
Архитектуравий лойиҳалашнинг ижтимоий асослари
Шаҳар элементларини лойиҳалаш. Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари

Архитектура ва шаҳарсозлик асослари
Ҳарбий-ҳудудий тизимни жойлаштириш, ҳимоя қилиш ва кўпайтириш.
Табиий муҳит. Мен лойиҳада қатнашаман – қуйидаги кўрсаткичлар киритилган:
Ҳудудий тизимлар ривожланишида жамият даражаси, пасаяди, шаҳарсозлик ўзгариши – бирлашиш, ўзаро боғлиқлик табиий муҳитни чақиради, халқ хўжалиги фаолиятининг биргаликдаги фаолияти жараёнида одамларга шароит яратади;
ривожланиш, ҳар хил жараёнларни ташкил этишда ижтимоий -ҳал қилувчи омилларни бошқаришни амалга ошириш, бўшлиқ шароитлари – аҳолининг хусусиятлари ва ҳаётий фаолиятидан фарқ қилади.
Шундай қилиб, биз фаолиятнинг шаклланиши ҳақида гапиришимиз мумкин, сўнгра уни атроф-муҳитга жойлаштириш, аниқроғи атроф -муҳитнинг ҳудудий хусусиятлари параметрлари учун янги имкониятлар ва бу билан энг кўп боғлиқлик;
юқори даражадаги шаҳарсозлик, меъморчилик ва қурилиш ишлари. Бироқ, бу ерда, фаолиятнинг шаклланишида, технологик имкониятлар, маълум хусусиятларга эга бўлган муҳим муҳитда, ижтимоий жараёнлар санъати шаклланишидан тартибга солинади.
Ҳудудий ресурслар тизимидаги табиий шароит ва шароитлар, шунингдек табиий равишда ресурсларни сақлаш, фаолиятни оқилона жойлаштириш учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлади.
Русселл тизими тарихида, бошқача айтганда, «суб-иқтисодий ривожланиш тузилиши – Фаолият – атроф -муҳит манзара.
Aйнан шу даражадаги техник ва қурилиш ечимлари лойиҳалаштирилган тизимнинг мувозанатли ижтимоий майдонларининг массаси ва тарихий тузилмалар, масъулият билан ошириш зарурати, табиий шароитда табиий лойиҳаларнинг мавжуд тузилмаларини ҳисобга олишда атроф -муҳит шароитларини яратиш вазифаси камаймоқда. районлаштириш, туристик тур ва иқтисодий оқилона табиатни бошқариш ҳудудга қарши кураш.
Шаҳарсозлик фақат юқори поғоналарда сақланган жойларни уюшган маконнинг ҳудудий проекцион шкаласи функциясининг ортиши билан кўриш мумкин.
Ҳудудий ресурслар тизимидаги фаолиятни табиий ва экологик шароитлар билан алмаштириш (шу жумладан кўчириш шартлари) юқори даражадаги ҳудудий ривожланиш тўғрисида қарор қабул қилиш меъморнинг бу соҳадаги фаолиятига салбий таъсир кўрсатади.
Aрхитектура ва шаҳарсозлик соҳасидаги бевосита ижтимоий тадқиқотлар дастурларни ишлаб чиқиш ва дизайн ечимларини асослашга қаратилган. Шунинг учун меъморчилик социологиясида ижтимоий ҳодисаларни ўрганиш анча фарқ қилади социологиянинг биринчи қарашлари.
Кўриб чиқилаётган ижтимоий тизимларда, шу жумладан ўз фаолиятини амалга оширувчи аҳоли (ижтимоий ҳамжамият) фаолиятнинг ўзи (ижтимоий жараён) ва атроф -муҳит, архитектура социологияси тизимнинг охирги компонентларини аниқлайдиган алоқаларни ўрганишга қаратилган.
Aрхитектура яшаш муҳитини, яшаш муҳитини ва шунга мос равишда фаолият мавзусини ташкил қилади ва унинг ўзи учун қарор қабул қилиш учун асос бўлади. Дизайннинг бир хил даражада муҳим асоси – бу қарор қабул қилинган пайтдаги атроф -муҳит ҳолатини белгилайдиган бошланғич ҳолат билан боғлиқ ҳолда, архитектура ва шаҳарсозлик соҳасидаги амалий тадқиқотлар қуйидаги хусусиятларни тавсифлайди:
социологиянинг бошқа бўлимларида ижтимоий ҳодисанинг ўзи тасвирланишидан фарқли ўлароқ, ҳаётнинг моддий-фазовий муҳитини шакллантириш қонуниятларини аниқлашга йўналтириш;
архитектура ва шаҳарсозлик қарорларининг ижтимоий жараёнга таъсирини аниқлаш, уларнинг ижтимоий самарадорлигини аниқлаш;
вақтнинг кўп қиррали учиши: ижтимоий жараёнларнинг шакли сифатида, меъморий ва шаҳарсозлик объектларининг шаклланиш даври, меъморий ва шаҳарсозлик стереотипларининг ривожланиши даври сифатида;
ижтимоий ҳаётнинг ривожланиш қонуниятларини солиштириш фазода бу нақшларнинг индивидуал намоён бўлиши билан фазовий хулқ-атворнинг икки томонлама моделлари.
Келинг, қисқача номланган хусусиятларни кўриб чиқайлик.
Социологиянинг бошқа соҳаларидаги ижтимоий тузилмалар, фаолият ва муҳит ўртасидаги муносабатларни ўрганиш (оила социологияси, меҳнат социологияси, шаҳар социологияси ва бошқалар), одатда, дизайнни ҳал қилиш учун зарур бўлган билимлар мажмуасини шакллантирмайди, муаммолар.
Бу табиий, чунки бу тадқиқотларнинг табиати, йўналиши шаҳарсозлик ва архитектура муаммолари билан эмас, балки ижтимоий фанлар муаммолари билан боғлиқ.
Масалан, оилаларнинг ижтимоий-демографик тузилиши, вақт бюджети, яшаш жойидаги алоқа ва бошқалар бўйича кўплаб тадқиқотлар мавжуд бўлиб, уларнинг вазифалари соф социологик жиҳатдан тузилган. Шу билан бирга, вақтдан фойдаланишни башорат қилиш, оиланинг тузилиши ва функцияларини ривожлантириш, ўзаро боғлиқликсиз яшаш муҳитини лойиҳалаш муаммосини ҳал қилиб, биз тўғридан -тўғри уйнинг шаклланиши прогнозига бора олмаймиз.
Уй -жой қуриш вазифалари оиланинг тузилиши ва функциялари, умуман ижтимоий ишлаб чиқариш соҳаларининг ривожланиш тенденцияларини, шунингдек, иқтисодий, сиёсий ва бошқа бир қатор масалаларни комплекс ўрганишни талаб қилади.
Турар -жойлар архитектурасига қаратилган социологик тадқиқотлар комплекс ёндашувнинг самарадорлигини кўрсатади. Бу архитектура ва шаҳарсозлик дастурлари бўйича олиб бориладиган бундай тадқиқотларни кенгайтириш вазифаси.
Муайян қийинчилик кўп сонли, кўпинча миқдорни таққослаш мумкин эмас лекин беқиёс меъморий ва шаҳарсозлик объекти. Aхборотнинг мураккаблиги муаммоси ишлаб чиқиш вазифаси билан боғлиқ солиштириш ва умумлаштиришнинг янги усулларини ишлаб чиқиш.
Маълумотларнинг моҳиятини уларнинг миқдорий баҳолаш имкониятлари нуқтаи назаридан аниқлаш муҳим аҳамиятга эга. Бугун биз миқдорий таҳлил қилиниши мумкин бўлган бир қанча вазифаларни номлашимиз мумкин: ишлаб чиқаришнинг жойлашуви, баъзи транспорт вазифалари, ташкилотнинг эргономик моделлари ва индивидуал, лекин алоҳида фаолият турлари учун жойлар. Дастлабки ижтимоий-иқтисодий ахборот дастурини белгилашда унинг таркибини номлашгина эмас, балки биноларнинг тафсилоти даражасини, даражасини аниқлаш ҳам муҳим аҳамиятга эга.
Баъзи ҳолларда, маълум бўлган барча хусусиятларни иложи борича ҳисобга олиш истаги, муаммонинг ўзи даражасига зид келади (маълум бир даража учун ортиқча), бошқа соҳаларда маълумотларнинг етишмаслиги, Маълумотларга мос келадиган даражаси билан маълумотларни солиштириш.
Демак – барча бошланғич маълумотларни ва муаммонинг ўзи бир хил даражага олиб чиқиш зарурати. Бу ерда меъморнинг етакчи роли яққол кўриниб турибди: у ижтимоий асослаш дастурларини аниқ шакллантиришга ва уларнинг натижаларини лойиҳалаштиришга чақирилган.
Ижтимоий-архитектура тадқиқотларининг яна бир хусусияти ижтимоий жараёнлар ва атроф-муҳитнинг ўзаро таъсирида тўғридан-тўғри ва тескари алоқаларни аниқлаш вазифаси билан боғлиқ. Ишлаб чиқариш услубининг ифодаси сифатида, турмуш тарзи, меъморий ва шаҳарсозлик тузилмалари, бир вақтнинг ўзида, ижтимоий ҳодисаларнинг ривожланишига хос бўлган нақшлардан фарқли ўлароқ, ривожланишнинг сонли нақшларига эга.
Бу фарқлар биринчи навбатда меъморий объектларнинг хизмат қилиш муддати билан боғлиқ бўлиб, улар ўз навбатида нисбатан барқарор фазовий тизимлар ва доимий ўзгариб турадиган ижтимоий функциялар ўртасидаги фарқни аниқлайди.
Шу муносабат билан тизим ҳақидаги билимлар яшаш шароитларининг ролини олади деярли ҳеч қачон жамият эҳтиёжларини тўлиқ қондира олмайдиган ҳаракатсизлик. Бу, ўз навбатида, муқаррар равишда, ижтимоий жараёнларнинг мавжуд бўлган экологик шароитга маълум даражада «мослашишига» олиб келади.
Бу «номувофиқлик» бизга жамиятнинг фазовий ташкилоти эволюциясини фаолият жараёнлари ва фазовий муҳитнинг ўзаро мослашувининг навбатдаги босқичлари сифатида кўрсатишга имкон беради. Муайян босқичларда, бу ижтимоий жараёнларнинг шаҳарсозлик ҳолати ҳукмрон бўлган шароитларига маълум мослашуви. Бошқа томондан – сифат жиҳатидан ўзгариб бораётган ижтимоий эҳтиёжларга жавоб берадиган янги меъморий ечимларнинг пайдо бўлиши.
Ижтимоий тадқиқотлар, дизайндаги қарорлар ва меъморий ва шаҳарсозлик стереотипларининг умумий ривожланиш жараёнига аниқ таъсир кўрсатадиган ижтимоий ҳодисаларни фундаментал ҳодисаларга аниқ ажратишни талаб қилади, бу эса фазовий фаолият шароитлари натижасидир.
Бундай фарқлаш лойиҳага киритилган дастурлаштирилган ижтимоий гипотезани тузишда ҳам, ҳар қачон ҳам муҳим аҳамиятга эга атроф -муҳитнинг ижтимоий муҳитга таъсирини аниқлаш жараёнларида.
Ижтимоий-меъморий тадқиқотларнинг ўзига хос хусусияти, шунингдек, ижтимоий жараёнларнинг вақтинчалик хусусиятларининг кўп қиррали бўлишидир. Бунинг ўрнига, истиқболли шаҳарсозлик майдони ижтимоий ахборот билан таъминланади ва ижтимоий тадқиқотларни режалаштириш билан боғлиқ, йўналиш – Лекин бугун ижтимоий тузилмалар ва қисқа муддатли режалаштириш. Узоқ муддатли режалаштириш ва ҳудудий лойиҳалаштириш вақтининг бажарилишини таъминлаш вазифаси вақтни белгилайди бундай режалаштириш оралиғи 5— йил ва бошқа ижтимоий хусусиятлар – 10—20 йил. Бу вақтига мос келади. Бошқача қилиб айтганда, биз «иқтисодий фойда» ва шаҳарлар бош режасини ишлаб чиқиш ҳақида гапирамиз.
Сўз «маъносини» «ижтимоий фойдали – Шу билан бирга, давомийлигини таъминлаш» сўзининг кенг маъносида. Шу сабабли, ҳозирда лойиҳалаштирилаётган ва шаҳарсозлик архив тизимлари башоратлари ўз вақтида бўлиши керак, ўз соҳасида реал фаолият турларини шаҳарсозлик соҳасидаги асосий тамойиллар асосида узоқ муддатли асосни талаб қилади, типологик бинолар, улуғвор ифода ва ахлоқий барқарорлик прогнози, бугуннинг қадриятларга бўлган муносабатини ўзгартиришга имкон беради.
Бунинг учун конструктив қарор қабул қилиш зарурлигини аниқлайди, башорат қилиш вақтини дунёда олдиндан узайтириш демография соҳаси, индивидуал режалаштиришнинг компьютерлаштирилган ҳисоби миллий иқтисодиёти, миллий манфаатлар тўғрисидаги маълумотларни икки томонлама, ижтимоий гуруҳли ва мураккаб прогнозларга киритиш.
«Оиланинг ривожланиш йўли, меҳнат шаклларининг ўзгаришига қараб, шаҳарнинг пайдо бўлиши билан пайдо бўлди ва вақт тақсимотидан келиб чиқиб, меҳнат тақсимотига кўра,» йўқ «ва бошқалар бор эди.
Шахснинг бўлишиш эркинлиги ва фарқларнинг таъсири даражаси ва табиати – жамиятни қайта жойлаштириш эҳтиёжлари ўртасида башорат қилиш муҳим эмас, архитектурага янги ижтимоий ҳодисалар, атроф -муҳит мақсадлари, хизмат кўрсатиш ва ҳордиқ чиқариш шакллари ва қадриятларнинг ўзгаришига асосланган турар -жой тури, унинг шаҳри, ва одамларнинг ҳудудий ташкилоти – ҳар хил пионлар учун.
Aрхитектурани сақлаш-иқтисодий баҳолашнинг аввалги, асосан функционал жиҳатдан бир хил жамиятидаги бир қанча воқеъликларни енгиш, шунга қарамай, индивидуал ва социал гуруҳларнинг ҳар томонлама баҳоланишига, шу жумладан, маконни ташкил қилиш зарурати учун турли хил шаҳарсозлик ечимлари инсоннинг эҳтиёжларини, табиий муҳитнинг ҳолатини ва жамият шароитини, умуман, турар жой ва хизмат кўрсатиш қулайлиги даражасини қондира оладиган жамиятнинг ҳар томонлама ривожланиши учун шарт-шароитлар.
Ижодий шаклларнинг хилма -хиллиги, вақт шкаласи ва тегишли тадқиқот мақсадлари ананалар ижтимоий фаолияти, ижтимоий ўзгаришлар текширилди бинолар, мажмуалар, кланнинг статика аҳоли пунктларида стереотипларнинг ўзгариши, тинчлик зонаси- атроф-муҳит кўрсаткичлар, ирқларнинг табиати -характерли турар жой кесиш вақти, шахснинг ривожланиши ва яқин атроф -муҳит шароитида яшаш жойини, яшашни ташкил этишга қўйиладиган талаблар иш жойларидан бири бўлади. Одамларга яқин бўлган янги шаклларни яратиш учун энг муҳим рағбат сифатида, яшаш жойлари ва яшаш жойлари индивидуал эҳтиёжларга эга бўлган режалаштириш амалиётининг кенг кўламини акс эттириш учун мўлжалланган созлашларга ёрдам беради.
Мамлакатнинг умумий манфаатларининг эҳтиёжлари – бу ҳар бир кишининг шахсий ҳаёти ва ҳар бирининг шахсий дунёси билан расмий тарзда уйғунлиги, тананинг ҳолатини индивидуал баҳолаш дам олиш, меҳнатнинг икки томонлама йўналиши.
Ижтимоий фанлар усулларини фарқлаш билан бир қаторда, биз турар жой дизайни меъёрларини тушуниш ва башорат қилиш таърифларида ифодаланган геологик тадқиқотлар, жамият эҳтиёжлари ҳақида гапиришимиз мумкин.
Бу жараёнга кенг кириш талаб қилинади, бу, албатта, космик-ижтимоий ва шаҳарсозлик тадқиқотлари, ижтимоий статистикани ўрганиш усулларини, яшашни стандартлаштиришни англатмайди. Aксинча, кўпроқ моделлаштириш.
Умуман жамият ресурслари шаҳарсозлик кўламининг ўсиши билан акс этади, шахснинг манфаатлари, объектнинг роли қанчалик катта бўлса, жамиятнинг даражаси энг катта жараёнларга айланади, ижтимоий умумий қонуний талабларни фарқлаш.
Шундай қилиб, шаҳарлар ёки агломерациялар қанчалик фарқланса, уларни шаклланиши учун фазовий маълумотларга ҳал қилувчи талаблар атроф -муҳитнинг барча элементларининг тузилиши билан бир хил бўлади.
Атроф -муҳит маълумотлари.
Демографик, профессионал Aрхи-статистиканинг ижтимоий асослари, меҳнат шакллари, дизайнининг таркиби аҳолининг қўшимча таълим гуруҳида қурилган ва бошқалар.
Дизайндаги дизайн қарорига таъсир қилмайдиган аниқ объектларга. Бунинг учун унинг индивидуал ифодаси вазифаси машҳур, лекин умумий бўлимларда у статистик хусусиятларни ўрганишнинг умумий тамойиллари ва ёндашувларида сўзсиз акс эттирилган.
Шундай қилиб, ҳар хил табиатли ва, масалан, бирлаштирилган қурилиш дизайнининг режасиз миграциясининг меъморий-жонли жуда хилма-хил объектлари.
Миграция статистикаси ҳақида кўпроқ ўқинг. Уларни статистик дастурлар ва фарқларни акс эттирувчи турли фактларни асослаш шаклида ҳисобга олиш керак, объект фарқларни таъкидлайди,
• табиий ва шахсий участкаларда- махсус вазифалар ва бошқа жойга кўчириш масалалари.
Ижтимоий тадқиқотлар. Архитектурада вазият шаклланиши ва шаҳарсозлик борасида бошқача. Ижтимоий ҳодисаларни тавсифловчи социология уларни тавсифлашнинг иккита асосий жиҳатига ишора қилади: ижтимоий тузилишлар ва ижтимоий жараёнлар, улар ижтимоий ҳаёт шакллари ва уларнинг ўзгаришлари. Келинг, ушбу ижтимоий хусусиятлар шаҳарсозлик ва архитектурада қандай ишлатилишини ва улардан фойдаланиш мумкинлигини кўриб чиқайлик.
Натижада жамият шаклланади одамларнинг тарихан ривожланаётган ўзаро таъсири ва унинг ривожланишининг ҳар бир босқичида мен сиёсий, иқтисодий, мафкуравий, ахлоқий жиҳатдан уюшганман.
Бу муносабатларнинг барчаси фазовий тузилмаларда, жамият томонидан яратилган муҳит характерида ўз ифодасини топади. Ижтимоий муносабатлар ва ўзаро боғлиқликлар космосда (фазода) турли йўллар билан амалга оширилади, бу бинолар ва иншоотларнинг турларини, турар -жой турларини, география турар -жойининг эволюциясини белгилайди.
Aрхитектура ва шаҳарсозлик тарихи унинг ижтимоий-иқтисодий ривожланиш жараёнлари ва хусусиятлари билан чамбарчас боғлиқлигидан далолат беради. Aрхитектура социологиясининг энг муҳим вазифаси – бу муносабатларнинг ўзига хос шакллари, моделлар қурилиши ҳақидаги тасаввурларни шакллантириш ижтимоий тоифаларни фазовий тоифаларга «таржима қилиш».
Бундай моделларнинг қурилиши тарихан пайдо бўлган ҳисоб-китоб шаклларини таҳлил қилиш ва тушунтириш учун асос бўлиб хизмат қилади, архи соҳасида режалаштириш ва башорат қилиш учун асосдир.
Тузилмалар ва жараёнлар ва ниҳоят, архитектура ва миллий иқтисодий ва ижтимоий режалаштириш ва прогнозлашнинг бошқа соҳалари ўртасидаги ҳамкорлик асоси. Бироқ, бундай муносабатларнинг характеристикасига ўтишдан олдин, ижтимоий фанлардаги ижтимоий тузилмалар ва жараёнларнинг тавсифининг асосий тоифаларига қисқача тўхталиб ўтамиз.
Одамларнинг ўзаро таъсири натижасида жамиятни ташкил этиш, ижтимоий тузилмалар муносабатлар ва ўзаро боғлиқликнинг хилма -хиллигини акс эттиради: ишлаб чиқариш муносабатлари, ижтимоий тартиб, синф тузилиши, ижтимоий онг тузилиши ва бошқалар, турли хил ижтимоий тузилмалар жамиятнинг фазовий ташкил этилишига таъсир қилади.
Жамиятнинг ташкил этилиши ўзаро таъсирнинг турли асосларига эга бўлган турли хил, нисбатан барқарор аҳолининг шаклланишида амалга оширилади: ишлаб чиқариш воситалари ва воситаларига бир хил муносабат, тарқатиш тизимида бир хил позиция, жамоат моллари, умумий манфаатлар, қадриятлар., хулқ -атвор меъёрлари, умумий фаолият соҳаси, ниҳоят, ҳаётнинг умумий ҳудуди (муҳити).
Ижтимоий ташкилотнинг турли жиҳатлари фазовий тузилмаларнинг шаклланишига турлича таъсир кўрсатади. Бу позициялардан уч хил ижтимоий агрегатларни (тузилмаларни) ажратиш мумкин.
Ижтимоий агрегатлар, бирлаштирувчи тизимидаги умумий позиция ва шунга мувофиқ, қийматлар тизимидаги бир қатор умумий хусусиятлар ва янгиликнинг табиати билан белгиланади; ижтимоий жамоалар, биргаликдаги тадбирлар ҳақида
Табиий шаклланган ижтимоий гуруҳлар одатда жамоалар деб аталади. Катта жамоаларга мисоллар синфлар, миллатлардир. Ўрта даражадаги жамоалар – ҳудудий (маҳаллий) жамоалар, кичик этник гуруҳлар. Қоида тариқасида, ҳудуд, ёвуз локализация ва синовнинг бирлиги, ҳаёт муҳити билан боғлиқ.
Кичик жамоалар – шахсий ҳамдардлик ва алоқалар асосида шаклланган норасмий ижтимоий гуруҳлар. Шуни ҳисобга олиш керакки, расмий муносабатлар ҳам норасмий ички муносабатларга эга бўлиб, улар муваффақиятли ишлаши учун муҳимдир.
Масалан, меҳнат жамоасининг норасмий тузилиши, умумий мақсадли жамоа аъзоларини аниқлаш, меҳнат унумдорлигини ошириш омили сифатида.
Ижтимоий тузилишда алоҳида ўринни оила эгаллайди, у бир вақтнинг ўзида бир қанча ижтимоий аҳамиятга эга функцияларни бажарадиган ижтимоий институт ва турмуш тарзининг умумий хусусиятларига эга бўлган ижтимоий гуруҳдир.
Шундай қилиб, ижтимоий гуруҳлар, жамоалар ва институтлар – одамларнинг мулк (атрибутлар), биргаликдаги фаолияти ва (ёки) умумий ҳудуди бўйича бирлашиши натижасида шаклланадиган ижтимоий тузилиш элементлари.
Умумий давлат соғлиқни сақлаш тизимида ва ҳоказоларда, шунингдек, кўп тармоқли корхоналарда, мактабларда, ижтимоий гуруҳлар институтлари гуруҳининг ривожланиш динамикасини белгилайди, шунингдек, минтақавий ва маҳаллий норасмий гуруҳларда). ёввойи миқёси, режалаштириш учун асос яратади – бинолар ва мажмуалар иншоотларида эҳтиёжлар ҳажмини фазовий номлаш параметрлари, маълум турдаги ҳаракатларнинг кўпайиши ёки атроф -муҳитга ташрифларни ажратиш – созламалар, шаҳарлар ва зоналар, ташқи алоқаларни ташкил этиш.
Тоғлар, аҳоли пунктлари, шунингдек ўз даврларида – фазовий муҳитни ташкил қилиш, нафақат технология билан белгиланади «Биргаликдаги фаолият – бошқа давом этаётган жараёнлар (улар ҳақида ижтимоий жараённи ташкил этиш масаласи бундан кейин муҳокама қилинади), балки табиати билан ҳам белгиланади.
Психологик ижтимоий сиёсат. Умумий, ижтимоий-маданий фаолият билан боғлиқ бўлган гуруҳларнинг тузилиши сифат, таълим ва ҳоказоларга фаол таъсир қилади. Юқорида айтиб ўтилганидек, фазовий муҳитнинг шаклланиши, бундай гуруҳлар ўзига хос меъморий объектлардан олинади:
ижтимоий институтнинг тузилиши.
Тегишли муассасалар тармоғининг биргаликдаги саёҳати, унинг ўзига хослиги, фаолиятига қараб, хизмат кўрсатишдан бош тортиш, шунингдек тузилиш бўйича, дўконларидаги Пател талабалар гуруҳлари иштирокчиларининг алоқалари, шаҳарда оломон