Ихтимал…

– Ч?чл?рем чем-кара иде. Х?зер чал алар, картайганлыктан. ? ат ак булгандыр, тумыштан шундый т?ст?. Ш?п т?ш к?рг?нсе? син, улым.

Вакыйф бабакайга ул вакытта сикс?н биш яшь иде. Туксан бишк? кад?р яш?де ?ле ул, Байсуга да тагын бер кайтып килг?н, туксан яше тулганда. Анысында ?би бел?н т?гел, кече оныгы – ?нине? се?лесе З??р? апа бел?н кайтканнар. Минем урын да З??р? апаны? улы С?йд?р энек?шк? эл?кк?н. ? мин ул вакытта Австралияд? идем, Нурания ?би ??м ??мил бабай бел?н. Вакыйф бабакайны? Байсуга барасын, юк, барасын т?гел, кайтасын белг?н булсам, бернинди Австралиял?рг? китм?г?н була идем… Х?зер шулай уйлыйм.

? теге атта чабып й?рг?н т?шт?н со? б?т?н т?ш к?рм?дем мин. 2100 елны? декабре ?итк?нче. Егерме д?рт елдан артык. ? мен? быел ?иде т?н р?тт?н т?ш к?рдем. Быелмы, ?лл? былтыр дип язасымы? ?ле ике-?ч атна гына ?тте инде д?, х?зер бит 2101 ел. Я?а ел башланды, минем теге ?иде т?ш былтырда калды, былтырда гына т?гел, ? узган гасырда. Егерме икенче гасырга кердек.

***

Кал?м тотып к?некм?г?н кул арып та китте. Вакыт та шактый ?тте бугай. Т?хф?т язуыннан туктап, кал?мен куйды. С?гать 3.45 ик?н. С?гатене? у? ягындагы сенсорга бармагын тидереп алды. Т?хф?т янына Оста килеп керде: “Х?ерле ирт?! ?зерлимме, н?рс?л?р кертим?” Оста – робот, ?й хезм?тчесе. Т?хф?т аны ?зе ясады. Университетта укуын т?мамлаганда, диплом эше итеп ясаган иде. Мен? шуннан бирле, ягъни инде ун елдан артык, Оста Т?хф?тк? ашарга ?зерли, ?енд? т?ртип ??м чисталык булуны т?эмин ит?. Т?хф?т ирт?нгесен ??м к?ндезгесен ?йд? ашый. Кичен к?бр?к ?бисе ресторанына й?ри. Х?ер, х?зер ресторан З??р? апасыныкы инде, ?бисе ял ит?. ?тисе – Т?хф?тне? Вакыйф бабакае – вафат булгач, Нурания ?би рестораннарын кече кызы З??р?г? тапшырды, йортын олы кызы ?кълим?г? калдырды. Бу йортка ?кълим?не? улы Т?хф?т к?чеп яши башлады. Бабакае ?лг?нд?, Т?хф?тк? 19 яшь иде, бу йортка ул бер елдан со? к?чеп килде. Университетны да шушыннан укып т?мамлады, Останы да шушында ясады.

? Нурания ?би ?зене? туган йортына – Вакыйф бабай фатирына к?чеп китте. Мо?а с?ерсендел?р, ?лб?тт?. ?мма Нуранияг? с?з ?йт?че булмады. ? аны? ?з планнары, ниятл?ре бар иде: ?ле Вакыйф бабакайдан гына т?гел, ? аны? ?нисенн?н – Нурания ?бине? ?бисе ?лфинурдан ук калган бик бай китапхан? бар. Анда кызыклы кулъязмалар да шактый ди, гомер буе компьютер, телекомп бел?н эшл?г?н Нурания калган гомерен шул китапларга, язмаларга багышларга булды. Моны? ниг? кир?клеген а?лаучы гына ?лег? юк иде…

Остага ирт?нге ашка яшелч? салаты ясарга, д?ге боткасы ??м кофе пешерерг? кушты да Т?хф?т душка кереп китте. Аны? ??р к?не шулай башлана. ? ул юынып чыгуга, Оста ашны ?зерл?п куйган була.

Ярты с?гатьт?н Т?хф?т, кал?мен-д?фт?рен тотып, я?адан ?ст?л артында утыра иде инде.

***

Т?хф?тне? д?фт?ренн?н.

2100 елны? 15нче декабренд?, ч?рш?мбе к?н к?рг?н т?шем.

Мин телекомпны кабыздым да почтаны ачтым. Анда хат килг?н, тик кемн?н ик?нен ?ич а?лап булмый. Хатта бары тик бер шигырь:

“Байсу к?лл?ренд? аккошлар к?п,

Казлар й?зми никтер инешт?.

? бит

Авыл янындагы инешл?рг?

Каз-?рд?кл?р й?з? килеш?.

Байсу яннарында шул ук урман,

Шул ук кырлар, яшел болыннар.

?мма

Уйнамый шул чабып болыннарда

Ак б?к?лле шаян колыннар.

Казлар й?зсен дис?? инешенд?,

Уйнасыннар дис?? колыннар,

?йд?,

Кайт ?ле син Байсу якларына

??м тормышны ал син кулы?а.

Шигырьне? язылу к?не – 20.04.2021”.

Мин шушы хатны укыдым да аптырап утыра идем, Вакыйф бабакай тавышын ишеттем:

– Озакламый тормышлар шактый ?зг?рер. Борчылучылар, кайгыручылар, д?нья бетк?нд?й кыланучылар к?п булыр. ?мма д?нья бетм?с, улым. Бу шигырь си?а ки??ш ул.

Мин ?леге хатны электрон почтадан алып телекомпта саклап куйдым ??м… уянып киттем.

***

Т?хф?т ул ирт?не яхшы х?терли. Уянуга, тиз ген? телекомпын кабызып, почтаны карады. Анда ?леге хат юк иде, ?лб?тт?. Х?теренд? калган шигырьне тиз-тиз ген? ?ыеп бастырып куйды Т?хф?т. Шулкад?р ачык итеп х?терл?вен? ?зе д? га??пл?нде.

Кичк? таба Т?хф?т ?бисе янына китте. Вакыйф бабакайны? фатирына к?чк?нн?н бирле, Нурания ?би телекомптан озын-озак с?йл?шерг? яратмый. Ис?н-саулыгын белдер? д? бетте-китте. Ки??шл?ш?се?, озаклабрак с?йл?ш?се? кил? ик?н – р?хим ит, кил, кунак та булырсы?, с?йл?шерсе? д?.

Т?хф?т килеп керг?нд?, ?бисе китаплар, альбомнар актарып утыра иде. Оныгын с?енеп каршылады. Тиз ген? кухняга чыгып, табын х?ст?рл?де. Т?хф?т кайчандыр а?а Остага охшатып ясаган бер роботын б?л?к итм?кче булган иде, ?бисе алмады. ?зем ?зерлим, ?йд?ге эшемне ?зем эшлим, диде.

?бисене? т?мле ч?ен эч?-эч?, Т?хф?т га??еп т?шен д? с?йл?п бирде. Шуны с?йл?рг? килг?н иде д? бит инде ул.

– Тикм?г? т?гел бу, улым. Язып куй ?ле син моны. Оныта к?рм?. ?зем? д? ?лл? нинди т?шл?р керг?ли. Минеке картая бару билгеседер инде, б?лки. Шулай да исе?д? тот ?ле син моны…

Ул вакытта язып куймаган иде шул. Мен? б?ген яза инде, б?тенесен –?иде т?шен д?. Алар эзлекле булып к?з алдына килеп торалар.

***

Т?хф?тне? д?фт?ренн?н.

16нчы декабрь, 2100 ел, п?н?еш?мбе иде. Бу к?нне к?рг?н т?шем.

Ишегалдына чыксам, анда ат басып тора. Ап-ак ат! Бу бит теге – тугыз яшьлек чакта Байсуда к?рг?н т?шемд? мин атланып чапкан ат. “Атлан!” –диг?н тавыш ишетелде. Вакыйф бабакай тавышы иде бу, ?мма ул ?зе к?ренм?де. Мин атка шулкад?р ????т-?итез атландым, ?зем д? та? калдым. Бер мизгел эченд? ак атым мине ниндидер капка т?бен? китереп ?иткерде. Сикереп кен? т?штем д?, капканы ачып, ишегалдына кердем. ?кият дис??, ?кият т?гел, ?мма мин ниндидер ?тк?н заманга эл?ктем бугай. ??й ик?н. Ишегалдына ?иг?ле ат килеп керде, арбасына печ?н т?ялг?н. Минем андыйларны элекке киноларда гына к?рг?нем бар иде. ?йалды ишеге ачылып, аннан тугыз-ун яшьл?рд?ге бер малай килеп чыкты.

– Кайтты?мы, бабай, печ?нне ?ябезме?

– Атны тугарыйм ?ле, улым. Аннары карарбыз. ?ле башта ч?й эчеп алырбыздыр.

– Бабай, ирт?г? минем туган к?н. Килер мик?н б?ген с?пит магазинга?

– Сатучы апа? ?йтте бит, улым, заказ бирдек, диде. Килер.

– Аннары балыкка да с?пит бел?н ген? й?рермен, ?йеме, бабай.

– Й?рерсе?, улым.

Бабасы атын тугарганда, малай аны? янында б?терелде. Мине к?р?че д? юк. ? ?зем атланып килг?н ак атны ?зем д? к?рмим.

Ул арада ишект?н яшь кен? бер с?йкемле хатын-кыз чыкты.