Оценить:
 Рейтинг: 0

Các dân tộc Nam Á. Ngôn ngữ, Di cư, Hải quan

Год написания книги
2020
<< 1 2
На страницу:
2 из 2
Настройки чтения
Размер шрифта
Высота строк
Поля

Nh?ng l?i gi?i th?ch khаc c?a Kuwada d?n t? ni?m tin ma thu?t v? m?i quan h? gi?a h?nh vi c?a ng??i cha v? s?c kh?e c?a m? v? con. Kuwada d??c ch?ng ki?n b?i nhi?u b? l?c ? Ch?u А, Ch?u Phi, Ch?u D?i D??ng v? Ch?u M?, ? Ch?u ?u, ng??i ta bi?t d?n ng??i Basques, v? v?o th?i c? d?i v? ng??i Trung c?, ng??i Scythian, Celts, Tibarenes v? nh?ng ng??i khаc d? bi?t d?n. gi?y ph?t cu?i c?ng tr??c khi sinh con, ng??i v? b? di t? dо. M?t thаng sau khi sinh con, h? kh?ng l?m vi?c v?t v?, ng??i ch?ng th??ng t?m bi?n, t?m r?a, b? coi l? ?m, di d??i m?t chi?c ? v? tu?n theo m?t s? di?u c?m. Ng??i ta tin r?ng vi ph?m c?a h? cо th? g?y h?i cho s?c kh?e c?a d?a tr?. Ch?ng kh?ng th? d??c th?t n?t, v? linh h?n tr? con cung s? b? th?t n?t. Sau khi sinh nh?ng d?a tr? sau d?y, th?i h?n c?a nh?ng di?u c?m k? n?y gi?m xu?ng c?n 1—2 ng?y. Phong t?c t??ng t? d??c t?m th?y ? nhi?u d?n t?c ? D?ng Nam А – v? d?, cаc b? v? dang ch? sinh con v? sinh con ? nh?ng ng?i nh? ri?ng bi?t, v? h? b? coi l? ? u? v?o th?i di?m n?y. Khi tаn t?nh, ch?ng trai tr? th?m nh?p v?o c? d?u nhi?u l?n v?o ban d?m v? c? g?ng vu?t ve c?, trong khi c? dаnh anh ta. N?u anh dau kh?, sau dо, tin v?o s? ki?n nh?n c?a m?nh, c? d?ng ?. T?i s?n truy?n t? cha sang con. K?ch th??c c?a nо d??c xаc d?nh b?i s? l??ng l?n, c?y c?, nh? v? v??n. Ng??i Nicobari th?ch ng?y l?, l?, thi d?u (ch?o thuy?n, d?u v?t qu?c gia), nh?ng cаc cu?c thi kh?ng d??c t? ch?c v? l?i ?ch v??t tr?i. Ng??i Nicobari r?t m? t?n, tin v?o linh h?n, cо nh?ng ? t??ng ho?t h?nh, nh?ng kh?ng cо t?n giаo c?a h?. Ch?n trong l?ng d?t. Cо m?t truy?n thuy?t. Cаch d?y r?t l?u, m?t tr?n l?t d? x?y ra ? qu?n d?o Andaman v? Nicobar. M?t nikobarets d? tr?n thoаt trong m?t cаi c?y, n?i anh ta ng?i cho d?n khi n??c r?i di. Sau dо, anh t?m th?y m?t con chо tr?n c?nh c?y, c?u c? v? l?m v? anh. Nicobar xu?ng t? h?. L?a ch?n th? hai nоi r?ng m?t v? vua Mi?n Di?n d? g?i con gаi di l?u vong, t?m hi?u v? m?i li?n h? kh?ng t? nhi?n c?a c? v?i con chо. ? qu?n d?o Nicobar, c?ng ch?a d? gi?t m?t con chо v? c??i con trai c?a m?nh t? con chо n?y. Nicobar xu?ng t? h?. Do dо cаc kh? v?i du?i.

Shompenes s?ng trong nh?ng t?p l?u nh? kh?ng cо t??ng, ch? cо m?t cаi kh? d??c m?c t? qu?n аo, c?n ph? n? l? vаy. Tr??c d?y, h? kh?ng m?c qu?n аo. Chu?i, d?a, g?u tr?c, th?c v?t khаc v? th?t l?n r?ng d??c ti?u th?.

Cаc d?n t?c Katui l? m?t nhоm cаc d?n t?c li?n quan sinh s?ng ? v?ng n?i mi?n trung Vi?t Nam v? v?ng cao nguy?n ph?a d?ng nam L?o. H? nоi cаc ng?n ng? c?a nhаnh Katuy c?a gia d?nh Mon-Khmer. Nhоm bao g?m Paco s?ng ? Vi?t Nam, cung nh? cаc d?n t?c c?a c? Vi?t Nam v? L?o: Bru (Wankyeu), Suai, Taoy v? Kathu, cung nh? cаc nhоm d?n t?c h?c nh? h?n c?a cаc d?n t?c n?y.

Ng??i Katuy dang tham gia l?m n?ng, san b?n v? dаnh cа, s?ng trong nh?ng ng?i l?ng nh? d??c x?y d?ng xung quanh m?t ng?i nh? chung. V? m?t t?n giаo, h? v?n l? nh?ng ng??i ho?t h?nh, t?n th? cаc linh h?n c?a r?ng, l?a v? t? ti?n.

T? ti?n c?a Vieta v? Myongs hi?n d?i – Lakviet (loyue Trung Qu?c) – l? d?n s? b?n d?a c?a mi?n b?c Vi?t Nam hi?n d?i. H? tаch ra kh?i cаc d?n t?c Vi?t Nam khаc sinh s?ng v?o d?u thi?n ni?n k? th? 1 tr??c C?ng nguy?n. e. l?nh th? c?a mi?n nam Trung Qu?c hi?n d?i v? ti?n v?o l?u v?c s?ng M?u d?.

M?t n?n van hоa Dongshon c? d?i, d??c phаt hi?n trong l?nh th? c?a mi?n b?c Vi?t Nam hi?n d?i, g?n li?n v?i lakvietami. H? cung t?o ra c?c nam c?a t?t c? cаc qu?c gia Vi?t Nam c? d?i – v??ng qu?c Vanlang. Sau dо, h? d??c tham gia b?i cаc b? l?c d?i cо li?n quan c?a Auwyet (Trung Qu?c Ouyue) v? t?o ra m?t nh? n??c chung m?i Aulak – c?t l?i c? x?a c?a t??ng lai c?a Vi?t Nam.

Ngh? nghi?p ch?nh c?a ng??i Vi?t l? n?ng nghi?p. Theo ngu?n g?c, ch?ng d??c li?n k?t v?i cаc b? l?c Zhiao-chi c? d?i, v?n c?n trong thi?n ni?n k? th? 1 tr??c C?ng nguy?n. e. d? t?o ra m?t n?n van hоa cao v? d?c bi?t tr?n l?nh th? D?ng Nam Trung Qu?c v? D?ng B?c D?ng D??ng. Th?nh ph?n d?n t?c c?a d?n s? Vi?t Nam d??c h?nh th?nh do s? pha tr?n l?p di l?p l?i c?a con chаu Jiao-chi v?i cаc b? l?c khаc nоi cаc ng?n ng? khаc nhau: M?n-Khmer, Thаi v? Indonesia. Hi?n nay, cаc d?n t?c Mon-Khmer d??c d?i di?n t?i Vi?t Nam b?i ng??i Campuchia, ho?c Khmer (Khmer), s?ng ? khu v?c l?ch s? c?a Nambo, cung nh? cаc nhоm d?n t?c nh? c?a v?ng n?i Trunbo v? Bakbo. ? Bucco, cаc nhоm c?a t?i cung d??c bi?t d?n d??i t?n ti?ng Trung l? «miao» v? «yao.» Ph?n l?n, cаc d?n t?c M?n-Khmer l? h?u du? c?a d?n s? D?ng D??ng c? d?i. Cаc nhоm d?n t?c thu?c nhоm ng??i Thаi (th?c ra l? ng??i Thаi, ho?c Xi?m, Shai, L?o, v.v.) lan r?ng kh?p Vi?t Nam v?o th?i trung c? t? ph?a b?c v? ph?a t?y; h? s?ng ch? y?u ? bi?n gi?i v?i L?o ? v?ng cao Bacbo. Cаc ng?n ng? Indonesia d??c s? d?ng b?i shamy (tyama) c?a cаc v?ng ven bi?n Nambo v? Trumbo v? cаc nhоm d?n t?c khаc nhau c?a cao nguy?n trung t?m, d??c bi?t d?n trong van h?c d?n t?c h?c tr??c cаch m?ng d??i t?n g?i t?p th? l? m?n m?n (trong ti?ng Vi?t – ti?ng man r? c?a ng??i H?i giаo). H? dang tham gia v?o cаc ho?t d?ng san b?n, c?u cа, n?ng nghi?p. Tr??c dо, th?c d?n Phаp d? duy tr? m?t cаch gi? t?o s? l?c h?u c?a vua M? v? c? g?ng ch?ng l?i h? v?i ng??i Vi?t Nam. ? th?nh ph? Vi?t Nam cung cо ng??i Hoa, ch? y?u l?m ngh? th? c?ng v? bu?n bаn. Trong su?t l?ch s? c?a nо, b?t d?u t? th? k? th? 3. BC e., Vi?t Nam g?n bо ch?t ch? v? m?t van hоa v?i Trung Qu?c.

B?t ch?p s? da d?ng s?c t?c c?a d?n s? Vi?t Nam, nо cо m?t s? th?ng nh?t v? van hоa theo nhi?u cаch t??ng t? nh? van hоa c?a cаc d?n t?c Indonesia. Th?i c? d?i, Lakvieta (loyue) l? m?t ph?n c?a m?t c?ng d?ng da s?c t?c c?a b? l?c Cаch Batvieta (baiyue Trung Qu?c) hay m?t tram (nghia l? nhi?u ng??i) ng??i Vi?t Nam, d??c bi?t d?n t? cаc ngu?n g?c Trung Qu?c c? d?i c?a thi?n ni?n k? th? 1 tr??c C?ng nguy?n. Oe., Ng??i d? nоi cаc ng?n ng? «yue» v? c? ng? trong thi?n ni?n k? II – I tr??c C?ng nguy?n. e. ph?a nam Trung Qu?c t? h? l?u D??ng T?.

Trong cаc ngu?n g?c Trung Qu?c c? d?i, ngo?i Lakviet v? Auviet, nh?ng cаi t?n sau d?y c?a cаc b? l?c Yue-lingual cung d??c nh?c d?n: Dongviet (duneue Trung Qu?c – Bi?t D?ng Yue Yue), Manvieta (Minyue Trung Qu?c – Yue Yue ? v?ng Ming), Namvieta (Trung Qu?c Nanyue – «Nam yue») v? m?t s? ng??i khаc.

M?t trong m?t s? qu?c gia Vi?t Nam c? d?i th?m ch? c?n mang t?n «Vi?t» (ti?ng Trung «Yue»). Nо n?m trong l?nh th? c?a t?nh Chi?t Giang hi?n d?i c?a Trung Qu?c v? t?n t?i trong th?i d?i D?ng Chu trong th?i ky Chunqiu v? Zhangguo, nh?ng gi?ng nh? t?t c? cаc qu?c gia d?u ti?n c?a Vi?t Nam, nо d? b? ng??i Trung Qu?c chinh ph?c v? d?ng hоa. Ch? cо Lacquets v? Auweets – cаc d?n t?c c?a Wanglang v? Aulac – c?c nam c?a t?t c? cаc qu?c gia d?u ti?n c?a Vi?t Nam – d? t? gi?i thoаt kh?i s? th?ng tr? c?a Trung Qu?c v? duy tr? ch? d? nh? n??c.

Ngh? nghi?p truy?n th?ng ch?nh l? tr?ng l?a n??c; H?n 200 gi?ng l?a d??c bi?t d?n, hai lo?i ch?nh l? c?ng (Gao te) v? d?nh (Gao NEP). Th? c?ng – d?t, th?u, d?t (gi?, t?i xаch, d? n?i th?t, mu), kh?c g?, dа, ng?, s?ng, s?n vеc ni (tr?n n?n den), d? trang s?c, vv

Nh?ng ng?i l?ng quy ho?ch d??ng ph? d??c bao quanh b?i h?ng r?o tre. ? trung t?m c?a ng?i l?ng th??ng l? m?t ng?i nh? chung (ding) – n?i t?p trung c?ng c?ng. Nh? ? l? khung, d?t, ba bu?ng. N?i ch?nh trong nh? l? b?n th? c?a t? ti?n. N?i th?t l? bаnh, r??ng d? d?ng d? d?ng, chi?u, v?ng. B? d? an l?m b?ng tre, v? d?a, v.v… l? d?c tr?ng.

Trang ph?c truy?n th?ng c?a nam v? n? l? аo khoаc th?ng v? qu?n d?i m?u n?u s?m (? ph?a b?c) ho?c den (? ph?a nam). B? d? thanh l?ch c?a ph? n? Aozai – m?t chi?c аo cho?ng tay ph?i d??c trang b? v?i c? аo d?ng v? qu?n r?t r?ng l?m b?ng l?a nh? cо th?u. Nam aozai kh?ng d??c trang b?, c?t nhi?u h?n. H? d?i nоn d?t l?m b?ng lа c? (nonla).

Trong trang ph?c truy?n th?ng c?a ph? n? v?ng d?ng b?ng s?ng H?ng, m?t chi?c vаy cо b?n t?ng, aotytkhan, cung d??c d?nh k?m, c?ng v?i dо h? deo m?t chi?c t?p d? m?u d?, m?t chi?c khan qu?ng c?, mokua, m?t chi?c mu r?ng v?nh cо vi?n kh?ng vi?n. Vаy b?n t?ng c?a Aotythan v? khan tr?m d?u mokua m?u den l? trang ph?c truy?n th?ng c?a ph? n? Vi?t Nam ? d?ng b?ng s?ng H?ng.

Th?c an ch?nh c?a ng??i Vi?t l? g?o, rau, cа, n??c m?m (namok m?), ? ph?a b?c – s?a d?u n?nh; Cаc mоn an ph? bi?n l? ph? g?o (fo, b?n, m? mien, bаnh g?o v?i nh?n th?t (nо), d? u?ng truy?n th?ng l? tr?, vodka g?o. H?t thu?c lа, nhai tr?u, t?y ch?nh l?m den rang l? ph? bi?n.

S? ph?n chia tr?n patronymia v?n c?n, thu?c v? y?u t? d?u ti?n c?a t?n cho bi?t. S? s?ng bаi c?a t? ti?n d??c phаt tri?n. V?o d?m giao th?a (T?t), m?t chi?c bаnh n?p (bantying) d??c n??ng, ng?i nh? d??c trang tr? v?i nh?ng c?nh d?o dang n? r?, h? t? ch?c cаc cu?c dua thuy?n, s?p x?p dаm r??c v?i h?nh ?nh c?a m?t con r?ng, treo d?n l?ng, v.v.

Van hоa d?n gian – m?t chu ky c?a nh?ng truy?n thuy?t v? t? ti?n v? anh h?ng van hоa c?a con r?ng cо ch? quy?n Lac Long Kuan, v? Au Ko v? 100 ng??i con trai c?a h? (50 ng??i trong s? h? d? di d?n v?ng n?i c?ng v?i m? c?a h?, v? 50, ng??i d?nh c? v?i cha c?a h? ? ph?a nam, tr? th?nh t? ti?n c?a ng??i Vi?t) v? vi?c x?y d?ng phаo d?i Koloa; V? cu?c d?u tranh c?a tinh th?n v?ng n?i Sean Tinh v?i tinh th?n n??c Sean Th?y d? chi?m h?u con gаi c?a nh? cai tr? Mi Nyong, v? ch? em chi?n binh Chyung, v? con r?a v?ng Kim Kui, ng??i cai tr? L? L?i v? thanh ki?m ma thu?t, b?i th? s? thi Thakh Shan v? nh?ng ng??i khаc. M?u.

Nh?c c? truy?n th?ng – g?y nam, b?n v? ba d?y, cung hai d?y (dan no), sаo tr?c (om dit) v? cаc lo?i khаc.

S? phаt tri?n c?a ng?n ng? Nam А

Cаc ng?n ng? Nam А bao g?m ng?n ng? c?a m?t s? d?n t?c ? D?ng Nam А, dо l?: cаc ng?n ng? Munda ? Hindustan, Mon Khmer ? D?ng D??ng, cаc ng?n ng? c?a Kashi, Wa, Palong, Riang v? Nankauri, h?p nh?t trong nhоm Kashi-Nicobar v? cаc ng?n ng? c?a d?n t?c Malacca c? d?i – Nhоm Pramalakk, bao g?m ng?n ng? c?a cаc b? l?c semanga v? hay.

Ng?n ng? Nam А – m?t gia d?nh (ho?c si?u gia d?nh, theo nhi?u cаch ph?n lo?i) cаc ng?n ng? ph? bi?n ? D?ng Nam А (Vi?t Nam, Thаi Lan, Campuchia, L?o, Mi?n Di?n, Malaysia, Trung Qu?c) v? ? ph?a d?ng ?n D?.

H?u h?t cаc ng?n ng? Nam А d??c s? d?ng b?i cаc nhоm ng??i nоi nh?, ch? y?u ? cаc khu v?c mi?n n?i d??c bao quanh b?i m?t d?n s? nоi ti?ng n??c ngo?i. Ngo?i l? l? ti?ng Vi?t v? ti?ng Khmer. Trong macrocomparativistic hi?n d?i, gia d?nh Nam А th??ng d??c bao g?m trong m?t nhоm si?u gi? thuy?t c?a ng?n ng? Аo.

Cаc ng?n ng? Nam А bao g?m h?n 150 ng?n ng? v?, theo ph?n lo?i th??ng d??c c?ng nh?n trong khoa h?c hi?n d?i, d??c chia th?nh ba nhаnh ch?nh: Munda, Mon-Khmer v? Nicobar. Tr??c dо, trong th?nh ph?n c?a cаc ng?n ng? Nam А, ng?n ng? n?y d??c d?a v?o m?t cаch v? t?.

Theo t? di?n h?c, nhаnh Nicobar tаch ra kh?i ph?n c?n l?i c?a cаc ng?n ng? Nam А trong thi?n ni?n k? th? 7 tr??c C?ng nguy?n. e., trong khi cаi sau ch? d??c chia hai thi?n ni?n k? sau (c?ng l?c v?i cаc ng?n ng? ?n-?u). Do dо, s? d?ng h?n n?u nоi v? hai gia d?nh ri?ng bi?t v? g?i cаc ng?n ng? Nam А l? si?u gia d?nh.

Tuy nhi?n, s? v?ng m?t c?a b?t ky s? tаi c?u tr?c ng?n ng? n?o d?i v?i cаc ng?n ng? Nicobaric l?m ph?c t?p dаng k? vi?c xаc d?nh t? nguy?n c?a r? Nicobaric, ch?c ch?n ?nh h??ng d?n d? tin c?y c?a v?t li?u Nicobaric. Do dо, trong t??ng lai, cu?c h?n h? n?y cо th? thay d?i dаng ch? ?.

Ng?n ng? Munda d??c chia th?nh ba nhоm.

1. B?c Munda:

Ng?n ng? Korku: cаc bang Maharashtra v? Madhya Pradesh (?n D?).

kherwari: cаc bang Bihar v? Orissa c?a ?n D?: Santali, Mundari, Ho v? kho?ng m?t tа ng?n ng? nh? h?n: Korva, Asuri, v.v.

2. Trung ??ng munda: ng?n ng? c?a Kharia (Madhya Pradesh) v? Juang (Orissa); – theo truy?n th?ng d??c bao g?m trong nhоm ph?a nam, nh?ng theo t? di?n h?c th? nо khа g?n v?i nhоm ph?a b?c.

3. Nam Munda (Sora): ng?n ng? c?a mi?n b?c Koraput: Sora / Jurai v? Gorum (T?y Bengal); ng?n ng? c?a mi?n nam Koraput: gutob, remo ho?c bond v? gata.

Chi nhаnh khmer

Gia d?nh Mon-Khmer bao g?m ph?n l?n cаc ng?n ng? Nam А v? d??c chia th?nh 10 nhоm, m?i quan h? gi?a ch?ng dang d??c ch? d?nh.

T?p do?n Khashi (?n D?)

Ti?ng Khmer d??c nоi ? Campuchia v? cаc khu v?c l?n c?n c?a Thаi Lan v? Vi?t Nam.

Nhоm Mon – Ng?n ng? Mon, incl. Ph??ng ng? Nyakur

Nhоm Peir (Campuchia v? cаc khu v?c l?n c?n c?a Thаi Lan) bao g?m cаc ng?n ng? nh? Chong, Samre, Pehar, v.v… Th?nh ph?n ch?nh xаc v? s? l??ng ng??i nоi v?n ch?a r? r?ng.

Nhоm Bakhnar bao g?m m?t s? nhоm nh?:

mi?n nam (Vi?t Nam): stieng, chrau, ph??ng ng? c?a mnong, sre (kehe, ma);

Ng?n ng? Bahnar (Vi?t Nam), d??c chia th?nh nhi?u ph??ng ng? v? tampon (Campuchia);


Вы ознакомились с фрагментом книги.
Приобретайте полный текст книги у нашего партнера:
<< 1 2
На страницу:
2 из 2