Исландские королевские саги о Восточной Европе

The Saga of King Olaf Tryggwason who Reigned over Norway A.D. 995 to A.D. 1000 (Northern Library. Vol. I). L., 1895 (J. Sephton) (reprint – 2009).

Датский:

Kong Olaf Tryggves?ns Saga (OS. B. I–III). 1826–1827 (С. C. Rafn).

Латинский:

Historia Olavi Tryggvii filii (Shi. B. I–III). 1841 (Sveinbj?rn Egilsson).

Русский:

Извлечение из Саги О лава, Сына Триггвиева, Короля Норвежского. Пребывание Олава Триггвиевича при Дворе Владимира Великого / Пер., предисл. и примеч. Ст. Сабинина // Русский исторический сборник, издаваемый Обществом истории и древностей Российских. М., 1840. Т. IV. Кн. 1. С. III–V, 1-116.

То же: Древне-северные саги и песни скальдов в переводах русских писателей. СПб., 1903. С. 1–31.

Фрагменты в Джаксон 1993а. С. 122–154.

Литература

Оlafur Halldоrsson 1967; Simek, Hermann Pаlsson 1987; Джаксон 1991а; Джаксон 1993а; Оlafur Halldоrsson 1993а; Оlafur Halldоrsson 2000а; Оlafiir Halldоrsson 2000b; Оlafur Halldоrsson 2001.

Текст

Публикуется по изданию: Оlаfs saga Tryggvasonar en mesta. В. I–III / Оlafur Halldоrsson. 1958, 1961,2000.

1 46. (J)?ann tima er Gunnhildar s(ynir) gengu til R?kis i Noregi. Re? sa konungr fyrir Gar?a Riki er ValldamaR het. kona hans het Allogia. hon var uitr ok go? giorn ?o at hei?in v?ri i?ann tima. Valldamar konungr atti mo?ur miok gamla ok ?ruasa sva at hun la ireckiu. en ?o var hun fram syn af f?tons anda sem margir hei?nir menn ?eir sem synduz segia fyrir v uor?na luti ok v uisa. En sa var ?ar sidr iafnan at iola kvelld hit fyrsta фа) er menn voro j s?ti komnir i h?ll konungs. var kerlin-gin mo?ir konungs borin fyrir has?ti hans. sag?i hun ?a ef n?ckurr haska samligr vfri?r u?ri nal?gr konunginum e(?r) hans Riki. ok sva arat ?at er hun var eptir spur?. Sva bar enn til einn uetr at kerling var inn komin ihallina eptir uana. ?a sp(ur?i) konungr ef hon s?e n?ckura utlenda hof?ingia еда hermenn uilia aa gimaz Riki hans. hon suar(ar). eigi ueit ek son minn n?ckurn ska?samligan hernat e(?r) v hamingiu ?ik nalgaz e(?r) ?itt Riki. En ?o se ek mikla syn ok mikils ver?a. Nor?r j Noregi er f?ddr fyrir litlu einn konungs s(on) sa er her man upp f??az i Gar?a Riki ?ar til er hann uer?r aagi?tr hof?ingi. Eigi man hann ska?a gera ?inv Riki. helldr man hann ?at fri?a ok firelsa ok margfalldliga auka ?ina s?m?. hann man koma aptr um sidir til sinar fostr iar?ar ?a er hann er ibloma alldrs sins ok o?laz Riki ?at er hann er til borinn. hann mann sk?na me? mikilli birti ok uegh. ok ver?a morgum ?io?um hialpari j nor?r halfu he?msins. En ?o mun hann skamma stund Riki hallda i Noregi. Berit mik nu i brott s(egir) hon ?o hefi ek helldzti margt ok satt talat af ?essum manni. var hun ?a brott borin.

2 Margir ungir menn ok rikra manna synir stucku or Noregi fyrir of Riki Gunnhilldars(ona). Sumir l?gduz ihemad til ymissa landa. Sumir leitadu ser s?m?a til utlendra h?f?ingia sem a?r er s(agt) at Haralldr grenski var iSui?io? me? Sk?glar tosta.

Sigur?r het s(on) Eiriks aa Ofro st?dum bro?ir Astridar. hann var austr iGar?a Riki me? Valldamar konungi. ok haf?i af honum mikinn metnat ok ualld. fystiz Astri?r systir hans ?a at fara ?angat til hans. ?a haf?i hun uerit.ij. uetr iSuia uelldi me? Hakoni gamla. Var Olafr s(on) ?eira TryGva konungs ?a ?reuetr. Hakon gamli kom henni i foroneyti me? kaupm?nnum n?ckurum ok feck henni ok hennar m?nnum alia luti uel ok gnogliga ?a er ?au ?urftu at hafa. En er ?au helldu austr i hafit. komu at ?eim uikingar. ?at voro Eistr. toko uikingar at herfangi b??i fei? ok mennina. drapu suma. en sumum skiptu ?eir me? ser til m nau?ar. ?ar skil?iz Olafr vi? mo?ur s?na. tok ?a vi? Olafi ok ?orolfi fostra hans ok ?orgilsi s(yni) ?orolfs sa ma?r er Klerkon het. Klerkoni ?otti ?orolfr of gamall til ?r?lkanar ok ?otti ecki foruerk i honum. ?vi drap hann ?orolf. en haf?i sueinana me? ser til Eistlandz. ok selldi ?a ?eim manni er Klerkr het. ok tok fyrir hafr einn helldr godan. En ?ri?i ma?r keypti Olaf litlu si?aR ok gaf fyrir uesl gott e(?r) slagningh. Sa ma?r het Reas, en копа hans het Rekon. en s(on) ?eira Rekni. var Olafr ?ar me? ?eim hus-bonda lengi si?an uel halldin. ?viat Reas unni engum mun (minna) Olafi en sinum syni. Olafr var.vi. uetr i ?essi ut leg? aa Eist landi. Reas bondi haf?i ok keypt ?orgils s(on) ?orolfs lusa skeggs. hann var ?ia?r til uinnu sem a?rir mans menn.

3 ?a kom til Eist landz Sigur?r Eiriks s(on) mo?ur bro?ir Olafs. hann var sendr af Valldamar konungi af Holmgar?i at heimta ?ar i landi skatta konungs. for Sigur?r rikmannliga me? milclu fi?lmenni. ?at var einn d(ag) at Sigur?r rei? me? sitt foroney-ti fram at gar?i Reas, at sueinninn Olafr var aa leiki me? au?rum ung meNum. […] ?a keypti Sigur?r ?orgils fyrir m?rk gullz. en Olaf fyrir.ix. merkr gullz. flutti Sigur?r sue?nana ba?a me? ser til Holmgar?z. ok let ecki vpp uist fyrir m?nnum vm ?tt Olafs. en helt hann uel at ?llum lutum. ?a var Olafr.ix. uetra gamall. (B. /. S. 79–86)

4 47. (?)At var einn d(ag) at Olafr TryGva s(on) var uti staddr aa torgi. Var ?ar fiolmenni mikit. ?ar lcendi hann Klerkon er drepit haf?i fostra hans ?orolf lusa skegg. Olafr hafdi litla ?xi i hendi. hann gekk at Klerkoni ok setti ?xina i h?fud ho-num sva at sto? i heila. tok Olafr laup heim til herbergis ok sag?i S(igur?i) fr?nda sinum. En Sigur?r kom honum ?egar iherbergi Allogie drotningar ok s(ag?i) henni ti?indin ok ba? hana hialpa sueininum. hun leit aa sueinin ok m(?lti). Eigi h?fir at drepa sua fri?an suein. ba? hun ?a alia sina menn koma ?ar me? alu?pni.

J Holmgardi var sva milcil fri? helgi at drepa skylldi huem er maN v d?m?an vа. Nu ?eystiz fram allr ly?r eptir si? ?eira ok l?gum. at leita eptir Olafi huar hann v?ri ni?r komin. Villdo ?eir hann af lifi taka sem l?g bu?u. ?a var s(agt) at hann var i gar?i drotningar ok ?ar herr mannz aluopna?r buinn at ueria hann. ?vi n?st kom ?etta fyrir konung. Gekk hann til skiott me? sina hird ok uilldi eigi at ?eir ber?iz. kom hann ?a gri?um aa ok ?vi n?st s?ttum. d?m?i konungr b?tr fyrir u?git en drotning helt giolldum upp. Si?an var Olafr me? drotningu. var hann henni miok elskuligr ok astu?igr ollu folki.

?ar voro l?g i Gar?a r?Ic? at ?ar skylldo ekki uera konung bornir menn nema at konungs ra?i. ?a s(ag?i) Sigur?r drotningu hverrar ?ttat Olafr var. ok sva fyrir hu-eria s?k hann var ?ar kominn. at hann matti ecki i sino landi uera fyrir vfri?i ok vm satum sinna v vina. ba? Sigur?r hana ?etta tala fyrir konungi. hun gerdi sva. ok ba? konung hialpa vi? konungs syni ?essum sva har?liga sem hann var vi? lcomin. kom hun sva me? sinum fortolum at konungr iata?i ?vi sem hon beiddi. tok hann ?a Olaf aa sitt ualld ok helt hann uegliga sem konungs syni byria?i at uera halldin. Dualdiz Olafr ?ar.ix. uetr i Gar?a R?ki me? Valldamar konungi. hann var allra manna fri?aztr. mestr ok styrkaztr. ok at i?rottum vm fram alia menn nor?na ?a er s?gur ganga fra. (В. I. S. 86–88)

18в 53. […] ?ar fell Haralldr grafelldr. sua s(egir) Glvmr. […] ?ar fell flest li? Ha-ralldz. ?ar fell Ar?nbiom hersir. ?a voro li?nir fra falli Hakonar A?alsteins f(ostra). xv. uetr at s?gn Arra prestz ?orgils sonar, en fra falli Sigur?ar Hla?a j(arls). xiij. uetr. ?a var Olafr TryGva s(on). vij. uetra ok haf?i hann ?a.iiij. uetr uerit ? utleg? aa Eist landi. en tua i Sui?io? me? Hakoni gamla. Sva s(egir) Ari prestr at Hakon Si-gur?ar s(on) v?ri.xiij. uetr j(arl) у fir f??ur leifd sinni i ?randheimi a?r Haralldr grafelldr fell. […] (B. I. S. 95–96)

18 г 56. […] Eptir orrosto ?essa fly?i Ragnfro?r konungr or Noregi. En Hakon j(arl) fri?a?i land ok let aptr nor?r fara her ?ann er mikla er honum haf?i fylgt vm suma-rit. en hann dval?iz su?r ilandi vm haustid ok vm uetrin. A ?esesu sumri sem nu var fra s(agt) kom Olafr T(ryGva) s(on) austr i Gar?a Riki sem fyrr er ritat. ?a var hann.ix. vetra gamall. (В. I. S. 103)

5 57. (J) ?ann tima er Olafr kom i Gar?a R?ki voro i Holmgar?i margir ?eir menn er spaa?o fyrir marga о uor?na luti. ?eir s?g?o allir eitt af sinum vis domi. at fylgiur e?ns utlendz maNz vngs at alldri se komnar i landit sva hamingiusamligar at ?eir h?f?u engis mannz fylg?ur see? dyrdligri. En eigi uissu ?eir huerr e?a huadan hann var. ok ?o s?nnu?u ?eir ?at me? morgum ordum at ?at hit biarta lios er yfir honum skinn. dreifiz vm alt Garda R?ki ok vi?a vm austr halfu heims[ins]. En me? ?vi at drotningin Allogia var allra kueNa uitroz. ?a skil?i hun ?egar aa yfir brag?i Olafs sem hon leit hann fyrsta sinn at ?essi suinn mundi vera ?eirar haleitrar giptu sem for sparnar visa?u til. at hann mundi uinna mikla s?m? Gar?a R?ki. ?ar fyrir fekk hann hit mesta yfir l?ti af konungi ok drotningu. ok go?a vir?ing af uitrum m?nnum olc go? gi?mum. Vox Olafr ?ar upp i Gar?a R?ki. ok var? fyrr alg?rr at uiti ok afli ok ollum ?roslca en uetra tali. ValldamaR konungr elskadi Olaf sva sem hann u?ri hans eigin sonr. ok let l?ra hann aa v?gf?mi ok Riddara skap ok allz hattar i?rottir ok h?f?ingliga h?fuersku. hann feck ok skiotari skilning. aa allri at genii en flestir menn a?rir.

7 En einn var sa lutr at konungi mislika?i vi? hann. at hann uilldi alldri dyr?ka hei?in skur? god. ok setti hug sinn miok j mot ollum blot skap. Jafinan for hann me? konungi til hofs en alldri geek hann inn. sto? hann uti hia hofs durum me?an konungr forn f?r?i go?onum. konungr r?ddi vm opt at hann skylldi eigi sva gera. at hann fengi rei?i gv?anna. ok tyndi ?ar fyrir bloma ?sku siNar. ok ?vi bi? ek ?ik. s(egir) konungr. at ?u vegsamir gv?in ok mykir ?ik til ?eira me? litill?ti. ?viat ella er ek hr?ddr vm at ?a/ steypi yfir ?ik n?ckurri оgn siNar storm samligrar ognar ok grim?ar. sva mikit sem ?u аtt i h?ttu. Olafr suar(ar). Alldri hr??umz ek ?au gu? er ?u g?fgar. ?viat ?au hafa ecki mal. enga syn ne heyrn. ok ?au kunna enga skyn-semdar grein. En af ?vi ?ickiumz ek helldz mega skilia huerrar natturv ?av munu uera. at mer syniz iafnan ??n konunglig tign fostri minn ok aa sea me? bli?u ok bi?rtu yfir brag?i. vtan ?a er ?u ferr i hofit ok f?rir fomir gv?unum. ?a syniz mer ?u me? d?cku yfir brag?i ok v hamingiu samligu. ok ?a?an af ueit ek at ?essi gu?in er ?u ?ionar manu eiga myrkrunum at styra. ok ?vi skal ek ?au alldri tigna. En ek geri ?eim fyrir ?at enga v s?m?. at ek vil ?ik eigi styggua. (В. I. S. 104–107)

6 58. (S)Va segiz at ?a er Olafr TryGva s(on) var.xij. vetra beiddi hann fostra sinnfa ser herskip ok li?. konungr let ?at ?egar til rei?u. bio hann ?a skip sin ok her li?. ok a?r hann for brotto. sp(ur?i) hann konung ef n?ckurar v?ri ??r borgir e?r herath er fyrr hefdi legit undir Gar?a konung. en nu v?ri undan horfnar hans Riki. konungr s(ag?i) at ?at voro m?rg ok stor Riki er l?ngv h?f?o legit undir Holm gar? en nu h?fdu a?rir h?f?ingiar ok her menn undir sik tekit me? ualdi ok herna?i. ?vi n?st sem konungr haf?i sagt Olafi alia grein aa ?essu mali. helt Olafr fyrsta sinn herski-pum or G?r?um. hann haf?i fri?t li? ok ecki mikit. ?at var si?r uikinga ef konunga synir re?u fyrir her li?i. at ?eir voro kalla?ir konungar ?o at ?eir re?i eigi fyrir l?ndum. fyrir ?vi gafu li?s menn Olafi konungs nafn. syndiz ?a bratt huersu go?a stilling hann kunni ?egar aa her stiorninni. ?o at hann v?ri ungr at alldri. ?viat hann drap suma h?f?ingia en sumum st?kkti hann brottu. ?eim er me? rangindum ok viking skap h?f?o setz i skatt l?nd Valldamars konungs. atti hann ui?r ?a margar orrostor ok feck ? ollum sigr. ok vann aptr aa fyrsta sumri. ?ll ?au Riki ok skatt l?nd sem undan Valldamar konungi h?f?o gengit. kom hann aptr til Holmgar?z vm hausti?. ok haf?i margar ok fagi?tar gersimar. at f?ra konungi ok drotningu. i gulli ok g?msteinum. ok dyr?ligum kl??um. tok konungr ok drotningh ok ?ll al?y?a vi? honum me? gle?i ok fagnadi. lei? sva fram vm hri? at Olafr var i hernadi аt su-mrum. ok var?i Gar?a Riki me? hreysti ok har?fengi fyrir vikingum er aa gengu. en uann vndir Ualldamar konung margar borgir ok heruth j Austr uegi. hann var optaz i Holmgar?i aa uetrum me? s?m?ar yfir l?ti af konungi ok ki?rleik af drotningu. helt hann ?a sealfr mikla sueit her manna me? sinum kostandi. ?eim er konungr ueitti honum. Olafr var auR af fe vi? sina menn. ?vi uar? hann vins?ll.

En ?a uar? ?at sem opt kann henda ?ar er vtlendir menn hefiaz miok til R?kis e(?r) sva til mikillar fr?gdar at ?eir uer?i vm fram inn lendzka menn. at margir ?funda?u ?at. huersu Olafr var lci?R konungi ok eigi si?r drotningu. M?ltu ?eir menn ?at fyrir konungi at hann skyllde (varaz at) gera Olaf eigi of storan fyrir ?vi s?g?o ?eir at slikr ma?r er (?er) h?ttaztr ef hann uill sik til ?ess hafa at gera ?er mein e(?r) ?inu Riki er sva er vm fram a?ra menn at i?rottum buinn. Vin s?ld ok at gerui. Vitum ver ok eigi huat ?au drotning tala iafnan. ?at var si?r mikill eNa rikaz-tu konunga at drotning skylldi eiga halfa hir?ina ok hallda me? sinum kostna?i ok hafa ?ar til skatta ok skylldir sem ?urfti. Nv var ?ar sva me? Valldamar konungi. at drotning haf?i eigi minni hir? en konungr ok keptuz ?au miok vm aag?ta menn. villde huartueGia til sin hafa. Nu gor?iz sva at konungr festi trunat aa ?eira manna r??um er r?g?u Olaf. Gi?r?iz konungr nackuat styggr ok faaR til hans. En er Olafr fann ?at. sag?i haN drotningv. ok ?at me? at hann fysiz at fara i Nor?r l?nd sag?i at fr?ndr hans h?f?o ?ar fyrr Riki haft. ?ickir mer ?at likaz s(egir) hann at ?ar uer?i ?roski minn mestr. drotning ba? hann uel fara. sag?i at ?ar mundi hann ?ickia g?fugr sem hann v?ri. ?essa getr i Rek stefiu er ort er vm Olaf TryGva s(on) at hann f?ddizt vpp iG?rdum.

Veg milldr vi?rar folldar.
v?rdr ?a fostr i G?r?um.
vell bio?r visa da?ir.
vann sa er h?rst gekk manna.
blik rau?r brig?a miklum.
bratt re? hann ?e?ms atti.
all pru?t ela ?rottar
Olafr skipa stoli.

8+9 Si?an bio Olafr skip sin ok li?. ok helt austan or G?r?um j Eystra salt. Skip in voro sk?rut skiolldum aa b??i bor?. ?rskrei? ok t?ldu uel fyrir vindinum. En er Olafr konungr sigldi austan. kom hann vi? Borgundar holm, ueitti ?ar upp ras ok heria?i. en landz menn sottu ofan ok helldo orrosto vi? hann. feck Olafr konungr sigr ok mikit her fang. Sva segir Hallfrey?r vandr??a skalld. i drapu ?eiri er hann orti vm Olaf konung.

Hilmir let at holmi.
hr?sko? ro?in blo?i.
huat of dyl?i ?ess h?lda
h?r? ok austr i G?rdum.

Eptir orrostona la Olafr konungr me? li?i sino fyrir Borgundar holmi. fengu ?eir ?ar storm ue?rs ok storan sea. sva at ?eir mattu ?ar eigi vi? halldaz. sigldo ?eir ?a su?rundir V?ndland. […] (В. I. S. 107–111)

12 59. <?>At var einn dag at Dixin r??is ma?r kom inn iherbergi til drotningar.

hun frettti ti?inda. hann suar(ar). Ek kann engi ti?indi at segia nema ?au er ?u he-fuir frett. at vkuN?r menn его her vi? land komnir me? m?rgum skipum. r??r ?ar fyrir li?i einn agi?tr ma?r b?di at ?tt ok aa syndum er nefniz Oli en gir?zki ok kve?z uera einn kaup ma?r. […] (В. I. S. 111–112)

10 75. (?)A er Olafr konungr T(ryGva) s(on) haf?i uerit.iij. vetr ? V?nd landi.ger?uz ?au ti?indi er honum ok m?rgum au?rum ?ar ilandi fekk mikillar hrygdar at drottni[n]gin Geira kona hans tok sott ?a er hana leiddi til bana. Olafi konungi ?otti ?at sva mikill ska?i. at hann festi ecki yndi а Vind landi si?an. Re? hann ser ?a til slcipa. ok sigldi fyrst til Danmerkr. ok ?tla?i ?a?an austr j Gar?a. Ma ?at ok likligt ?ickia. at vi? sinn harm mundi hann ?angat fyrst venda sem hann haf?i a?r lengzt verit. ok sino ra?i bezt unat. En er ?eir lagu til byriar vi? Danm?rk. geek Olafr konungr aa land upp einn dag me? nockura menn ok toko strand h?gg sem her manna si?r er til. V[i?] ?at uur?u varir landz menn ok samna?uz sam[an]. ok sottu eptir ?eim me? miklu fiolmenni. […] (В. I. S. 150–151)

11 76. (E)ptir ?enna at bur? helt Olafr skipum sinum austr i Gar?a. fekk hann ?arall go?ar [vi?]tokur af Valldam[ar] konungi ok Allogie drottningv. var hann i Holm gar?i vm vetr[inn] me? sina menn. Eina nott bar fyrir hann i suefni mikla syn ok merkiliga. honum syndiz einn mikill ste?nstolpi standa i lopt vpp sva hаtt sem hann matti sea. ?essi steinn var vtan sem klappa?r v?ri gradum e?r pallum. hann ?ottiz ganga upp eptir ste?n?num sva langt at hann var kominn vpp vm sky. ?ar kendi hann sva s?tan ilm. at hann haf?i alldri fyrr slik[an k]ent Hann lita?iz ?a vm. ok sa alia uega hia ser fagra sta?i blomga?a me? allri una?sem?. ?ar sa hann biarta menn skrydda hu?tum kl??um. ok prydda allri sk?nandi dyr?. fulla fagna?a. meiri en fra megi segia. ?vi n?st heyr?i hann raudd yfir sik upp sva segiandi til sin. heyr?u Olafr ef[ni] go?s mannz. Margfalldaz munu verk ?in til go?ra luta. ok ? g?tliga ?uaxtaz gu?i til dyr?ar en ?er til s?m[d]ar b??i ibraa? ok lengdar. ?viat ?u tignadir alldri b?lvut skur? go? ok veittir ?eim enga hei?ingliga ?ionkan. ?vi man nafn ??tt vi?fr?giaz vm ver?lldina. en ?o skort[ir] ?ik enn mikit at ?u ser alg?orr [gu?s ?io-nostu ma?r] ?viat ?u hef[ir] en eigi fulla skynsem? e(?r) vissu af gu?ligum lutum. ok ?u ert eigi hreinsa?r iheilagri skirn. ?a hr?ddiz Olafir ok m?lti me? mikilli ? hyG?u. huerr ertu drottinn at ek megi ? ?ik trua. Rauddin svar(a?i) honum. Far ?u til Grick landz. ?ar mun ?er kunnigt gert nafn ok dyr? drottins gu?s ?ins. Ok ef ?u truir ? hann rettliga ok var?ueitir hans bo?or? dyggiliga. ?a mantu ?er ok m?rgum o?rum visa af dauckum villu u[e]gum hei?ins aatrunadar aa biartar g?tur heilag[rar truar] ?viat gud hefir ?ik til ?ess val?an at lei?a marga ly?i honum til handa. [ok] ?ar fyrir muntu o?laz eilifa s?lu. ok meiri dyr? en ?u hef[ir] nu sie? her. Sem hann haf?i ?essa luti sie? ok heyrt. ?tla?i hann at stiga ni?r af steininum. ?a sa hann ni?r fyrir sik marga hr??iliga sta?i. fulla af logandi kuolum. ok heyr?i ylur ok ?r vilnan ok aumligan grat sal[na] ?eira er ?ar voro kualdar. ?ar ?ottiz hann kenna marga h?f?ingia ok vin[i] s?na. ?a er truat h?f?u aa hei?in go?. ok ?ar sa harm ogurliga ku?l fyrir buna Valldamar konungi. ok Allogie drotningv. Vi? ?essa s[yn] alia sa-man var? hann miok otta sleginn. ok sva feck honum mikils at hans augu voro full af tarum er hann vaknadi.

Ok hinn sama morgin er hann var kl?ddr ba? hann li? sitt buaz i brott ?a?an. helt hann ?a sem skiotaz skipum sinum til Grick landz. ?ar fann hann marga aa gi?ta kennimenn. ?a sem honum [ger?]u kunnigt nafn drottins Iesu Kristi, ok segiz at ?a v?ri Olafr primsigna?r. Si?an ba? hann biskup ?ann er Pall het. at hann f?ri i Gar?[a Riki] ok bo?a?i ?ar guоs kristni hei?num ?iodum. Pall biskup var mikill Gu?s vin. hann sag?i at hann mundi fara i Gar?a Riki ef Olafr f?ri (fyrir) ok tulka?i hans erendi. sva at h?f?ingiar st??i eigi imoti. at hann m?tti ?ar grund valla Gu?s kristni. for Olafr konungr ?a aptr i Gar?a ok bo?a?i ?ar helga tru. fyrst e?nsliga konungi ok drotningu. sto? konungr i fyrstu fast imoti. en drottningh var alt aftaka minni. en ?o lcorn [sva vm s]i?ir me?r aa eggian drotningar at konungr let stefna fiolmennt ?ing.

En er ?ar var saman komit margt stormenni ok fiold? folks, ok ?ingit var sett, sto? Olafir upp ok sag?i sva. Ek v?nti herra konungr at ?er munit skilia me? vitro y?uarri at ?at sem ek hefi fyrir y?r nockut or?i aa komit. at y?r ok ?llum o?rum rikum ok urikum er m?rgum lutum betra at trua aa einn sannan gu? skapa[ra] sinn. ?ann er gerdi himin ok ior? ok alia luti syniliga ok vsyniliga ok ollum gefr eilifa s?lu utan enda aa sik rettliga truandum ok ser truliga ?ionandum. helldr en villaz i sva miklum myrkrum at trua aa falsot skur? go?. ?au er ?vi si?r mega a?rum n?ckura hialp ueita at ?au sialf mega huargi hr?raz оr sta? nema ?au se af a?rum borin e(?r) dregin. sva sem ek sag?a y?r laungu ?a er ek uissa ecki til gu?s. at mer syndizt alt at e?nu v vitrligt ?eim at ?iona. fyrir ?vi skal ek allan minn starfa ok aastundan til leggia. ok alldri af letta at bo?a y?r guоs nafn fyrr en ek hefir y?r konungr ok allan ?enna ly? lei?t af ?eim dimma villu st?g sem ?er hafit allz of lengi gengit aa biarta vаnar g?tu eilifrar hialpar.

ValldamaR konungr svar(a?i) r??u hans ok s(ag?i) sva. Af ?eim smа geislum er sk?na af ?inum fagrligum for t?lum til minnar skynsemdar. hopar mer til vanar at si? fer?i kristinna manna se betra en vart. En langr vani forns aatrunadar helldr mer aptr sva at ek hugfesti litt ?at er ?ar til heyrir. ok ?at aNat at mitt hugskot segir varla h?fa minni fat vitzku. at kasta ?eim aa trunadi. er minir fr?ndr ok lang fe?gar hafa halldit ?finliga alia sina daga. huerr eptir aNan. ?vi uil ek vm ?etta vanda mal heyra til l?gur. fyrst drotningar er miklu er vitrari en ek. si?an allra aNaRa h?f?ingia ok varra ra? giafa. Var? ?a mikill romr at mali konungs.

En er hlio? fekkz tok drotn?ngin sva til mals. ?essi ma?r Olafr kom til ??n ko-nungr ?a er hann var bam at alldri. ny kominn or utleg? ok mikilli aa nau?. tokt ?u hann vt lendan ok v kunnan aa ?inar nadir sva at ?u f?ddir hann ok fostra?ir sva elskuliga sem ?inn eigin son. lcunni hann ser ?at sva i nyt at f?ra at hann efldi ok auka?i yduart Riki me? ollum go? uilia ?egar hann matti n?ckut at f?raz fyrir alldrs sakir ok ?roska. ?a?an af var? hann hug?eckr ollum godum m?nnum Nu var hann aa brotto vm hrid. ok ger?iz hollr ok heilra?r ?eim h?f?ingium er hann аtti eigi iafn mikit go?s at ?mbuna sem y?r. syniz hann ok aa hyggiu samliga ok me? mikilli alv?ro fram flytia ?at aa heyriliga erendi er hann ferr me? er ollum vitrum m?nnum mun synaz heilsamligt. ?ar fyrir gefr min samvitzka mer val at skilia. at mo?ir y?ur konungr man ?enna mann hafa fyrir sieth for?um daga. ok margir a?rir spekingar ok visdoms menn ?essa rikis fyrir s?g?o. at einn ut lendr ma?r mundi her upp f??az. sa er eigi at eins mundi pry?a ?etta Riki me? bi?rtu liosi sinnar vitro ok visdoms. helldr ok vi?a aNarsta?ar mundi hans go? leikr fagrliga blomgaz. sa ek ?etta laungu aa hans yfir brag?i. ok fannz mer ?a ?egar ok sva ? si?an fleira til hans en aNaRa ungra manna. Nu er ?etta sannara en ?at er vandir menn grunu?u at v dyg? mundi undir bua ockrum ki?r leikum. Lauk drottningh me? ?vi sinni t?lu at allir lofa?u hennar snilld ok uitr leik. lykta?iz me? ?vi ?ingit at me? Gu?s miskunn ok aa eggian drotningar hetu allir at taka retta tru. J ?ann t?ma kom Pali biskup af Grikk landi i trausti Olafs konungs ok skir?i Valldamar konung ok Allogiam drotningu ok allan ?eira ly? ok styrkti ?au i heilagri tru. […]

?essir lutir sem nu voro sag?ir vm kristni bo?an Olafs TryGva sonar i Gar?a R?ki его eigi v truanlighir ?viat e?n bok aagi?t ok sann fro? er heitir Ymago mundi kve?r skyrt aa at ?essar ?io?ir er sva he?ta. Rvsci. Polaui. Vngar?j. kristna?vz aa d?gum Ottonis ?ess er hinn.iij. var keisari me? ?vi nafni. Sumar b?kr segia at Otto keisari hafi farit me? her sinn j Austr ueg ok brotit ?ar folk vi?a til kristni ok me? honum Olafr Tryggva s(on). (В. I. S. 152–158)

77. (?)Essu n?st bio Olafr konungr skip sin ok li? austan or Gar?a Riki. hann sigl?i fyrst til Danmerkr. ok ?a?an uestr vm haf. Sva s(egir) Hallar stein.

Sen aull si?an runnu.
sneckiu bor? or G?r?um.
her morg h?la t?rgut.
hilldings vnd gram milldum.
vestr l?nd vir?a kinder
ver fakum re? heriat.
aldyggr arfi Tryggva.
Olafr ok klauf stalum.

Olafr konungr helt fyrst til Englandz. ok heria?i ?ar vi?a landit. […] (В. /. S. 158–159)