Müslüm Maqomayev: Musiqidə bir zirvə… Monoqrafiya

Bu, onunla yekunlasdi ki, m?n tenor s?sl? Nadiri, bas s?sl? Mefistofeli oxudum. H?kim razi qalaraq ?lini-?lin? s?rtd?.

-H?, M?sl?m ibn M?h?mm?d Maqomayev, h?tta, ?ox yaxsidi. B?li, sad?c? olaraq ?ox xosdu!

M?nim ?r?yim sakitl?sdi v? m?n sorusdum.

H?kim, indi m?n n? etm?liy?m? Biri m?n? deyir oxu, dig?ri deyir oxuma.

-B?s siz ?z?n?z nec? d?s?n?rs?n?z?

M?n oxumaq ist?yir?m.

-?lb?tt?, xosdu ki, ?z?n?z oxumaq ist?yirsiniz. Siz bundan ?tr? ordan Moskvaya g?lmisiniz?

M?n basimla h?kimin sualini t?sdiql?dim. H?kiml? isim qurtardiqdan sonra t?l?sm?d?n mehmanxanaya qayitdim. Axsam Camal ?mim? Petrovun yanina getm?yim haqqinda m?lumat verdim.

-El? bu? -dey?r?k, -?mim s?bh?li baxislarla m?ni s?zd? v? dedi:

-S?n m?ni aldatmirsan?

M?n incidim v? k?sk?n halda dill?ndim:

B?y?m, n? vaxtsa s?n? yalan demis?m?

?mim incidiyimi g?r?b k?nl?m? aldi. M?n is? f?rs?td?n istifad? edib ?mimi yola g?tirdim ki, m?ni Visniy Volo?oka buraxsin: m?n ist?yirdim ki, usaqliq vaxti yasadigim s?h?rd? olum, h?rd? olum, h?rd? olum, h?rd? olum H?min vaxt artiq anamin yeni ail?si var idi. O, Barnaulda yasayirdi v? isl?yirdi. Biz ?oxdan idi ki, g?r?sm?rd?k, ??nki anam Bakiya g?lm?k ist?mirdi. N? vaxt m?nim Moskvaya g?l?c?yimi bil?nd? q?rara alir ki, g?r?sm?k ???n Visniy Volo?oka g?lsin. H?m m?niml? g?r?ss?n, h?m d? bir vaxtlar yasadigi s?h?ri g?rs?n.”

?misi Camal?ddinin, n?n?si Baydag?l xanimin v? polyak ?silli Mura xalasinin isti, dogma qaygisi il? ?hat? olunan M?sl?m anasi il? g?r?sm?y? ?ox can atirdi. Baxmayaraq ki, anasi ona ist?nil?n n?vazisi, ana qaygisini ver? bilm?misdi. B?t?n bunlara baxmayaraq ana v? ?vlad m?h?bb?ti qarsiliqli sur?td? onlari bir-birin? dogru cazib? q?vv?si il? dartirdi.

M?sl?m Moskva t??ss?ratlarini xatir?l?r kitabinda bel? yazirdi: “N? vaxt Visniy Volo?okdan Moskvaya qayitdim, ?mim Camali yerind? tapmadim. O, artiq Bakiya qayitmisdi. Bu, n?qteyi-n?z?rd?n nisb?t?n daha sad?, o c?ml?d?n ucuz “Neva” mehmanxanasinda qalmali oldum. Pulum az idi, ancaq bununla bel?, onun bir hiss?sini Qorki k???sind? yerl?s?n studiyada s?sli m?ktub yazmaga x?rcl?dim. Mutasiya il? bagli sonsuz danisiqlar m?nim q?lbimd? s?kki-s?bh?, narahatliq yaradirdi. Ona g?r?, h?r ehtimala qarsi s?simi yazmaq q?rarina g?ldim. D?s?nd?m ki, h?qiq?t?n bird?n s?sim d?yis? bil?r. Studiyanin direktorunun familiyasi Petrusanski idi. Familiya, sanki, familiya idi, ancaq n?d?ns? h?min vaxt bu soyad m?nd? g?l?s yaratdi. Niy?? Bunu indiy? kimi ?z?m d?, bilmir?m. O, m?nd?n sorusdu:

-Cavan oglan, kim? m?ktub yazacagiq?

M?n cavabinda dedim:

?z?m, ?z?m?.

O, ?vv?lc? s?bh?li baxislarla m?ni s?zd? v? sonra dill?n?r?k dedi:

-Bu, nec? olur?

M?n dedim:

Sad?c? olaraq s?simi yazmaq ist?yir?m.

-Onda ir?li, mikrofona dogru, – dedi.

M?n yen? dill?ndim:

Yox, ayaq ?st? duran mikrofon m?ni qane etmir. M?n? lazimdi ki, mikrofon royalin yaninda olsun.

-Royal siz? n?y? lazimdi?

Ifa etm?k ???n.

-H?m oxumaq, h?m d? m?sayi?t etm?k ???n?

B?li!

Mikrofonu royala t?r?f yaxinlasdirdilar v? royalin qapagini qaldirdilar. Yoxlamaq ???n m?n danisdim: bir, iki, ??. Oxumaga basladim: “M?ni yaddan ?igartma” adli neapolitan mahnisini ifa etdim. Yazi qurtaran kimi studiyanin ?m?kdaslari m?ni ?hat?y? aldilar. Petrusanski basqalarindan ?ox h?y?can ke?irirdi:

-Siz deyirsiniz ki, pes?kar m?g?nni deyilsiniz?

H?l? ki, yox.

-Bu, n?di, siz yenid?n Bakiya ged?c?ksiniz?