ж?з жыл б?рын Ленин деген бiреу бiр к?нгi т??керiстi? н?тижесiнде жер бетiнде ж?ма? орнатпа?шы бол?ан. Халы?ты ?андай «ж?ма??а» т?сiргенiн ?зi?iз де бiлетiн шы?арсыз.

?абдуррахман. Сонымен сiз менi Ленинге те?едi?iз, и??! Бiра?, ол к?пiр емес пе едi! Ж?не де оны? ?ателiгi…

Ас?ар. Оны? ?ателiгi – сiздi? ?ателiгi?iз! Халы?ты ж?ма??а д?ренi? астына алып, ?амшымен айдап апарып ?амау?а болмайды. Адам баласы ж?ма??а ?з еркiмен, ?зiнi? имандылы?ыны?, та?уалы?ыны? н?тижесiнде кiре алады. Бас?а жол жо?, бас?адай Алла та?ала оны ж?ма??а кiргiзбейдi де.

?абдуррахман. (са?атына ?арап ?ойып) Асеке, кiмнi? ж?ма??а кiрiп, кiмнi? кiрмейтiнiн бiр Алла? бiледi. Менi? сiзбен с?з таластыратын уа?ытым жо?. Сiздi? к?з ?арасы?ыз ?зi?iзге, менi? к?з ?арасым ?зiме. Менi?ше, бiздi? халы?ты тек тая?ты? к?мегiмен т?ртiпке ша?ыру?а болады. О?дап т?рып сабап алмаса? райынан ?айтар емес. Менi? о?ан к?зiм ?бден жеттi. ?айткенде мен ?з жолымнан таймаймын.

Ас?ар. Егер менiмен с?з таластыр?ы?ыз келмесе, менiмен с?йлескi?iз келмесе, м?нда неге келдi?iз?

?абдуррахман. Жо?, Асеке, мен сiзбен с?йлескiм келедi. Мен сiзбен ?рдайым с?йлескiм келедi. Бiра? ?азiр уа?ыт жо?. Уа?ыт ты?ыз. ?йткенi ба?ана, к?н батысымен, ма?ан ?аланы? сыртынан елшi келдi. Ол президенттi? ультиматумын алып келiптi. «Та? ат?анша ?ару-жара? тастап ?аланы тапсыры?ыз» дептi президент. «Та? атысымен шабуыл жасау?а п?рмен беремiн» дейдi. Мiне… сiзге келген себеп осы. (Ас?ар?а ультиматумды бередi)

Ас?ар. (о?ып шы?ып) Мен сiздi ?уелден ескерттiм ?ой – президент еш?ашан автономия?а келiсiм бермейдi деп. Ол ендi шабуыл?а бел байлады. Сiзге беретiн ке?есiм – ?ару-жара? тастап а? жалау к?терi?iз. Е? ?уелi стадионда?ы т?т?ындарды босаты?ыз.

?абдуррахман. Мен сiзден ке?ес с?рау?а келген жо?пын. Мен еш?ашан ?олыма ал?ан ?аруды тастамаймын, а? жалау к?термеймiн.

Ас?ар. (к?терi?кi дауыспен, та?аты таусыла) Менi? ке?есiм керек болмаса, онда б?л ??гiменi несiне бастады?ыз?!

?абдуррахман. (тесiрейiп ?арап т?рып) Мен сiзге бiр ?сыныспен келдiм. Сiз менi? елшiм болма?сыз. Сiз президентке менi? бiр ?сынысымды жеткiзесiз.

Ас?ар. Ол ?андай ?сыныс? ?абдуррахман! Президент ендi сiзден еш?андай ?сыныс ?абылдамайды. Ол ультиматум ?ойды – сiзде ендi к?п уа?ыт ?ал?ан жо?. ?азiр, бiр-екi са?аттан кейiн та? атады. Сосын… ар?ы жа?ын ?зi?iз бiлесiз. Шабуыл басталысымен ?ан судай а?ады.

?абдуррахман. Бiр-екi са?ат жеткiлiктi мерзiм. Сiз елшi болып барып президентпен жолы?асыз. И?, ол автономия?а келiспейдi… келiсе алмайды. Менi? о?ан к?зiм жеттi. Ендi мен о?ан та?ы бiр ?сыныс жасайын деп отырмын. Бiрiншiден, бiз оны? талабына с?йкес ?аруымызды тастап ?аланы ?арулы к?штерге тапсырамыз, ал ол менi ж?не менi? партиялас жолдастарымды, сарбаздарымды ?удаламайды, соттамайды. Екiншiден, бiзге ?зеннi? ар?ы жа?ында?ы ша?ын ауданды бередi – бiз онда жеке ?мбет болып, жеке ?о?ам ??рамыз. И?, и?, бiз ендi мемлекеттi? за?ын мойындаймыз. Тек жергiлiктi билiк бiздi? iшкi ?мiрiмiзге кiрiспейдi. Бiз, ?зiмiздi? арамызда, ?зiмiздi? жеке ?йымымызда, ?зiмiздi? ?о?амымызда шари?ат за?ымен ?мiр с?ремiз. Бiздi? ша?ын ауданымызда к?пiрлер т?рмайды. Бiздi? балаларымыз медереседе д?рiс алады. Бiздi? ?ыздарымыз, ?йелдерiмiз, ер-жiгiттерiмiз м?сылманша киiнiп ж?редi. ?зiмiздi? ша?ын ауданымызда бiз ?зiмiз т?ртiп орнатамыз. Б?зы?ты??а жол бермеймiз. Т?жырымдап айт?анда, бiз ?лгiлi, ислами ша?ын аудан орнатамыз. Сонсо? кiмнi? за?ы жа?сы, кiмнi? за?ы д?рыс, ал кiмнi? за?ы б?рыс екенiне халы?ты? к?зi жетедi. Бiз ?зiмiздi? ?атарымыз?а на?ыз м?сылман бол?ысы келгендердi ?абылдап отырамыз. Н?тижесiнде бiздi? ша?ын ауданымыз, бiрте-бiрте, жылдан жыл?а ?сiп, ке?ейiп, болаша? ислами мемлекеттi?, одан ?рi ?лы халифатты? негiзiн ??райды.

Ас?ар. Халифат! Шейх, сiздi? айтып отыр?ан халифаты?ыз на?ыз утопия!

?абдуррахман. Жо?, утопия емес! ?лы халифат – б?кiл адамзатты? болаша?ы. Халифат жер ж?зiнде орнайды, мен о?ан к?мiл сенемiн.

Ас?ар. ?абдуррахман, сiз ?лi еште?е т?сiнбепсiз. Халифат ж?нiнде ??гiменi ?оя т?райы?. Президент мына ультиматумында еш?андай шартсыз, еш?андай жа?а ?сыныссыз ?ару-жара?тары?ызды тапсырып а? жалау к?терудi талап етiп отыр. Ал сiздi? та?ы бiр идея?ыз, мына ислами ша?ын ауданы?ыз – ол на?ыз ?лдиярды?, монастырды? идеясы. Егер бiлсе?iз, ислам дiнiнде б??ара халы?тан жекеленген ?мбет, ?лдияр деген болма?ан. ?йткенi на?ыз м?сылман еш?ашан ?о?амнан б?лiнiп о?ашаланба?ан. Жо?, керiсiнше, на?ыз м?сылман халы?ты?, ?алы? б??араны? арасында, ?мiрдi? ауыртпалы?ын елмен, халы?пен бiрге к?терiп, отандастарымен а?ыр?ы тiлiм нанын б?лiсiп жеп ?ткен. На?ыз м?сылман ?о?амны?, к?штi? алды болу?а тырысып, салихалы да иманды ?мiрдi? насихатшысы болып ?ал?ан ж?рт?а ?лгi болу?а тырыс?ан. Сiз ?лi де ?зi?iздi? т?каппарлы?ы?ыздан арыла алмай отырсыз. Сiздi? ойы?ызша на?ыз м?сылмандар сiздi? ?лгiлi ша?ын ауданы?ызда о?ашаланып, ?ал?ан ж?рт?а, сiздi? айтуы?ызша «??кей к?пiр мен к?н??арлар?а» жо?арыдан т?мен ?арап отырма?шы.

?абдуррахман. Жо?, менi? бойымда т?каппарлы? жо?. Мен тек к?н??а, аз?ынды??а ашы? со?ыс жарияладым. Мен к?пiрлерге жихад жарияладым. Ж?не оларды мен к?пiр деп отыр?ан жо?пын, iс ж?зiнде олар к?пiр!

Ас?ар. Сiз т?каппарлы?ы?ызды мойындамай отырсыз, алайда сiздi? ша?ын ауданда о?ашалануы?ызды? т?бi неде? К?н??а бат?ан ж?ртты? арасында ж?рiп ?зi?iздi? «п?к» т?нi?iзбен «п?к» жаны?ызды кiрлетiп аламын деп ?ауiптенгенi?iзде емес пе. Сiз ?зi?iздi тым п?к сезiнесiз. Сiз ?зi?iздi ?ал?ан ж?рттан жо?ары д?режедемiн деп санайсыз. Сiз ?зi?iздi ?улие деп санайсыз. Ал б?л на?ыз т?каппарлы?. И?, бiздi? кейбiр отандастарымызды? к?н??а белуарынан батып ж?ргенiн мен де мойындаймын. Ал бiра? олар?а жо?арыдан т?кiрiп, оларды т?менгi д?режеде, т?мен сатыда т?р?ан адамдар деп санап, немесе хайуан?а те?еген д?рыс емес. Керiсiнше, бiз ?зiмiздi? к?н?ларымызды мойындап сол к?н?лардан арылу?а тырысып, жанымызда?ы адамдардан, отандастарымыздан бiрде?емiз артылып бара жатса олар?а жо?арыдан т?мен т?кiрмей ?ол ?шын берiп тура жол?а шы?у?а атсалысу?а тиiстiмiз. Мiнеки, менi? пiкiрiм осы. Мен сiздi? идея?ызды ?олдамаймын. Сонды?тан ешкiмнi? алдына ондай ?сыныспен бармаймын.

?абдуррахман. (сол тесiрейген к?здерiн имамнан айырмай бiраз отырады да серпiлiп бойын т?зейдi) Сонымен ма?ан ?зiлдi-кесiлдi «жо?» дедi?iз, и??

Ас?ар. И?. Мен сiзден ?ант?гiске жол бермей б?лiктi до?аруы?ызды талап етемiн. То?та?ыз, шейх! ?лi де кеш емес. Істеген iсi?iздi мойыны?ызбен к?терiп жаза?ызды алы?ыз. ?азiр то?таса?ыз президент ?з тарабынан кешiрiм жасау?а дайын. Мына ультиматум со?ан кепiл.

?абдуррахман. Ма?ан оны? кешiрiмi керек емес. Ал егер ?ан т?гiлсе, ол ?ан менi? мойыныма артылмайды – менi? ?ан т?ккiм келiп т?р?ан жо?. Ол ?ан ?кiметтi?, президенттi? мойнына артылады. ?йткенi мен емес – ол ма?ан шабуыл жасайын деп т?р. Мен м?селенi бейбiттi т?рде шешуге бiр емес, екi ?сыныс жасап отырмын. Ал егер ?абылдамаса, ?абылдамай-а? ?ойсын – бiз о?айлы?пен берiлмеймiз. Бiз автономиямыз ?шiн бiр ?асы? ?анымыз ?ал?анша шай?асамыз. Президент тып-типыл бол?ан ?аланы? орнын сипап ?алады. Егер ол соны ма?сат т?тып т?рса – бастасын шабуылды. Мен айт?анымнан ?айтпаймын. Е? ?уелi стадионны? к?лi к?кке ?шады.

Ас?ар. Сiз оны iстемейсiз, ?абдуррахман! Стадионда?ы адамдарды?, ?аланы? бейбiт т?р?ындарыны? еш жазасы жо?. Егер тiптi ?зi?iздi? идея?ыз ?шiн шай?асып ?аза бол?ы?ыз келiп т?рса, сарбаздары?ызбен бiрге ?аладан тыс жерге шы?ып шай?асы?ыз. Мен тiптi президентке, сiздерге ?аладан шы?у?а м?рсат берсiн деген ?сыныспен бару?а дайынмын.

?абдуррахман. Тап?ан екенсiз а?ыма?ты! Президенттi? ?скерi бiздi ен далада бес минутта ?ырып тастамай ма! Жо?! Мен ?лсем ?зiммен бiрге мы?да?ан к?пiрлердi ала кетемiн. Оларды? саны не??рлым азайса, со??рлым жердi? бетi тазара т?седi. Мiне – менi? а?ыр?ы с?зiм. Егер сiз менi? ?сынысыммен президентке бар?ы?ыз келмесе, мен жихадымды осы жерде бастаймын. (?алтасынан ?ялы телефон алып бiр н?мiрдi тере бастайды)