Адамдын Асыл ойлору
* * *
Өлгөндөр биз менен кош айтышып кетишкен. Өлбөгөндөр бул дүйнөдө жашап жатабыз.
* * *
Адам эмгекке тойбойт. Адам дүйнө-мүлк, алтынга тойбойт. Баарынан мурун, дагы жашасам деп, өмүргө тойбойт.
* * *
Жаны тынбас эмгекчил адамга ар бир таңдын атышы өзүнчө чоң майрам. Эмгек жаратып ошол чоң майрамдан эргүү, кубаныч алат.
* * *
Төрөлбөй калган адамдар жокчулук жана жакырчылык, ошондой эле тирүү пенделер жасоочу ар кандай кыянат кайым көрүнүштөрдү көрбөйт. Ошондуктан аларды жүрөгү наристе бойдон калган. Төрөлбөй калгандардын бирок арманы бар жок эле дегенде күндүн жарк эткен бир шооласын көрбөй калган.
* * *
Жашоодо кыйналып жүргөн адамдар этек жеңин делбелектетип шамал айдап бараткан жолоочуга окшошот.
* * *
Адамдын жүрөгүндөгү жылуулук кол менен кармалбайт, кол менен кармалса, пайда издеген соодагерлер аны жыйнап алып, башкаларга сатып байымак.
Жүрөктүн жылуулугун жүрөк гана кармайт.
* * *
Акын дүйнөдөн кайтып жатса, анын таланты кайра төрлүп жатат. Жакшы акын өлгөн күнү акынды жоктотпой, анын чыгармасы окуучунун жүрөгүндө кайра төрөлүп жатат.
* * *
Мейкиндик деген мейкиндик. Анын үстүндө сүйүү, кубаныч, эркиндик, талант кайкып учуп жүрөт. Эгер ошол мейкиндик тар болгондо, береги сонундуктар такыр батпай уча албай калмак.
* * *
Жерде адамдар бар, асманда жылдыздар бар. Жердеги адамдардын жүрөгү асмандагы жылдыздарга карай умтулат. Жашоонун кызыгы кайда? Жылдыздар жылдыздарга эмнеге умтулат?
* * *
Акыйкаттык, тазалык, жакшылык – бул тирүү нерсе. Жалгандык, калпычылык, жеп ичкендик, паракордук, жалган бийлик
– бул өлүү нерсе. Экөөнүн айырмасы байыркы кылымдан бери эле ушундай болуп келе жатат. Ошондой болгон, ошондой боло берет. Адамдар өлүү нерсеге умтулуп көп жаңылышат. Ал жаңылыштыктан кээ бири өлүмдү табат.
* * *
Жомокто эки дарак бар эле: Бирөөнөн жакшылык тамчыласа, дагы биринен жамандык тамчылап турат, – деп уламаларда башталат. Жашоо да, чындык, да жомок. Бирок адам баласы жомокто эмес жашоодо чындыкка умтулуш керек.
* * *
Жашоо табышмактуу нерсе, жашоонун сыры да табышмактуу нерсе, кыскасы өмүрүбүз бүтпөгөн табышмак.
* * *
Улуу адамдар дайыма ойлонуп жүрөт, анткени алар бир жаңылыкты жаратуунун алдында жүрөт.
* * *
Мен киммин? Мен бакыт үчүн эмнени иштедим? Ар бир адам өмүрүнүн акырына чейин ушул суроону берип жүрүп олтуруш керек.
* * *
Жүрөгүңдө жалын болбосо, башкаларды жылытам деп такыр ойлонбо!
* * *
Бир адам бу дүйнөдөн өттү эле аны жоктоп, көп адамдар кайгырып жатат. Демек ал адам ошолор үчүн өтө керектүү адам болгон.
* * *
Өлгөн адамдардын арасында тирүү пенделер бар экен алар бизге дайыма «Мындай жашагыла» деп жол көрсөтүп келе жатышат.
* * *
Бизге сенин көп, же аз сүйлөгөнүңдүн кереги жок. Кеп сенин сөзүңдүн маанисине болуп жатпайбы. Бизге ошол керек, сен ошону бидбей жатасың.
* * *
Эч бир пенде «Мен чыныгы адаммын» – деп айткан эмес.
Антип айтса өзүнүн адамкерчилигине шек жаратат.
* * *
Чоң сыйда белгилүү адамдардын арасында отуруп, катуу кычышкан жериңди обу жок тырмана албайсың, антсең адамкерчилигиң шектентет.
* * *
Пенделердин арасында отуруп, эч бир адам «Мен баатырмын», – деп айткан эмес. Антип айтса, ал баатырдыкка шек келтирип уят болот.
* * *
Дарыянын суусу ар бир көз ирмем сайын жаңырып туруш керек. Антпесе ал соолуп калат. Ошол үчүн жашоону улап дарыя болуу да кыйын.
* * *
Алыстагы душманыңа караганда, жаныңдагы тууганыңдын душмандыгы эң жаман. Алар сага эрте-кечи тынчыңы ала берип бат эле карытып жиберет..
* * *
Аңчы адамдын досу мылтык, аңчы менен мылтык бир жаныбарды өлтүрөйүн деп баратат. Бул жерде бир шектүү кыіыр иш иштелген жатат
* * *
Алсыз адамды жеңүү эрдик эмес. Аны аё зарылдыгы туулат.
* * *
Адамга акыры бир өлүм келет. Бирок кээ бир адамдар өлүм жөнүндө аз ойлонуп: «Мен жашап турайын, мага өлүм өтө кеч келет, менин оордума башкалар өлүшү мүмкүн» деп да ойлонушу ыктымал.
* * *
Өмүрдүн кемчил жерин эмгек толтурат. Анан ага талант кошулат. Эмгек, талант адамга керектүүнүн керектүүсү.
* * *
Айрым адамдар эмнени ичип жегенин, бирөөлөрдү алдап кеткенин, алаасындагы денесин иштеткенин, жана башка майда барат кылыгын эрдик катары пенделердин тынчын алып кобурана берет. Ал жүрүш -турушу өзүнөн башка эч кимге керек эмес . Алардын сүйлөп жаткан сөзүндө, же өзүндө бир шектүү кемчил мандем бар.
* * *
Улуу китеп жука эле болот. Бирок анын ар бир сабында ааламга сыйгыс акылман ойлор батырылган болот. Демек адамдар суктанган улуу китеп жука эле болот.
* * *
Кээ бир адамдарга караганда жакшы жазылган китепти жакшы көрөм. Бирок ар бир адам жаманбы, жакшыбы ал баари бир өзүнчө китеп.
* * *
Акбоз ат минген киши жайлоодон бир нерсени көрдү. Ал балалыгын карап жүрүптүр. Балалыгын таба алган жок. Бирок анын шыңгыр издери даана элестетип көрдү.
* * *
Дайранын жээгинде турдум эле. Көп өтпөй жамгыр аралаш шамал болуп келди. Ушул кезде кулагыма бирөө шыбырады:
– Өмүрүң карматпаган дайра жамгыр жерге сиңип кеткен -атагың, шамал-өткөн күндөрүң, анын изи да, жиги да калган жок.
* * *
Жол менен келатып бирөөнүн чакырыгын угуп калдым. Эки жагымы карасам эч ким көрүнбөйт. Мага үн берген ким болду? Алыстагы досумбу? Касымбы? Ырларымбы?Же шашып бараткан мезгилимби? Же согуп жаткан шамал досумбу? Баардыгы иште деп чакырык таратып жатабы ия?
* * *
Мындан көп жыл өткөндөн кийин азыркы жазгандарыбыздын көпчүлүгү унутулат. Замандын шамалынан өтүп генийлер гана калып өз орунуп ээлешет.
* * *
Ар бир тирүү пенде өмүрүнүн аягына чейин көрүнбөгөн китеп жазып жүрүп отурат. Китебин жашоосу бүткөндө гана аяктайт. Анын турмушу ошол китепте жазылган. Дурус жактары үлгү, жаман сапаты тез эле унутулуп дарексиз жоголот.
* * *
Асман дагы, ай да, асыл жер да, күн да бирөө. Жана жер үстүндө адамдар жашап жатат. Ошол үчүн асманды да, айды дагы, күндү дагы алтын жер энебизди дагы капалантпай күтүп алалы. Анткени алардын ар бири жалгыздан экен.
* * *
Кызга күзгү да тарак да керек. Күзгү, тарак менен сулууланат. Демек жаштарга сулуулук керек
* * *
Ал акын келечекте бир улуу китеп жазам деп жүрөт. Азырынча жаза элек. Балким жазып калаар. Ар бир ишти келечекте үмүттөнүүнүн өзү эле улуу китеп экенин биз эмне үчүн ушуга чейин билбей жүрөбүз.
* * *
Бир кичинекей кыз колундагы баракка куштун сүрөтүн тартып алып, көрүнгөнгө «Бакыт кушу мына», – деп көрсөтүп жүрдү. Балким ошо кыз ошо колу менен бакыт кушун кармап алгысы бардыр. Эмне болсо да аны келечекте көрө жаталычы.
* * *
Оордон жеңил артык, жамандан жакшы артык, өлбөгөн жанга өмүр артык.
* * *
Кыргыз менен казактын акындары, комуз менен домбрада кол ойното чертип, ырларын төгүп-төгүп жиберишет. Бул өнөр аларга
тээ байыркы ата-бабаларынан калган. Кээде адамга сөз таап сүйлөө өтө кыйын болсо, ал эми ырды көркөм мазмундуу уйкаштырып, төгүп-төгүп жиберүү укмуштуу эле жаңылык болсо керек. Эки эл бул өнөрдү кантип үйрөндү деп баш катат.
* * *
Улуу китепти окуп бүткөн адам чыгарманын эң аягында көп жакшылыкты алып калат. Чыгарманын жыйынтыгы ошол. Биз алчу сыйкырдуу нерсе дад ошол.
* * *
Биз көргөн, көрбөгөн адамдар бар. Биз көргөн адамдар бактылуу болсун. Биз көрбөгөн адамдар да бактылуу болсун. Алар бактылуу болсо, биз чогуубуз менен бактылуубуз.
* * *
Ийгиликке жеттим деп кубанба. Ийгиликтин учкуну гана көрүндү. Эми аны колуңа кармап кубануучу күн али алдыда. Баары алдыда.
* * *
Мен сени быягыңан карадым. Биягыңан карасам жаштыгың көрүндү. Тиягыңан карасам карттык кезиң көрүндү. Капырай мезгилдин шапата шаңы токтобос нерседей көрүндү.
* * *
Көл жээгине келип, шарп-шурп, шарп-шурп эткен толкундун үнүн эшиттим. Бул жышаан: «Адамдар, силер сыяктуу жаратылыш да, жашап турат, силер дагы аман-эсен жашагыла, биз дагы аман-эсен жашайлы», – деген белгини эшиттим.
* * *
Биздин жайлоодогу конушту карап, өткөндөгү сонун турмушту эстедим. Жайлоо. Тоо. Агын суу. Баардыгы эле ордунда турат. Бир гана атам, энем, агаларым , жеңелерим жок. Баягы биз баккан бир короо койдон дарек жок.
* * *
–Өмүрдүн кайсы учуру бактылуу, – деп бирөө менден сурап калды.
Мен ага ойлонбой туруп эле:
– Балалык, – деп айткам.
* * *
Кары адам таш үстүндө катуу ойлонуп отурган экен.
– Карыя эс алып жатасызбы? – дедим.
– Жок китеп окуп жатам.
– Колуңда окуган китебиң көрүнбөйт го?
– Басып өткөн жолумду ойлоп жатам. Өткөн өмүрүм китеп, ал китепти ичимен окуп жатам.
* * *
Шыбак өскөн талаада жыңайлак чуркап өстүм. Дүйнөдө мага шыбактын жытынан ашкан керемет жок. Анткени турмуштун ондогон сыры бар сыяктуу, шыбактуу талаада калган балалыктан ашкан керемет жок.
* * *
Бар менен жок, караңгы менен жарык, чоң менен кичине биздин ченибиз. Алар баарын өлчөйт.
* * *
Жамандык уялаган жерден чындык качып жоголот. Анан бир ишти адамдар жашыруун иштешет. Мен ошондон корком…
* * *
Мен көп жылы мектепте мугалим болуп иштедим. Кара көз тентек балдарга жылуулук учкунун чача алдым. Ошондой эле
кайра алардан от учкунун ала алдым го деген ойго батам. Өмүрүм бекер сая кетпептир деп кубанычка батам.
* * *
Балалыгым өткөн тоолорду көрбөй калсам, көңүлүмдө сагыныч, кусалануу болгон сыяктанат. Ал жерде калган балалыгым кол булгап чакырып жаткан сыяктанат.
* * *
Түшкө эмнелер кирбейт. Мындан эки жыл мурун каза болгон досум кириптир. Ал менден бөлүнүп уча качса да, элеси менден алыстай албай жаткандай шекилденет. Өткөн тагдыр эсиме келген шекилденет.
* * *
Улам кетирген жаңылыштыгыңы оңдоп жүрүп отур, ошодой эле өзүңөн жаман нерсени алыс ыргытып жүрүп отур.
* * *
Ал адамдын атак-даңкы тирүүсүндө эмес, өлгөндөн кийин жаңырды. Бир четинен ошонусу деле жакшы болуптур. Балким тирүүсүндө атагы чыкса, өз чыгармачылыгына манчыркап кетип, жакшы иштебей калат беле? Өлгөндөн кийинки атак-даңкы унутулгус өмүр эле? Ал атакка эч ким көрө албастык кылбайт.
* * *
Тигинде кашкайып тазалыктын жолу жатат. Ошол касиеттүү жол ар бирибиздин жан дүйнөбүздү араласа экен деп кудайдан тилек тиледим. Ал керемет жолдун касиеттүү ыйыктыгы ошол тазалыгында жатпайбы. Кашкайган касиеттүү жолум, ар дайыма аман бол! Ал жолдо биз дагы баарыбыз аман-эсен бололук!
* * *
Экөөбүз өткөн өмүрдү эстөө эчаккы жазылган поэманы окуп жатканга тете болду. Поэмадагы сонун кайрыктарды окуп жыргалга баттык. Армандуу жагын окуп кайгырдык. Ал поэманын шапата кайрыгы сага, мага гана түшүнүктүү болду.
* * *
Мен ага эчтеке деген жокмун. Ал мага эчтеке деген жок. Биз үнсүз-сөзсүз коштоштук…
* * *
Караңгыда аттын кишенегени жаңырып, анан эркектердин кобур-собур сөздөрүн эшиттим, Сапарга кеткендер аман -эсен келатыптыр. Кандай жаңылык айтышаар экен?
* * *
Ойгоо жүрүп уктап жаткандар бар. Ал эми уктап жатып, түшүрдө Менделеевдей өлбөс жаңылык ачкандар да бар.
* * *
Балаңа берген акыл насаатыңаны оңогондой болсун, оңоп эле койбой келечегиңе жол көрсөткөндөй болсун, ошондо сенин жан-дүйнөң тынчтангандай болсун.
* * *
Акылман сөздөрдү угуп турдум, акылман сөздөрдү жараткан адамды жанында отуруп аны көрүп турдум.
* * *
Акылмандар болгон жерде акыл болот, акыл болгон жерде баары болот.
* * *
Атам кат тааныбаган адам болгон, ал тизе бүгүп ойлонгонду жакшы көргөн адам болгон, ойлогон ойлорун кагазга эмес көңүлүндө жазып, бизге жомок кылып айтып келген адам болгон.
* * *
Суу жок болуп, бир гүл соолуса эчтеке эмес, миң гүл соолубасын, бирок миң гүлдүн соолушу ошол эле бир гүлдөн башталган.
* * *
Акылман акылы менен алдыдагы күрөшкө аттанат, анткени ага акылы жаркып багыт берип жатат.
* * *
Балалыкты түшүңдө көрүп, өңүңдө эстедиң, байлыкка түшүңдө жетип, өңүңдө жете албадың.
* * *
Бир гүл миң гүлдүн жытын бере албайт, бирок миң гүлдүн аңкыган жыпар жыты бир эле гүлдөн башталган.
* * *
Кээ бир адам улгайган кезде жаштыгын сагынган, жаштыгы кайра келгис окуялуу романтика ыр болгон.
* * *
Түш көрүп жатам, түшүңдө ата-энеме жолугуп жатам, а эмне үчүн өңүмдө андай болбойт. Андай болгондотүбөлүк коштошуу аяныч, арман болмок эмес.
* * *
Ач көз жетекчи байлыкка качан тоёт, ал тойбойт бир гана өлгөндө
эки көзү топуракка тоёт.
* * *
Мен тоодон ашып-шашып агып келаткан булактан сурадым:
– Булагым каяктан келатасың?
– Сен чоңойгон тараптан келатам.
– Баары эле аман-эсен бекен?
– Баары эле аман-эсен. Сени акын эле, туулган жери жөнүндө ыр жазчу элең, сени сагындык, сеи көргүбүз келет, – дейт.
* * *
Акылман акылынан тайса акмак болуп кетет. Аны да билгиле! Акмакка акыл жукса, акылман болуп кетет. Муну да билгиле!
* * *
Акылмандар журтту башкарып турганы үчүн бул дүйнө тынч турат. Акмак жегичтер эл башкарса, бул дүйнө оордунан тайган турат. Адар эл байдыгын жеп ичип, журтубузга жакырлык орногон турат.
* * *
Жөнөкөй адамдар турмуш менен жашайт. Акындар кыял менен жашайт. Алар ошол турмушту кыялында ырга айлантып, миңдеген адамдардын сүйүүсүнө ээ болуп жашайт.
* * *
Капчыгайда кетип баратам. Айланага жалгыз куштун үнү чыгат. Куш мага:
– Жалгыз жолочусуң, – дейт.
Туура айтат куш да жалгыз, мен да жалгызмын. Анын чыккан үнү да жалгыз, баарыбыз жалгызбыз.
* * *
Пенделер болбогон нерселер менен алектенип жатат. Негизги иштер унутулуп жатат Ошондон өмүрүбүз артка кетенчиктеп сая кетип жатат.
* * *
Сагызган бардык жерде бирдей шакылыктап үн чыгарат. Эгерде алар күкүкчө, же булбулча, же кара чыйырчыкча сайраса, анда алар сагызган болбой калмак. Демек ар бир куштун куш болуу тагдыры бар. Бирок алардын үнүнөн кандайдыр бир сонундукту сезебиз. Айрыкча ар бир адам өз жериндеги сагызгандын үнүн уккусу келет. Ал башкача сүйкүм угулат.
* * *
Баардыгы эле меники болсо дейм. Мен аябай байып кетсем дейм. Анда эл эмне болот? Мен эмне болом? Ач көз адам болсом байый эле берем. Ач көз байлар сыяктуу байый берсем мени элим эмне жейт.
* * *
Кыргызда: «Бир үйдүн жарыгы экинчи үйгө тийбейт»
– дейт. Тиет. Бир үйдүн жарыгы экинчи үйгө тийгенде эки үйдө тең майрам, шаттуулук болот. Эки үйдө тең мурункуга окшобогон чоң кубаныч болот.
* * *
Дүйнөдө канча бала болсо, ошончо эне болсун. Анткени балдардын коргоочусу энелер болот. Энеси жок баланын коргоочусу жок болот. Коргоочусу жок баланын тагдырына кыйынчылык сагалап, ого бетер коркунуч болот.
* * *
Учкул сөздөр асканын түбүнөн чыккан булактын элесин берет. Пенделерди булактын шылдыр үнү, тазалыгы, тунуктугу керемет болуп, кайта-кайта өзүнө чакыра берет.
Ошол керемет үндү адам уккусу эле келе берет.
* * *
Бакытты каалаган кишинин жүрөгү ачылышты самап турат. Ачылыш адамдын денесиндеги оргуп ташкан таланты аркылуу келет. Илимдеги ачылыштар турмушту жеңилдетип, адамзатка ийгиликти ала келет.
* * *
Адамдар бири-бирин алдаганда иш жылбайт. Анткени ал жердеги пенделер шайтандын кебетесин кийип жүрүшкөн болот. Шайтандар көңүл көтөрүү, алдоо менен алектенет.
* * *
Байкабай ачууну, таттууга аралаштырып жибербегиле! Мезгили келгенде бөлө албай кыйналабыз!
* * *
Эмгек, талант, сүйүү болгон жерде бир сонун иш башталат. Адамдардын атагын ошол сонундуктар чыгарып, ошол иштен керемет башталат.
* * *
Мен талаа менен баратып, эгин сугарган дыйканга жолугуп:
– Түшүмгө береке берсин, – дедим.
– Айтканыңыз келсин, – деп ал алик алды. Мен аны тааныбайм, ал мени тааныбайт. Бирок бири-бирибизге ак тилек каалап, жан дүйнөбүздү дагы бир ирет байытып алдык.
* * *
Өткүн өтүп кетсе, жан жыргаткан шапатасын эстейбиз. Жакшы адам өтүп кетсе, бизге арналган жакшылыгын эстейбиз. Эмне сонундук болсо, ошонун баарын унутпай эстейбиз.
* * *
Чындык жылаңач төрөлдү, ошондо анын чындык экенин билдик. Жалган оронуп-чулганып, денесин көрсөтпөй төрөлдү. Биз анын чындык же жалган экенин билбей, башыбыз катып шектендик. Оронуп-чулганып, бетин жашырганынан бир нерсесн бар деп шектендик.
* * *
Элдин байлыгын бөлүп алган тирандар карсылдашып бири-бирин өлтүрүшүп, жатты. Ошол күнү бир жарды кедейдин үйүндө чоң той, салтанат болуп жатты.
* * *
Наадандыктын атасы, оройлук, энеси осолдук болот. Оройлук болгон жерде назиктик менен боорукерлик качып жоголот.
* * *
Бир кары айтты:
– Бүтүндөй өмүрүм тоодо мал багуу менен өттү. Досум жамгыр, иним шамал, кошунам туман, өлөң төшөгүм асман менен жер, ырчыларым бороон менен албууттанган дайранын үнү болгон, – дейт. Демек ошол карыя жаратылыштын нак баласы болгон.
* * *
Макоого менин айтканым түшүнүксүз, анын мага сүйлөгөнү түшүнүксүз. Ошентип, экөөбүз үчүн бул дүйнөнүн баары
башаламан же түшүнүксүз.
* * *
Жазайын деген оюңду кагазга жазып кой, такыр унутуп каласың, ал сага карматпай качып кеткен куш. Ал кушту экинчи жолу такыр көрбөй калышың ыктымал.
* * *
Элет жер бир гана каргалар бир гана тынчтык.
– Каргалар кандай жашооңор жакшыбы? – дедим.
– Жакшы биз тынчтыкта жашап жатабыз, – дешти.
– Тынчтыгыңарга береке берсин, силердин тынчтыгыңарды эч ким албасын, силер тынч жашасаңар, биз да тынчпыз, – деп жооп кайтардым.
* * *
Адам өзү басып өткөн узун жолду карап, ойлонуп отурат. Ал жолду жөн эле карап жатабы? Же узун жолдо басып өткөн тагдырын карап жатабы?
* * *
Өмүрдө балалык бар, жаштык бар, мастык бар, эр ортону курак бар, токтогон мезгил бар, анан карылык бар, андан кийин эмне бар?
* * *
Маркумга үйүнөн мүрзөгө чейинки жолу жакын эле, бирок ага кайра келбей, түбөлүк сапарын улап кеткен жол. Кайра келгис армандуу жол ошол.
* * *
Адамдын ишин майда-барат нерселер түзүп турат. Бирок майда-барат көрүнгөн нерселер ага түбөлүктүү иштин өзөгүн түзүп турат.
* * *
Көпкөн макоо чалыш киши мага бир нерселерди айтып жатат, Мен анын эмне деп айтканын түшүнбөдүм. Анын айтканын түшүнүш үчүн мен ошондой макоо чалыш киши болушум керек болуп жатат.
* * *
Сааттан күн куралат, күндөн ай куралат, айдан жыл курулат, жылдан кылым курулат. Ошентип, мезгил куралып жүрүп отурат. Бирок анын аягы кайда барат. Ошого башым жетпей жатат..
* * *
Дүйнөдө темир кымбатпы, же алтын кымбатпы? Сен кайсынысына жетпей жүрсөң, сага ошол кымбат. Ал эми башкаларга башкасы кымбат.
* * *
Күн жаадырап тийип турганда биз аябагандай дос элек, Көп өтпөй алай-дүлөй болуп замана бузулду. Достукту унутуп, ар бирибиз ар тарапка кеттик. Достукту биз бузган жокпуз аны алай-дүлөй бороон бузганын түшүндүк..
* * *
Кылтыйып жаңыдан өнүп чыккан көк чөптөр жаз келатат, жакшы күндөр келатат деген асыл кабарды жарыялап жатты.
* * *
– Бактын ичинде китеп окуп жаттым эле, китебиме үч жалбырак келип түштү.
Биринчиси айтты:
– Күз келди, – деп. Экинчиси айтты:
– Биздин дагы өмүрүбүз аяктады. Үчүнчүсү айтты:
– Эй, адамым сен дагы ак чач болуп, биз сыяктуу картайдың, – деди.
* * *
Бала-чакалуу ата-эненин ажырашканы бир кичинекей өлкөнүн бузулганындай эле болот. Колуңардан келсе ал кичинекей өлкөнү талкалабай, аман-эсен сактап калгыла! Ал кичинекей өлкө бузулса, чоң өлкөгө зак кетеерин такыр унутпагыла!
* * *
Биз көрө элек көчөнүн аягындагы жашаган адамдар өкүрүп ыйлап, бирөөнү жоктоп жатышты. Кебетеси ал жерде бир кайгылуу, оорду толбос окуя болгон го. Ар бир адамдардын башына келген кайгы баардык жерде болоору түшүнүктүү иш
* * *
Бардык нерсе түгөнөт: Байлык да, акча да. Бир гана акыл, үмүт, жүрөктөгү жаркын ой түгөнбөйт. Ошол үчүн үмүттөнгөн адамдын келечеги кенен. А деңиздей кенендик эч убакта, эч бир заманда түгөнгөн эмес.
* * *
Адам басса басып, турса туруп турган көлөкө бул жансыз нерсе, адам жандуу нерсе. Жандуу нерсе менен жансыз нерсенин ортосун байланыштырган бир сырдуу шыбыш бар экенин билгиле.
* * *
Тирүү пенденин күнүмдүк жашоосун сыркоолук менен саламаттык аралап бара жатат. Адам сыркоолукту жеңип, саламаттыкка умтулбаса, өмүрү токтоп калган жатпайбы?.
* * *
Адам өмүрүндөгү жашыруун сырлардын шыбыртын ачкан сайын, анын турмушу жаңылана, жеңилдене берет.
* * *
Маданият менен адабиятка кам көрбөгөн элдин ата-конуш журту аңгырап ээн калып, шамал менен кар ойноп ызылдап суук болуп турду.
* * *
Адамдар бири-биринен достук жакшы маанайды күтөт. Жаңылбасам, алардын жүрөгү деле жакшылыктан жаралбады беле. Андан башка эмнени күтөт?
* * *
Жакшы өткөн учур кайра келбес жомок, аны жомокко айлантып, ар бирбиз айтып жатабыз.
* * *
Адам өзүнүн эркиндигин алганда, анын жан дүйнөсүндө сонун элестер жаңырып ырга айлана баштайт.
* * *
Күн бийиктикте туруп, бизге мээримин таратат. Улуу адамдар да, бийиктикте туруп, жердеги жөнөкөй адамдарга жакшылык нурун таратат.
* * *
Күдүктөнүү, шектенүү иштин алга жылышына кедерги болуп жатат. Биз ошол элести өзүбүздөн жогото албай жатабыз..
* * *
Кара иш каралыгы менен коргоно албайт, тескерисинче ак актыгы менен коргоно алат.
* * *
Убакыттын жылышын эсептебе, тескерисинче ошол убакытта эмне жумуш бүткөрдүң ошону эсепте. Ошол иш биздин эсибизде түбөлүккө сакталсын.
* * *
Тоодой алтындан ток пейилдик артык, жер жарган калп атактан кичинекей карапайымдык артык.
* * *
Кудай пенделерге эс алсын деп түндү, эмгектенсин деп күндүзгү күндү жараткан. Акылдуу пенделер түнүндө да кошумча эмгектенип, ашыкча ийгиликти жараткан.
* * *
Кылымдарга калчу эмгектерди жаны тынбас эмгекчил адамдар жаратат. Алар ошону эле жаратпай өзү менен кошо өлбөс жаңылыкты жаратат.
* * *
Кошунаңы душман кылба! Ал жакынкы душманың болот Ал ар дайыма сага душмандык жасаган менен алек болот. Анда сенин жан дүйнөң да аны менен алек болот.
* * *
Күн, түн, ай, жылдар жаңырган сыяктуу чындык, үмүт, сүйүү, ишенич токтобой жаңырып турат. Эгер алар жаңырбай токтоп калса, адамдардын турмушу до токтоп калмак.. Ошентип мезгил айланып, баардыгы жаңырып турат. Адамдардын жашоосу да жаңырып жаңылыкты күтүп турат.
* * *
Убактылуу жыргал, ал опасыз жыргал, Ал эми эл үчүн жакшы эмгекти жаратсаң ал түбөлүктүү жыргал. Демек опаасыз жыргал менен түбөлүктүү жыргалдын ортосунда чоң айырма бар.
* * *
Асыл эне жөнүндө айта берсе, сөз жетпейт, ал поэма, ал улуу эпос жана аягы бүтпөй айтыла берген улуу санжыра.
* * *
Күнүмдүк өмүр болот, түбөлүктүү өмүр болот. Күнүмдүк өмүр эмгек аркылуу, түбөлүктүү өмүргө жеткени ал – өлбөстүк.
* * *
Күмүш булак жерден шылдырап чыгып, өзүнүн ырын ырдап, жаралган жерин даңктап келет. Адам баласы дагы булак сыяктуу өзү жараткан ата-энесин, туулган жерин даңазалаганырын ырдап келет.
* * *
Жашоонун маңызы эмнеде? – деп, мышыктан сурасак:
– Чычкан жеште, – деди.
Коен:
– Капуста жеште, – дейт. Карышкыр:
– Койдун этинде, – дейт. Ичкичтен сурасак:
– Аракта, – дейт.
Ар бири ар кандай жооп берди. Демек өмүр сүрүүнүн маңызы тамак жеп анан жашоону улантышта экен.
* * *
Жарык – жарыктыгы менен, караңгы – караңгылыгы менен.
Адамдар жарык кезде эмгектенип, караңгыда эс алышат.
Ал эми жаштар жарыкта таанышып, караңгыда сүйүү даамын татышып, андан аркы жашоосун улантышат
