– Зариф.
– Дар олам дарде дармоннопазир нест, эй Зариф. Парвардигоре, ки барои банда?ояш дард додааст, шифо ?ам мебахшад. Касалии ту ?ам дафъ мешавад, ?арчанд ин гандамараз фарсуда шуда, ба ма?зи баданат реша давондааст. Ман ба шарте туро табобат мекунам, ки ни?од рост дор?, имон ?ав? ор? ва дигар асло фикри худкуш? накун?! Фа?мид?!
– ?ар ч? фармоед, эй бузургвор, бе чуну чаро ?абул мекунам.
– Худованд мададгори ту бошад, эй Зариф, ки ?озир сухан аз сид?и дил гуфт?. Акнун бархезу ба Ворух баргард. Аз бозор чил мис?ол ?игари гов ва ним ман шал?ами сафед, як тикка карпоси наву ним газ ресмони тоза бихар. Ба тани поку либоси намоз? дар кулбаи тозаву озода маро интизор бош. Иншоолло?, баъди се р?з ба хидматат мерасам.
Аз ва?о?ати Зариф маълум буд, ки муомилаи хуш ва фармоишоти мушаххасро шунида, пурдил гаштааст. Вале аз чашмони гиряолудаву забони парсингбастааш каломи дигар баромад:
– Бо ?уръони шариф ?асам х?рдаам, ки агар си?ат нашавам, ба Ворух барнамегардам. Ду р?з боз лу?мае ба да?он набурдааму назди мазори Чилмур?он шумою Неъматро дида, ?иссаи си?атшавиашро ба ёд оварда, чун соя аз ?афоятон омадам. Шайхбобо, илтимос, ило?е ёфта, ин маризи ис?оту ифлоса аз баданам дур кунед…
К?даквор гиристани ?авонмарди тануманд дили ?амаро обу адо гардонд. Шайх Бур?ониддин хаёломез муддате ба ?улла?ои барф-п?ш нигариста, ба хулосаи ?атъ? омад магар, ки аз Абдулсайид пурсид:
– Дар к?лбори сафар? ?игар ?аст?
– ?аст. Лекин шал?аму ресмону карпос нест…
– Манда ресмон ?астай! – чобук аз ?ой хест Сабзал?. – Дар зини асп кашолай. ?озир меёрам.
– Бобо?он! – бе?уръатона аз домони Шайх Бур?ониддин кашид Неъмати дувозда?сола. – Модарам барои э?тиёт ба ман як куртаи карпос додаг?. Наппа-нав, дина д?хтаг?, ?ан?з п?шидаг? не…
– Агар шал?ам ёбем…
– Андаке поёнтар, дар па?луи нахудзор ду-се хат шал?ам ?аст…
– Худои ме?рубон мададгори туст, эй Зариф! – даст ба ?ам совид Шайх Бур?ониддин. – Раву да?-дувозда? дона шал?ам канда бо оби чашма пок шуста биё.
Баъди омадани Зариф бо дастури Шайхбобо Устои гулдаст лахти ?игарро ба андозаи сан?ид чилпора карду Мирмалик шал?амро п?ст канд, Сабзал? ресмон оварду Абдулма?ид куртаи навро ба карпоспора табдил дод. Неъмат оби ширгарм ?озир намуду дастобрези бобояш шуд, ки ? Зарифро дузону шинонда, бе ?е? му?аддима фармуд:
– Аз Каломулло? ?ар ч? медон?, бихон!
Тиловати бе?уръатона зуд ан?ом ёфт. Шайх бо таассуф сар ?унбонда, «кам асту но?ис» гуфт ва афзуд:
– ?ар як ояту сура?ои ?уръони шариф дардеро дармон мешавад, агар мариз ихлоси том дошта бошаду тану дилу дасту забони пок. Ба ?авли Пай?амбари олам ълай?иссалом «Инналло?и назифун ю?ибал низофата». Яъне, Худованд пок асту поконро д?ст медорад. Фа?мо, эй Зариф?! Хо??, ки шифои комил ёб? ва р?згорат но?ис набошад, Каломи Алло? но?ис махон!
– Фа?мидам, эй Бузургвор, – дар?ол ?авоб гардонд Зариф ва илова кард, ки ин суханро ?аблан аз ягон муллои табиб ва табиби дуохон нашунидааст. – Як муллои исфаранг? мабла?ро пешак? гирифта, ним?урма дуо хонду ?афт бор «Ё ?у ё ман?у ё ман ло ило?а илло?у» г?ён намаки дамандохтаашро ба озах?о пошид. «Албатта шифо меёб?» гуфт. Озах муддате гум шуд, вале баъди як мо? аз нав сабзид. Табиби самар?анд? дар бораи ихлосу халос хеле гапи китоб? гуфту бисту як бор сураи «?ошия?» хонду ба р?йи озах?о шуф кард. Вале ман аз ин захми мункар бо дидаи тар мондам. Дар хона?о?и мазори озахи Ху?анд муллотабиб «Ганда-гунда, канда-кунда, аз дилу ?игару зоную иштолинг ва ма?зу устухони ин банда бишав парканда – пароканда!» г?ён, бо касрат «Ё Алло?!» вирд намуда, салавоту дуои шифо хонд. ?ай?от, иллат бо ягон ?иллат шифо наёфт…
Шайх Бур?ониддин дар ?авоб ?е? нагуфт, зикри хуфя ба ан?ом расонда, беморро нимбара?на гардонд ва бо дидаи нозукбин ?ар кадом озахро мушаххас муойина кард. Сипас бо тиловати сураи «Фоте?а» ?ама озах?о бо карпоспорае пок намуда, аввал як бурда п?сти шал?амро ба озахи канор? молиду онро ба Неъмат дод, то дар болои карпоспораи дигар ?амъ орад. Тиловатро аз нав шур?ъ карда, лахте ?игарро р?йи ?амин озах совиду онро низ ба Неъмат супорид, то дар карпоспораи сеюм гузорад. Дар фуроварди ?ироат ба ресмон як гире? андохту онро сари китфи Сабзал? овехт.
Ла?зае нафас рост карда, тиловати «Ал?амд» аз нав о?оз намуд ва тарзи аввала п?сти шал?аму лахти ?игар р?йи озахи дигар совид ва дуюмин гире? дар ресмон андохт…
Баъде ки охирин озах сила гардид, ми?дори гире?и ресмон ба сию ду расид.
– Агар чилгире? мешуд, кор бенур мешуд! – о?и сабук кашид Шайх Бур?ониддин. – Сию ду озах дарди бахайр аст, осуда бош, эй Зариф. ?озир мо чойн?широ давом меди?ем, ту карпоспораи пур аз п?сти шал?амро бигиру ягонтояшро ба замин нарезонда, болои ягон тахтасанги офтобр?я тунук пошида биё.
Зарифи аз ин гапу кор?о саргаранг бо андаке таъхир баргашту даст пеши бар ?арфе нагуфта мунтазири амри навбат? рост истод.
– Акнун карпоспорае, ки пур аз ?игари озахмол аст, бигиру ба к?? барою ?ое дарёб, ки гузарго?и ?айвонот бошад ва ?ам бодра?а, то б?йи ?игар ба атроф зуд па?н шавад. Худат дар камаре ё шохи дарахте пин?он интизор бош, то гурге, ё р?бо?е, ё ша?оле ?игарро битамом х?рад. Карпоспораро наафшонда биёр.
– Агар ?игарро саг х?рад, бад мешавад?
– Пишак ?ам х?рад, хуб мешавад, фа?ат ?амаашро пок-покиза х?рад. Э?тиёт бош, ки паррандае ягон ?игарпора ба ?аво набарад! Хубаш, ба де?а раву бо хотири ?амъ гурбаи ошолудеро зиёфат карда, паго? биё…
Зариф, ки ба де?а нарафта буд, ?амон бего? – пеш аз намози шом бо че?раи хандон омад ва гуфт, ки «ша?оле ?игарро як лу?ма карду аз шод? дурудароз уллос кашид».
– Аз ту миннатдор шуда, дуо кардааст, ки зудтар си?ат шав?!– гапро ба ш?х? кашид Абдулма?ид. Аммо Шайх Бур?ониддин бо о?анги ?идд? ба табобати ?айриодд? нуктаи таммат гузошт:
– Шод бош, эй Зариф, ки дарди ?аринаи туро ша?оли гурусна пок-покиза х?рдааст – то даме, ки ?игар дар меъдааш ?азм мешавад, гандаг?шти озах?оят ?илм пухта мерасад ва баробари хушк шудани п?сти шал?ам ?ама озах хушк шуда, ?ардуро боди фано мебарад.
Бо як ниго? маро маълум гардид, ки озах ба дасти ту аз модагов гузаштааст, яъне табиати модина дошт. Аммо табибоне, ки номбар кард?, ба озах ?у?ум оварда, решаро надидаанд. Мо ?ам аввал ба озах ?у?ум кардем. П?сти озах бо п?сти шал?ам, г?шти озах бо ?игар тафтид ва ?олиё, дар мар?илаи фаност. Аммо решаи сию ду озах ?ан?з дар бадани туст, ки бо ришта бастаем. Ин риштаи тофтаро аз дасти Сабзал? гиру худат ба оташ андоз, то с?хта, хокистар шавад. Сипас ?ар се карпоспораро оташ дарде?, то аз озахи севол нишоне намонаду баробари дуди матоъ дуди ?игарат берун барояд. Акнун ту озод?, эй Зариф. Хо??, ?амро?и мо бош…
– Андаке поёнтар сарпано?е ?аст. Хубаш, муддате тан?о бошам…
Зариф пас аз ла?зае бо як ба?ал растании с?занбарг баргашт.
– Ташвиш кашида, ?езум овард?? – пурсид бо таа??уб Сабзал?. –Ч? даркор?! Атроф пурай.
– ?езум не ин, растании шифобахш…
– Ч? ном дорад? Ба кадом дард шифоай?
– Номаш за?оса, барои Шайхи аъзам овардам. Дамк?то?ию нафастангия табобат мекунад…
– Ч? хел?
– Бобоям мегуфтанд, ки агар с?занбарги за?осая хушк кардаю к?фтаю бехта, як каф ба зери забон парто?, асло зи??инафас намеш?, – Зариф банди за?осаро ба дасти Мирмалик доду Шайх Бур?ониддинро бо тавоз?ъ нигарист. – Эй Пири муаззам, т??фаи дарвешонаи маро ?абул кунеду аз табиб?о пурсед. Агар гапи ман дуруст бошад, дар Ху?анд истифода баред.
Шайх Бур?ониддин растаниро боди??ат аз назар гузаронда, хаёломез гуфт:
– Ин рустан? барои мо ношинос нест. Зардуштиён онро ??шонда, аз ма?лулаш н?шокии му?аддас – хаома тайёр мекарданд. Маълум мешавад, ки хокааш низ нафърасон аст.
Ташаккур, эй Зариф, ки барои табобати дарди ?аринаи мо к?шиш ба хар? дод?…
– Худованд ба ?ардумон шифо бахшад. Хайр, ман рафтам.
* * *
Чун торик? атрофро фаро гирифт, ?ама дар тараддуди хоб шуданд. Мирмалик тиб?и одат пеши Рахшон рафта, гардану тахтапушташро хорумол карду лунда?анде х?ронда, хотир?амъ болои к?рпачаи дар алафзор густурда дароз кашид. Муддате р?йболо хобидаву аз осмони софи пурситора чашм наканда ва шохчаи за?осаро ?ар замон шамида, гапу р?йдод?ои хелмахели имр?заро бо ?албери хаёлангез покбез? намуд. Аз ?авои серун чу?ур-чу?ур нафас кашида, ?ис кард, ки чашмаш гарм мешавад. О?иста ба па?л?и рост гашту зери лаб «дами суб? бо оби Сия?к?л шинос мешавам» гуфт ва осуда хоб рафт…
…Шиновар? дар хуни Мирмалик ?ор? буду аз бозе, ки худро мешинохт, аз та?силу кор фори? шавад, ба со?или дарё метохт ва худро бо як ?а?он шав?у шод? ба о??ши оби гуворо ва ?аловатбахши Сай?ун меандохт. Р?зе ?аво бени?оят гарм ва дам шуду ?арчанд к?шид, са?ифае хонда натавонист. Ло?арам аз устоди дабиристони ашрофия Абду?аббори Ху?анд? илтимос кард, ки соате истиро?ат фармояд, то шогирдон майна?ои ги?гаштаро бо оби Сай?ун чай?онда, коршоям намоянд. Устод хандиду гуфт:
– Ла?зае ?абл аз хаёл мегузарондам, ки касе ишора ба Сай?ун кунад, дарёнавол аст. Маълум мешавад, ки наволаи ту аз дарёст!
Устод ва шогирдон чун бар лаби дарё расиданд, ?авонон шарму одобро ?амро?и худ ба об афканда, дар тунукоба?о чун ?укча?о дасту по мезаданду шав?ун мекарданд. Мирмалик аммо ба он?о ?амро? нашуду аз устод Абду?аббор и?озат пурсид, ки то ба он со?ил шиновар рафта ояд.
– Дарё па?новару гирдоб хатарнок нест магар?
– Не, устод. Маро аз хурд? одат аст, ки ?ар р?з як маротиба Сай?унро убур када, беист ба ин со?ил баргардам – хо? тобистон бошаду хо? зимистон.